İKTİDARA UZANAN YOLDA EYYÛBÎ AİLESİNİN SERÜVENİ

Yıl 2012, Sayı: 48, 387 - 405, 03.01.2013

Osman Gürbüz

Öz

Büyük Selçuklu Devleti’nin
parçalanmasından sonra ortaya çıkan siyasi
oluşumların en dikkate değerlerinden biri
Zengîler (Musul Atabeyliği)’dir. Eyyûbî ailesi
önce İmâdüddin Zengî, onun ölümünden
sonra ise Nûreddin Mahmud’un yanında yer
alarak Zengîler’e önemli hizmetlerde
bulunmuşlardı. Nûreddin Zengî adına Mısır’da
yönetimi ele geçiren aile, onun vefatıyla ülkede
siyasi birliği sağlayarak iktidarı ele geçirdi. Bu
çalışmada Eyyûbî ailesinin Duvin’de başlayan
ve yeni bir hanedanın doğuşuyla sonuçlanan
ilginç öyküleri konu edilmiş olup, Necmeddin
Eyyûb’ün ölümüne kadar ortaya çıkan olaylar
ve gelişmeler ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eyyubî ailesi, Zengîler, İmadüddin Zengî, Nureddin Mahmud, İktidar

Kaynakça

• ALPTEKİN, Coşkun. ‚Musul Atabegliği‛, Doğuştan Günümüze Büyük İslâm Tarihi. İstanbul: Çağ yayınları. C. V, 1992.
• BECKER, C. H. ‚Eyyûbîler‛, M.E.B. İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. C. IV, 1979, s. 424-429.
• BEYYUMÎ, Ali. Kuruluş Devrinde Eyyubîler, (Çev. Abdulhadi Timurtaş). İstanbul 2005.
• Ed-DEVADÂRÎ, Aybek Ebu Bekr b. Abdillah. Kenzu’d-Durer ve Cami’u’l-Ğurer, (Thk. Abdulfettah Aşur), Kahire 1972.
• EBÛ ŞÂME, Şihabuddin Abdirrahman b. İsmail, Kitabu’r-Ravdateyni fî Ahbari Devleteyni en- Nuriyyeti ve’s-Salahiyyeti, (Notlar ve açıklamalar: İbrahim Şemsi). Beyrut: Daru’l-Kutubi’l- ‘ilmiyye, C.I-V, 2002.
• HİTTİ, Philip K. Siyasî ve Kültürel İslâm Tarihi, (Çev. Salih Tuğ). İstanbul: İFAV yay., C. III-IV, 1995.
• İBNİ’L-ESÎR, İzzeddin Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Abdulvahid. et-Târîhu’l-Bâhir fî’d- Devleti’l-Atabekiyye, (thk. Abdulkadir Ahmed Tuleymat). Kahire: Daru’l-Kütübi’l-Hadîse, 1963.
• İBNİ’L-ESÎR, İzzeddin Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Abdulvahid.
• el-Kâmil fi’t-Târîh. Beyrut: Daru Sadr, ty.
• İBNİ HALDÛN, Ebu Zeyd Abdurrahman b. Muhammed. el- İber ve Dîvânu’l-Mübteda ve’l-Haber, (nşr. Ebu Suheybi’l-Kurmî). Riyad: Beytü’l-Efkâr, ty.
• İBNİ HALLİKAN, Ebu’l-Abbâs Şemseddin Ahmed. Vefayâtü’l-A’yân ve Enbâu Ebnâi’z-Zemân, (thk. İhsan Abbas). Beyrut 1977.
• İBNİ ŞEDDÂD, Bahâüddin. en-Nevâdiru’s-Sultâniyye ve’l-Mehâsinu’l-Yûsufiyye, (thk.Cemâleddin Şeyyâl). Kahire: Mektebetu’l-Hancî, 1994.
• İBNİ VÂSIL, Cemaleddin Muhammed. Müferricü’l-Kürûb fi Ahbâr-ı Beni Eyyûb, (thk. A. Şeyyal). Kahire 1957, C.I-III.
• KÖK, Bahaeddin. Nûruddin Mahmud Bin Zengî ve İslâm Kurumlar Tarihindeki Yeri, İstanbul: İşaret Yayınları, 1992.
• MUSTAFA, Şakir. Salâhaddin. Dımaşk: Daru’l-Kalem, 1998.
• ES-SALLABÎ, Ali Muhammed. ed-Devletü’z-Zengiyye. Beyrut: Daru’l- Ma’rife, 2007.
• SOBERNHEİM, M. ‚Salâhaddin Eyyûbî‛, M.E.B. İslâm Ansiklopedisi. İstanbul 1979, 103-110.
• ŞEŞEN, Ramazan. Salahaddin Eyyubi ve Devlet. İstanbul: Çağ yayınları, 1987.
• ŞEŞEN, Ramazan. ‚Eyyûbîler‛, DİA. İstanbul, C. XII, 1995, 20-31.