İRANLI VE TÜRK ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2014, Sayı: 51, 395 - 416, 23.04.2014

Adnan Küçükoğlu Adnan Taşgın Akbar Saadnie

Öz

Türkiye ile İran arasındaki ilişkiler, çok eskiye dayanmaktadır. Son yıllarda ise bu ilişkilerin olumlu anlamda geliştiği de bilinmektedir. Uzun yıllar aynı coğrafyada yer alan iki komşu ülkenin, gerek kültürel gerek ticari gerekse eğitim açısından birbirini etkilediği söylenebilir. Bu bağlamda her iki ülkenin öğretmen yetiştirme anlayışlarının öğretmen adayları perspektifinden karşılaştırılmasının önemli olduğu düşünülmektedir.Bu araştırma, Türk ve İranlı öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin görüşlerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesine yönelik betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunu 2010-2011 eğitim öğretim yılı bahar yarıyılında İran’dan 151 ve Türkiye’den 254 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmacılar tarafından hazırlanan görüş belirleme formu ile toplanan verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre Türk ve İranlı öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ve öğretmenin sahip olması gereken özelliklerine ilişkin görüşleri farklılık göstermektedir. Türk öğretmen adayları öğretmenliğin daha çok duyuşsal özelliklerini vurgularken İranlı öğretmen adayları da öğretmenlik mesleğinin kutsiyetini ön plana çıkarmaktadır. Sonuçlar, öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin kültürel ve sosyal temelli bir algı içerisinde olduklarını göstermesi açısından manidardır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmenlik mesleği, öğretmen nitelikleri, İran’da öğretmen yetiştirme sistemi

Kaynakça

• Ahn, H. J. (2005). Child care teachers’ strategies in children’s socialization of emotion. Early Child Development and Care, 175(1), 49-61.
• Arani, A. M., Kakia, L. ve Karimi, V. (2012). Assessment in education in Iran. SA-eDUC Journal, 9(2), 1-11.
• Argun, Y. (2003). Eğitim fakültesi okulöncesi eğitim programında devam eden öğrencilerin mesleği seçme nedenlerinin karsılaştırılması olarak incelenmesi. Eğitim Araştırmaları Eurasian Journal of Educational Research, 13, 22-28.
• Arnon, S. & Reichel, N. (2007). Who is the ideal teacher? Am I? Similarity and difference in perception of students of education regarding the qualities of a good teacher and of their own qualities as teachers. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 13(5), 441-46
• Atanur-Baskan, G. ve Aydın, A. (2006). Türkiye’deki öğretmen yetiştirme sistemine karşılaştırmalı bir bakış. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 35-42.
• Azar, A. (2011). Türkiye’de öğretmen eğitimi üzerine bir söylem:Nitelik mi, nicelik mi?. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 36-38.
• Balcı, E. (1991). Öğretmenlerin rolleri. Ankara: Eğitim Sosyolojisi.
• Başbay, M., Ünver, G. ve Bümen, N. T. (2009) Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları: Boylamsal bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 59, 345-366.
• Borg, W. R., Gall, J. P., & Gall, M. D. (1993). Applying educational research: A practical guide. White Plains, NY: Longman.
• Boz, Y. ve Boz, N. (2008). Kimya ve matematik öğretmen adaylarının öğretmen olma nedenleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 137-144.
• Bulut, İ. (2009). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi (Dicle ve Fırat üniversitesi örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 13-24.
• Çapa, Y. ve Çil, N. (2000). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısında incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 18, 69-73.
• Çelikten, M., Şanal, M. ve Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 207-237.
• Çermik, H., Doğan, B. ve Şahin, A. (2010). Sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih sebepleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 201-212.
• Erdem, A. R. (2010). Sınıf öğretmenlerinin karşılaştığı toplumsal sorunlar ve toplumsal sorunların performansına etkisi konusundaki görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 147-163.
• Erdem, A. R., Gezer, K. ve Çokadar, H. (2005, Eylül). Ortaöğretim fen-matematik ve sosyal alanlar öğretmenliği tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Kongre Kitabı I. Cilt içinde (s. 471477), Denizli.
• Eskicumalı, A., Yaman, E. ve Yaman H. (2001). Öğretmenlik mesleğinin sosyo-ekonomik statüsü ve bu mesleğin bir kadın mesleği haline dönüşmesi üzerine bir araştırma. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 53-68.
• Gelen, İ. ve Özer, B. (2008). Öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine sahip olma düzeyleri hakkında öğretmen adayları ve öğretmenlerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 39-55.
• Gökçe, E. (2002). İlköğretim öğrencilerinin görüşlerine göre öğretmenlerin etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35 (1-2), 111-119.
• Gürbüz, H. ve Kışoglu, M. (2007). Tezsiz yüksek lisans programına devam eden fen-edebiyat ve eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları (Atatürk Üniversitesi Örneği). Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 71-83.
• Iranian Embassy (t.y.). Education system in Iran. Erişim: 12 Ocak 2014, http://www.iranembassy-oslo.no/embassy/educat.htm
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel Araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara: Tekışık Yayınları.
• Kavak, Y. (2003, Mayıs). Türk eğitim sisteminin genel görünümü. Çağdaş eğitim sistemlerinde öğretmen yetiştirme ulusal sempozyumu, Tekışık Eğitim ve Araştırma Vakfı Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Sivas.
• Kayabaşı, Y. (2008). Bazı değişkenler açısından öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyleri. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 191 ‐2
• Kilimci, S. (2006). Almanya, Fransa, İngiltere ve Türkiye’de sınıf öğretmeni yetiştirme programlarının karşılaştırılması. Yayımlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Korkmaz, Ö. ve Usta, E. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine karşı tutumları ile algıladıkları etkileşim-izlenme kaygıları ve problem çözme becerileri arasındaki ilişki. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3. Erişim: 11 Ekim 2013, http://dokuman.tsadergisi.org/dergiler_pdf/2010/2010-Aralik/6.pdf
• Mansouri, M. (2013). Erişim: 29 Kasım 2013, http://gsia.tums.ac.ir/dira/ndt/9210/TUMSReceives-Certificate-of-Accreditation-from-the-ASIC-for-the-Years-2013-2017
• Masoumi, D. (2010). Quality in E-learning within a cultural context. Erişim: 16 Şubat 2014, https://gupea.ub.gu.se/bitstream/2077/22173/1/gupea_2077_22173_1.pdf
• MEB (2001). Çağdaş öğretmen profili. MEB: EARGED. Ankara: MEB Basımevi.
• MEB (2012). T.C. Milli Eğitim Bakanlığı- 12 yıl zorunlu eğitim sorular-cevaplar. Erişim: 28 Ocak 2014, http://www.meb.gov.tr/duyurular/duyurular2012/12Yil_Soru_Cevaplar.pdf.
• Oktay, A. (1998). Türkiye'de öğretmen eğitimi. Milli Eğitim, 137, 28-29.
• Oral, B. (2004) Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim Araştırmaları, 15, 88-98.
• Övet, O. (2006). Eğitim Fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde etkili olan faktörlerin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özabacı, N. ve Acat, B. (2005). Öğretmen adaylarının kendi özellikleri ile ideal öğretmen özelliklerine dönük algılarının karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 42, 211-236.
• Özden, Y. (1999). Eğitimde dönüşüm eğitimde yeni değerler. Ankara: Pegem Yayınları.
• Özden, Y. (2002). Eğitim, öğretim ve öğretmenlik mesleği. Ankara: Pegem Yayınları.
• Pehlivan, K. B. (2004) Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ve okul tutumları arasındaki ilişki. Eğitim Araştırmaları, 14, 211-218.
• Piji-Küçük, D. (2012). Müzik öğretmenlerinin müzik öğretmenliği mesleğine yönelik tutumları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 151-161.
• Salehi-Isfahani, D. Tunali, I. & Assaad, R. (2009). A comparative study of returns to education of urban men in Eygpt, Iran and Turkey. Middle East Development Journal (MEDJ), 1(2), 145-187. 416
• Semerci, N. ve Semerci, Ç. (2004). Türkiye’de öğretmenlik tutumları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (1), 137-146.
• Shahmohammadi, N. (2012). Evaluation of teachers’ education programs in Iran (Case study). Journal of Educational and Social Research, 2(2), 127-135.
• Şahin, İ. (2011). Öğretmen adaylarının öğretmen istihdamı ve mesleki geleceklerine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1167-1184.
• Şişman, M. (2000). Öğretmenlik mesleğine giriş. (2. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Terzi, A. R. ve Tezci E. (2007). Necatibey eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 52, 593-614.
• TUİK (2011). T.C. Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı. Erişim: 05 Aralık 2013, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=10736
• Turan, K. (2005). Avrupa Birliğine giriş sürecinde Türk-Alman eğitim sistemlerinin karşılaştırılarak değerlendirilmesi. Milli Eğitim, 33 (167). Erişim: 10 Şubat 2014, http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/167/index3-turan.htm Ubuz, B. ve Sarı, S. (2009). Sınıf öğretmeni adaylarının iyi öğretmen olma ile ilgili görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 53-61.
• UNESCO .(2001). Education system at the end of the twentieth century in the Islamic Republic of Iran. International Bureau of Education, UNESCO. Erişim: 22 Şubat 2014, http://www.ibe.unesco.org/International/ICE/natrap/Iran_1.pdf .
• Yılman, M. (2006). Türkiye'de öğretmen eğitiminin temelleri. Ankara: Nobel Yayınları.
• Yüksel, S. (2004). Tezsiz yüksek lisans programının öğrencilerin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarına etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (2), 355-379.