Öz
Erzurum, border town before the east operation, was supersensitive position in terms of governmental, military and political. Therefore, it was vital that administrators, performed a duty in Erzurum, worked in phase with military authorized and backed up for War of Indepence. In this sense Münir Bey, assigned to government of Erzurum in April 1989, served important ministration after Mondros Ceasefire Agreement. Münir Bey gave support to open Erzurum Congress, milestone in the sense of war of indepence, by way of work in cooperation with Kazım Karabekir who was commander of 15th army corps. Münir Bey was dismissed due to being supporter of War of Independence. After Münir Bey, governorship of Erzurum became a problem and many problems occurred between administrative and military authorities. Owing to those problems, it became a current issue that someone, worked in phase with National Government in Erzurum and Eastern Front Commandership, should be appointed as a government. Münir Bey already performed that duty accomplishedly, was reappointed by way of Kazım Karabekir, commander of east, to Governorship of Erzurum in 1921 by Government of Ankara. Since therefore Governorship of Erzurum’s concern was solved
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Arşivler:
- Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi
- Cumhurbaşkanlığı Arşivi
- Emekli Sandığı Arşivi, MO, 076701
- TBBM Arşivi Münir Bey Dosyası, Sicil No: 538
- Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Arşivi Kitap ve Makaleler:
- Akbulut, D. A. (1989). Şark Harekatı öncesi Celaleddin Arif Bey’in Erzurum’a gelişi ve Erzurum’da bazı hadiseler. Atatürk Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Dergisi, I(3), Erzurum.
- Akbulut, D. A. (1991). Albayrak Olayı. Erzurum (yayınevi yok).
- Alptekin, C. (1978). Erzurum Kongresi. Atatürk Üniversitesi Atatürk Dergisi, I(1), Erzurum.
- Atatürk, M. K. (2005). Nutuk 1919-1927. (Bugünkü Dille Yayına Hazırlayan: Zeynep Korkmaz). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayını.
- Birinci Kafkas Kolordusu’nun Binüçyüzotuzdört senesindeki harekâtı ve meşhudatı hakkında General Harbord Riyaseti’ndeki Amerikan Heyeti’ne takdim edilen rapor suretidir (1335), Erzurum.
- Eken, H. (2008). Bir Milli Mücadele Valisi ve anıları Kapancızâde Hamit Bey. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
- Erdeha, K. (1975). Milli Mücadelede vilayetler ve valiler. İstanbul: Remzi Kitapevi.
- Erdoğan, F. (1998). Türk ellerinde hatıralarım. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayını.
- Hüsrev Gerede’nin anıları, Kurtuluş Savaşı, Atatürk ve devrimler (19 Mayıs 1919- 10 Kasım 1938). (2002) (haz.: Sami Önal). İstanbul: Literatür Yayınları.
- Kansu, M. M. (1986). Erzurum’dan ölümüne kadar Atatürk’le beraber. Cilt I. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayını.
- Karabekir Kazım (1993). İstiklal Harbimiz. Cilt. I-II. İstanbul: Emre Yayınları.
- Kırzıoğlu, F. (1993). Bütünüyle Erzurum Kongresi. Ankara: Ziraat Bankası Yayını.
- Kırzıoğlu, F. (2000). Tarih boyunca Türk-Gürcü ilişkileri. Atatürk IV. Uluslararası Kongresi, Cilt I, Ankara.
- Kocatürk, U. (1999). Doğumundan ölümüne kadar kaynakçalı Atatürk günlüğü. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayını.
- Konukçu, E. (1999). Mustafa Kemal Atatürk döneminde Erzurum. Erzurum: Erzurum Valiliği Yayını.
- Meray, S. L., Olcay, O. (1977). Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküş belgeleri, (Mondros Bırakışması, Sevr Andlaşması, ilgili belgeler). Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını.
- Onar, M. (1995). Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı yazışmaları. Cilt I. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayını.
- Orhun, H. vd. (1969). 50 ünlü vali meşhur valiler. Ankara: İçişleri Bakanlığı Yayını.
- Öztürk, K. (1995). Türk parlamento tarihi, TBMM- II Dönem (1923-1927). Cilt. III. Ankara: Büyük Millet Meclisi Vakfı Yayınları.
- Selvi, H. (1994). Büyük Millet Meclisi’nde Celaleddin Arif Bey (1875-1930). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Erzurum.
- Selvi, H. (2000). Milli Mücadele’de Erzurum (1918-1923). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayını.
- Şimşir, B. (1985). Malta sürgünleri. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Türkgeldi, A. (1948). Mondros ve Mudanya Mütarekelerinin tarihi. Ankara: Türk Devrim Tarihi Enstitüsü Yayını.
- Türki Büyük Millet Meclisi gizli celse zabıtları. (1999). Cilt II. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
- Ural, S. (2004). Mütareke döneminde Osmanlı Devleti’nin Elviye-i Selâse politikası. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 23.
- Ural, S. (2010). Brest- Ltovsk Antlaşması’ndan Mondros Mütarekesi’ne Şark vilayetleri’nde mülki ve idari sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, 6 (11). Ekler
- Vali Münir Bey, (Emekli Sandığı)
- Cumhurbaşkanlığı Arşivi, 17-5-1337
- Cumhurbaşkanlığı Arşivi, 22-5-1337
- Cumhurbaşkanlığı Arşivi, 24-5-1337
Öz
Doğu Harekâtı’ndan önce sınır şehrimiz olan Erzurum, idari, askerî ve siyasi açıdan oldukça hassas bir konumdaydı. Bu nedenle burada görev yapacak idarecilerin askeri yetkililerle uyum içerisinde çalışmaları ve Milli Mücadele taraftarı olmaları oldukça önemliydi. Bu anlamda Nisan 1918’de Erzurum Valiliğine atanan Münir Bey’in Mondros Mütarekesi sonrası önemli hizmetleri oldu. Münir Bey, 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir ile işbirliği içerisinde çalışarak Milli Mücadele açısından dönüm noktası olan Erzurum Kongresi’nin açılmasına destek verdi. Münir Bey Haziran 1919’da Milli Mücadele taraftarı olduğu için görevden alındı. Münir Bey’den sonra Erzurum Valiliği bir sorun hâline gelerek idari ve askeri yetkililer arasında birçok problem yaşandı. Yaşanan bu problemler nedeniyle Erzurum’da Milli Hükümet ve Doğu Cephesi Komutanlığı ile uyum içerisinde çalışacak birinin valiliğe atanması gündeme geldi. Daha önce bu görevi başarılı bir şekilde yürütmüş olan Münir Bey Haziran 1921’de Doğu Cephesi Komutanı Kazım Karabekir’in isteği ile bu defa Ankara Hükümeti tarafından Erzurum Valiliğine yeniden atandı. Böylece Erzurum’daki Valilik sorunu çözülmüş oldu.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Arşivler:
- Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi
- Cumhurbaşkanlığı Arşivi
- Emekli Sandığı Arşivi, MO, 076701
- TBBM Arşivi Münir Bey Dosyası, Sicil No: 538
- Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Arşivi Kitap ve Makaleler:
- Akbulut, D. A. (1989). Şark Harekatı öncesi Celaleddin Arif Bey’in Erzurum’a gelişi ve Erzurum’da bazı hadiseler. Atatürk Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Dergisi, I(3), Erzurum.
- Akbulut, D. A. (1991). Albayrak Olayı. Erzurum (yayınevi yok).
- Alptekin, C. (1978). Erzurum Kongresi. Atatürk Üniversitesi Atatürk Dergisi, I(1), Erzurum.
- Atatürk, M. K. (2005). Nutuk 1919-1927. (Bugünkü Dille Yayına Hazırlayan: Zeynep Korkmaz). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayını.
- Birinci Kafkas Kolordusu’nun Binüçyüzotuzdört senesindeki harekâtı ve meşhudatı hakkında General Harbord Riyaseti’ndeki Amerikan Heyeti’ne takdim edilen rapor suretidir (1335), Erzurum.
- Eken, H. (2008). Bir Milli Mücadele Valisi ve anıları Kapancızâde Hamit Bey. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
- Erdeha, K. (1975). Milli Mücadelede vilayetler ve valiler. İstanbul: Remzi Kitapevi.
- Erdoğan, F. (1998). Türk ellerinde hatıralarım. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayını.
- Hüsrev Gerede’nin anıları, Kurtuluş Savaşı, Atatürk ve devrimler (19 Mayıs 1919- 10 Kasım 1938). (2002) (haz.: Sami Önal). İstanbul: Literatür Yayınları.
- Kansu, M. M. (1986). Erzurum’dan ölümüne kadar Atatürk’le beraber. Cilt I. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayını.
- Karabekir Kazım (1993). İstiklal Harbimiz. Cilt. I-II. İstanbul: Emre Yayınları.
- Kırzıoğlu, F. (1993). Bütünüyle Erzurum Kongresi. Ankara: Ziraat Bankası Yayını.
- Kırzıoğlu, F. (2000). Tarih boyunca Türk-Gürcü ilişkileri. Atatürk IV. Uluslararası Kongresi, Cilt I, Ankara.
- Kocatürk, U. (1999). Doğumundan ölümüne kadar kaynakçalı Atatürk günlüğü. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayını.
- Konukçu, E. (1999). Mustafa Kemal Atatürk döneminde Erzurum. Erzurum: Erzurum Valiliği Yayını.
- Meray, S. L., Olcay, O. (1977). Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküş belgeleri, (Mondros Bırakışması, Sevr Andlaşması, ilgili belgeler). Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını.
- Onar, M. (1995). Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı yazışmaları. Cilt I. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayını.
- Orhun, H. vd. (1969). 50 ünlü vali meşhur valiler. Ankara: İçişleri Bakanlığı Yayını.
- Öztürk, K. (1995). Türk parlamento tarihi, TBMM- II Dönem (1923-1927). Cilt. III. Ankara: Büyük Millet Meclisi Vakfı Yayınları.
- Selvi, H. (1994). Büyük Millet Meclisi’nde Celaleddin Arif Bey (1875-1930). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Erzurum.
- Selvi, H. (2000). Milli Mücadele’de Erzurum (1918-1923). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayını.
- Şimşir, B. (1985). Malta sürgünleri. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Türkgeldi, A. (1948). Mondros ve Mudanya Mütarekelerinin tarihi. Ankara: Türk Devrim Tarihi Enstitüsü Yayını.
- Türki Büyük Millet Meclisi gizli celse zabıtları. (1999). Cilt II. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
- Ural, S. (2004). Mütareke döneminde Osmanlı Devleti’nin Elviye-i Selâse politikası. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 23.
- Ural, S. (2010). Brest- Ltovsk Antlaşması’ndan Mondros Mütarekesi’ne Şark vilayetleri’nde mülki ve idari sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, 6 (11). Ekler
- Vali Münir Bey, (Emekli Sandığı)
- Cumhurbaşkanlığı Arşivi, 17-5-1337
- Cumhurbaşkanlığı Arşivi, 22-5-1337
- Cumhurbaşkanlığı Arşivi, 24-5-1337
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 4 Ağustos 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Sayı: 54 |
- Makale Dosyaları