Yıl 2013,
Sayı: 49, 359 - 390, 10.05.2013
Öz
This study analyzes the 47 graves and gravestones of the at Cemetery of Gesi which belong to the Ottoman period, this analysis is made from the viewpoint of art history. This gravestones tries to identify the place of these elements in the Turkish gravestones by producing photographic documentation and by discussing the gravestone typologies and their ornamental features. The gravestones dates to the XVIII th, XIX th, and XX th. centuries. With the aesthetic appearance of Ottoman gravestones provides important information that occupations, titles, and about beliefs. Gravestones of this cemetery to be seen simply examples that perpetuates the tradition of making gravestone.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- AKAR, Azade, “Yüzyıllar Boyunca Mezar Yazıtlarında Süslemeler” Atatürk Konferansları VI (19731974) , Ankara,1991, s.73-78.
- ASLANAPA, Oktay, Türk Sanatı, İstanbul, 1972.
- BARIŞTA, Örcün, “Göynük Akşemsettin Türbesi Haziresindeki Bitkisel Bezemeli Kadın Mezar Taşları”, VI. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazı Sonuçları ve Sanat Tarihi Sempozyumu (8-10 Nisan) Bildiriler, Kayseri, 2002, s.123-136.
- BAŞKAN, Seyfi, Karamanoğulları Dönemi Konya Mezartaşları, Ankara, 1996.
- BEŞBAŞ, Nejdet, Kayseri, Gesi Akarun Evinin Rölöve, Restitüsyon ve Restorasyon Önerisi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık ABD., Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2006.
- BİÇİCİ, Kamil, “Tire Müzesinde Bulunan Süslemeli Mezar Taşlarından Bazı Örnekler (XVIII-XX. yy.)”, Ankara Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi, 50: 1, Ankara, 2009, s.109-150. BOŞDURMAZ, Nurcan - Ödekan Ayla - Eldem Edhem, “Osmanlı Döneminden Günümüze Saraybosna Müslüman Mezar Taşları”, İTÜ Dergisi/b Sosyal Bilimler , Cilt:6, Sayı:2, Aralık, İstanbul, 2009, s.55-67.
- ÇAL, Halit, “İstanbul Eyüp’teki Erkek Mezartaşlarında Başlıklar” Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla III. Eyüpsultan Sempozyumu Tebliğler, İstanbul, 2000, s.206-225.
- ÇORUHLU, Yaşar, Türk Sanatının ABC’Sİ, İstanbul, 1993.
- ÇORUHLU, Tülin, “Eyüp Sultan ve Çevresindeki Hazirelerde Bulunan Hançerli Lahitler ve Taş Sandukalar”, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla I. Eyüpsultan Sempozyumu Tebliğler, İstanbul, 1997, s.43-5
- DOĞANAY, Aziz, “Eyüp Sultan Camii Civarındaki Bazı Mezarlıkların Natüralist Üslupta Klasik Devir Süslemeleri”, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla II. Eyüpsultan Sempozyumu Tebliğler, İstanbul, 1998, s.261-267.
- ERSOY, Ayla, “Eyüp’teki Mezar Taşlarında Servi Ağacı Kültü”, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla V. Eyüpsultan Sempozyumu Tebliğler, İstanbul, 2002, s.91-95.
- GÜNGÖR, Harun, “Kayseri ve Çevresinde Bazı Mezar Taşları” Tarih Dünyası Tarih Derg., Ankara, 1996, s.31-33.
- HASEKİ, Metin, Plastik Açıdan Türk Mezar Taşları, İstanbul, 1977.
- İLTAR, Gazanfer, Giresun İli Sahil Şeridindeki Mezar Taşları, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi ABD., Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2005.
- İMAMOĞLU, Vacit, Gesi Evleri, Kayseri, 2010.
- KARAMAĞARALI, Beyhan, Ahlat Mezar Taşları, Ankara, 1992.
- LAQUER, Peter Hans, Hüve’l-Baki, İstanbul’da Osmanlı Mezarlıkları ve Mezar Taşları, İstanbul, 20 MERMUTLU, Bedri- Hasan Basri Öcalan, Tarihi Bursa Mezar Taşları I Bursa Hazireleri, Bursa, 20 OĞUZ, Burhan, Mezar taşında Simgeleşen İnançlar, İstanbul, 1983.
- ÖNDER, Mehmet, “Konya Mezar Taşlarında Şekil ve Süsler” Türk Etnografya Dergisi, S.XII-1969, Ankara, 1970, s.5-16.
- ÖZDOĞAN, Kazım, Kayseri Tarihi Kültür ve Sanat Eserleri, C.1, Kayseri, 1948.
- SAĞIROĞLU, Aslan Aslı, “Kayseri’deki Eski Mezarlıklar” VI. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazı Sonuçları ve Sanat Tarihi Sempozyumu (8-10 Nisan) Bildiriler, Kayseri, 2002, s.75-94.
- SAĞIROĞLU, Aslan Aslı, Kayseri Zamantı Irmağı Çevresindeki Bezemeli Mezar Taşları, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Kayseri, 2003.
- SAĞIROĞLU, Aslan Aslı, Develi İlçesindeki Bezemeli Mezar Taşları, Kayseri, 2007.
- Sürün Mustafa, İstanbul Şeyh Vefa Cami Haziresi (Mezar Taşları Tipolojisi Üzerine Bir Deneme), Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Sanatı ABD., Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2006.
- Topçu Sultan Murat, “Talas İlçe Mezarlığında (Cemil Baba Mezarlığı) Yer Alan Bezemeli Mezar Taşları”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl:2, S.3, Adıyaman, 2009, s.158-161.
- Yılmaz Hayri, İstanbul’daki Türk İnanç Kaynaklı Motifli Tarihi Mezar Taşlarının Bozulma Nedenleri ve Restorasyon Yöntemleri, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yapı Eğitimi ABD. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2010.
Yıl 2013,
Sayı: 49, 359 - 390, 10.05.2013
Öz
Bu çalışmada Gesi Mezarlığında yer
alan Osmanlı Dönemine ait 47 mezar
ve mezartaşları sanat tarihi açısından
belgelenerek değerlendirilmiştir. Bu
örnekler fotoğraflanarak kitabeleri
okunmuş, mezartaşlarının başlık tipleri
ve bezeme özellikleri ele alınarak Türk
mezar taşı sanatı içerisindeki yerleri
belirlenmeye çalışılmıştır. Bu mezartaşları XVIII. yy., XIX yy. ve XX. yy a tarihlenir.
Osmanlı mezar taşları estetik
görünümleri ile meslekler, unvanlar ve
inanışlarla ilgili önemli bilgiler vermektedir.
Bu mezarlıktaki şahidelerin, mezar
taşı yapma geleneğini devam ettiren
sade örnekler olduğu görülmüştür.
Kaynakça
- AKAR, Azade, “Yüzyıllar Boyunca Mezar Yazıtlarında Süslemeler” Atatürk Konferansları VI (19731974) , Ankara,1991, s.73-78.
- ASLANAPA, Oktay, Türk Sanatı, İstanbul, 1972.
- BARIŞTA, Örcün, “Göynük Akşemsettin Türbesi Haziresindeki Bitkisel Bezemeli Kadın Mezar Taşları”, VI. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazı Sonuçları ve Sanat Tarihi Sempozyumu (8-10 Nisan) Bildiriler, Kayseri, 2002, s.123-136.
- BAŞKAN, Seyfi, Karamanoğulları Dönemi Konya Mezartaşları, Ankara, 1996.
- BEŞBAŞ, Nejdet, Kayseri, Gesi Akarun Evinin Rölöve, Restitüsyon ve Restorasyon Önerisi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık ABD., Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2006.
- BİÇİCİ, Kamil, “Tire Müzesinde Bulunan Süslemeli Mezar Taşlarından Bazı Örnekler (XVIII-XX. yy.)”, Ankara Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi, 50: 1, Ankara, 2009, s.109-150. BOŞDURMAZ, Nurcan - Ödekan Ayla - Eldem Edhem, “Osmanlı Döneminden Günümüze Saraybosna Müslüman Mezar Taşları”, İTÜ Dergisi/b Sosyal Bilimler , Cilt:6, Sayı:2, Aralık, İstanbul, 2009, s.55-67.
- ÇAL, Halit, “İstanbul Eyüp’teki Erkek Mezartaşlarında Başlıklar” Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla III. Eyüpsultan Sempozyumu Tebliğler, İstanbul, 2000, s.206-225.
- ÇORUHLU, Yaşar, Türk Sanatının ABC’Sİ, İstanbul, 1993.
- ÇORUHLU, Tülin, “Eyüp Sultan ve Çevresindeki Hazirelerde Bulunan Hançerli Lahitler ve Taş Sandukalar”, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla I. Eyüpsultan Sempozyumu Tebliğler, İstanbul, 1997, s.43-5
- DOĞANAY, Aziz, “Eyüp Sultan Camii Civarındaki Bazı Mezarlıkların Natüralist Üslupta Klasik Devir Süslemeleri”, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla II. Eyüpsultan Sempozyumu Tebliğler, İstanbul, 1998, s.261-267.
- ERSOY, Ayla, “Eyüp’teki Mezar Taşlarında Servi Ağacı Kültü”, Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla V. Eyüpsultan Sempozyumu Tebliğler, İstanbul, 2002, s.91-95.
- GÜNGÖR, Harun, “Kayseri ve Çevresinde Bazı Mezar Taşları” Tarih Dünyası Tarih Derg., Ankara, 1996, s.31-33.
- HASEKİ, Metin, Plastik Açıdan Türk Mezar Taşları, İstanbul, 1977.
- İLTAR, Gazanfer, Giresun İli Sahil Şeridindeki Mezar Taşları, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi ABD., Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2005.
- İMAMOĞLU, Vacit, Gesi Evleri, Kayseri, 2010.
- KARAMAĞARALI, Beyhan, Ahlat Mezar Taşları, Ankara, 1992.
- LAQUER, Peter Hans, Hüve’l-Baki, İstanbul’da Osmanlı Mezarlıkları ve Mezar Taşları, İstanbul, 20 MERMUTLU, Bedri- Hasan Basri Öcalan, Tarihi Bursa Mezar Taşları I Bursa Hazireleri, Bursa, 20 OĞUZ, Burhan, Mezar taşında Simgeleşen İnançlar, İstanbul, 1983.
- ÖNDER, Mehmet, “Konya Mezar Taşlarında Şekil ve Süsler” Türk Etnografya Dergisi, S.XII-1969, Ankara, 1970, s.5-16.
- ÖZDOĞAN, Kazım, Kayseri Tarihi Kültür ve Sanat Eserleri, C.1, Kayseri, 1948.
- SAĞIROĞLU, Aslan Aslı, “Kayseri’deki Eski Mezarlıklar” VI. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazı Sonuçları ve Sanat Tarihi Sempozyumu (8-10 Nisan) Bildiriler, Kayseri, 2002, s.75-94.
- SAĞIROĞLU, Aslan Aslı, Kayseri Zamantı Irmağı Çevresindeki Bezemeli Mezar Taşları, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Kayseri, 2003.
- SAĞIROĞLU, Aslan Aslı, Develi İlçesindeki Bezemeli Mezar Taşları, Kayseri, 2007.
- Sürün Mustafa, İstanbul Şeyh Vefa Cami Haziresi (Mezar Taşları Tipolojisi Üzerine Bir Deneme), Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Sanatı ABD., Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2006.
- Topçu Sultan Murat, “Talas İlçe Mezarlığında (Cemil Baba Mezarlığı) Yer Alan Bezemeli Mezar Taşları”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl:2, S.3, Adıyaman, 2009, s.158-161.
- Yılmaz Hayri, İstanbul’daki Türk İnanç Kaynaklı Motifli Tarihi Mezar Taşlarının Bozulma Nedenleri ve Restorasyon Yöntemleri, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yapı Eğitimi ABD. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2010.
Toplam 25 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | tr;en |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 10 Mayıs 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Sayı: 49 |
- Makale Dosyaları