MÜSTECABİZÂDE İSMET BEY’İN MİDİLLİ SÜRGÜNÜ VE SÜRGÜNDEN KURTULMA GİRİŞİMLERİ / The Midilli Deportation of Müstecabizade İsmet and His Escaping Efforts
Öz
-
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), DH. SAİD, 183/39 BOA, BEO, 2115-158614 BOA, BEO, 3524-264277 BOA, DH. MKT, 722/66 BOA, DH. MKT, 776/52 BOA, DH. MKT, 2754/81 BOA, DH. MKT, 918/8 BOA, DH. MKT, 2283/124 BOA, DH. MKT, 2673/81 BOA, DH. MKT, 2705/41 BOA, DH. MKT, 2760/6 muameleyi sormuştur. Adliye Nezareti’nden 3 Nisan 1905 tarihinde verilen cevapta,
- Müstecabizade İsmet ve Yunus Nadi ve Nuri Beylerin ‚müddet-i cezaiyelerini‛ tamamlayarak 28 Eylül 1904 tarihinde tahliye edildikleri ve ‚cihet-i mülkiyece‛ de serbest bırakıldıkları ifade edilmiştir. Yazışmalar için bkz. BOA., DH.MKT., 918/8. Suud Yavsı ise İsmet Bey’in Kanun-ı evvel 1320 (Aralık 1904-Ocak 1905)de cezasını tamamlayarak İzmir’e geldiğini yazmaktadır. age., BOA, DH. MKT, 789/21 BOA, MV, 202/15 BOA, YPRK. AZJ, 48/40 BOA, ZD, 330/118 BOA ,ZD, 330/141
- AKIN, Hüsrev. ‚II. Meşrutiyet Döneminde Kısa Ömürlü Bir Dergi: Hıyâbân‛. Turkish Studies, Cilt: , 2010, s. 709-720.
- BÖKE, Pelin. ‚Yunus Nadi’nin Hapishane Anıları‛. Toplumsal Tarih, Sayı; 45, Eylül 1997, s. 7-12.
- ÇANKAYA, Mücellitoğlu Ali. Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler. III, Ankara 1968-69.
- HANİOĞLU, M. Şükrü. Bir Siyasal Düşünür Olarak Doktor Abdullah Cevdet ve Dönemi. İstanbul, ________, Bir Siyasal Örgüt Olarak İttihad ve Terakki Cemiyeti ve Jöntürklük. I, İstanbul. HUYUGÜZEL, Ömer Faruk. İzmir Fikir ve Sanat Adamları: (1850-1950), Ankara 2000.
- İNAL, İbnülemin Mahmut Kemal. Son Asır Türk Şairleri. Ankara 1988.
- KAYGUSUZ, Bezmi Nusret. Bir Roman Gibi. İzmir 1955.
- ÖZSARI, Mustafa. Müstecabizâde İsmet Bütün Şiirleri. İstanbul 2008.
- ________, Müstecabizâde İsmet Hayatı ve Eserleri. İstanbul 2007.
- TUNA, Erhan. Bir Osmanlı Vatandaşlık Dersi Olan Rehber-i İttihat Çerçevesinde 2. Meşrutiyet Döneminde Vatandaşlık Eğitimi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir 2008.
- UYAR, Ayşegül. Tanzimat Sonrasında Sürgün Edebiyatı (1870-1908). Gaziosmanpaşa Üniversitesi,
- Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Tokat 2009.
- UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı. Karesi Meşahiri. Hazırlayan: Mehmet Sarı-Ahmet Karaman, Balıkesir YALÇIN, Hüseyin Cahit. Edebiyat Anıları. Basıma Hazırlayan: Rauf Mutluay, İstanbul 1975.
- YAVSI, Suud. ‚Müstecabizâde İsmet‛. Kaynak, Sayı: 102-103, 19 Temmuz 1941, s. 531-570.
- YUNUS Nadi. ‚Siyasi Hatıralar‛. Haftada Bir Gün, Sayı: 1-10, 30 Eylül 1926- 2 Kanun-ı evvel 1926.
Yıl 2012,
Sayı: 47, 257 - 276, 05.07.2012
Öz
II. Abdülhamit ve Meşrutiyet dönemlerinin
önemli edebiyatçı, gazeteci ve aydınlarından
biri olan Müstecabizâde İsmet Bey, devrin bir
çok aydını gibi jöntürk hareketine destek
vermiş ve bu nedenle de İstanbul Cinayet
Mahkemesi tarafından 1901 yılında üç yıl
kalebentlik cezasına çarptırılmıştır. Cezasını
Bodrum’da çekmesine karar verilmiş, ancak
daha sonra Midilli olarak değiştirilmiştir.
Midilli’de oldukça rahat bir sürgün hayatı
yaşayan İsmet Bey, asılsız bir jurnal neticesi
cezalandırıldığını düşündüğü için II.
Abdülhamit’e sunulmak üzere manzum bir
ariza kaleme almıştır. Ancak bu girişiminden
bir sonuç çıkmamış ve İsmet Bey 28 Eylül
1904 tarihinde cezasını tamamlayarak tahliye
olmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), DH. SAİD, 183/39 BOA, BEO, 2115-158614 BOA, BEO, 3524-264277 BOA, DH. MKT, 722/66 BOA, DH. MKT, 776/52 BOA, DH. MKT, 2754/81 BOA, DH. MKT, 918/8 BOA, DH. MKT, 2283/124 BOA, DH. MKT, 2673/81 BOA, DH. MKT, 2705/41 BOA, DH. MKT, 2760/6 muameleyi sormuştur. Adliye Nezareti’nden 3 Nisan 1905 tarihinde verilen cevapta,
- Müstecabizade İsmet ve Yunus Nadi ve Nuri Beylerin ‚müddet-i cezaiyelerini‛ tamamlayarak 28 Eylül 1904 tarihinde tahliye edildikleri ve ‚cihet-i mülkiyece‛ de serbest bırakıldıkları ifade edilmiştir. Yazışmalar için bkz. BOA., DH.MKT., 918/8. Suud Yavsı ise İsmet Bey’in Kanun-ı evvel 1320 (Aralık 1904-Ocak 1905)de cezasını tamamlayarak İzmir’e geldiğini yazmaktadır. age., BOA, DH. MKT, 789/21 BOA, MV, 202/15 BOA, YPRK. AZJ, 48/40 BOA, ZD, 330/118 BOA ,ZD, 330/141
- AKIN, Hüsrev. ‚II. Meşrutiyet Döneminde Kısa Ömürlü Bir Dergi: Hıyâbân‛. Turkish Studies, Cilt: , 2010, s. 709-720.
- BÖKE, Pelin. ‚Yunus Nadi’nin Hapishane Anıları‛. Toplumsal Tarih, Sayı; 45, Eylül 1997, s. 7-12.
- ÇANKAYA, Mücellitoğlu Ali. Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler. III, Ankara 1968-69.
- HANİOĞLU, M. Şükrü. Bir Siyasal Düşünür Olarak Doktor Abdullah Cevdet ve Dönemi. İstanbul, ________, Bir Siyasal Örgüt Olarak İttihad ve Terakki Cemiyeti ve Jöntürklük. I, İstanbul. HUYUGÜZEL, Ömer Faruk. İzmir Fikir ve Sanat Adamları: (1850-1950), Ankara 2000.
- İNAL, İbnülemin Mahmut Kemal. Son Asır Türk Şairleri. Ankara 1988.
- KAYGUSUZ, Bezmi Nusret. Bir Roman Gibi. İzmir 1955.
- ÖZSARI, Mustafa. Müstecabizâde İsmet Bütün Şiirleri. İstanbul 2008.
- ________, Müstecabizâde İsmet Hayatı ve Eserleri. İstanbul 2007.
- TUNA, Erhan. Bir Osmanlı Vatandaşlık Dersi Olan Rehber-i İttihat Çerçevesinde 2. Meşrutiyet Döneminde Vatandaşlık Eğitimi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir 2008.
- UYAR, Ayşegül. Tanzimat Sonrasında Sürgün Edebiyatı (1870-1908). Gaziosmanpaşa Üniversitesi,
- Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Tokat 2009.
- UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı. Karesi Meşahiri. Hazırlayan: Mehmet Sarı-Ahmet Karaman, Balıkesir YALÇIN, Hüseyin Cahit. Edebiyat Anıları. Basıma Hazırlayan: Rauf Mutluay, İstanbul 1975.
- YAVSI, Suud. ‚Müstecabizâde İsmet‛. Kaynak, Sayı: 102-103, 19 Temmuz 1941, s. 531-570.
- YUNUS Nadi. ‚Siyasi Hatıralar‛. Haftada Bir Gün, Sayı: 1-10, 30 Eylül 1926- 2 Kanun-ı evvel 1926.
Toplam 16 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | tr;en |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 5 Temmuz 2012 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2012 Sayı: 47 |
- Makale Dosyaları