Magrib, Abyssinia and Sudan from the Point of Classical Turkish Poets

Yıl 2018, Sayı: 63, 35 - 57, 30.09.2018

Kamile Çetin

https://doi.org/10.14222/Turkiyat3950

Öz

Classical Turkish Poetry is the product of the literary tradition in Ottoman Empire which dominated a wide geography. In fact, Ottoman poetry is a traditional literature/poetry. The poetry in question widely benefits from real life materials besides religious, historical, mythological etc. areas. Within this context, Ottoman poetry widely consists of most of the geographical places which Ottoman State dominated and had political, social and cultural connection. Poets, as a necessity of literature, benefited from the opportunities of expression of some literary arts, geographical places and generally reflected to poems within a frame of fiction. Magrib is among the places that is included in the works of Ottoman poets. 

In this paper, on the axis of selected and scanned divans from almost every century, we will emphasize the expression of Magrib (North Africa) and the countries that are located in here Algeria, Morocco and Tunisia’s reflections will be presented to the attention. On the other hand, will be emphasized by poets subjected  to and fictionalized which features of one of the African countries Abyssinia and Sudan, too.

Anahtar Kelimeler

Ottoman Poetry, Magrib, Algeria, Morocco, Abyssinia, Sudan, Tunisia

Klâsik Türk Şairlerinin Kaleminden Mağrib, Habeş ve Sudan

Öz

Klâsik Türk Şiiri, oldukça geniş bir coğrafyaya hâkim olan Osmanlı Devleti’nde ortaya çıkmış olan edebî geleneğin bir ürünüdür. Söz konusu şiirde, dinî, tarihî, mitolojik vb. birçok alanın yanında reel hayata dair malzemelerden de geniş şekilde istifade edilmiştir. Bu bağlamda, Osmanlı Devleti’nin hâkim olduğu veya siyasî, sosyal ve kültürel bakımlardan irtibatta bulunduğu coğrafî mekânlardan birçoğu Klâsik Türk Şiir’inde yer bulmuştur. Şairler, edebî eserin bir gereği olarak, birtakım edebî sanatların ifade imkânlarından yararlanarak, çoğu kere coğrafî mekânları bir kurgu çerçevesinde söz konusu etmiştir. Osmanlı şairlerinin eserlerinde yer verdikleri mekânlar arasında Mağrib de yer almaktadır.

Çalışmada, hemen her yüzyıldan seçilen ve taranılan divanlar ekseninde, Klâsik Türk şairlerinin kaleminde Mağrib ifadesinin ve Mağrib (Kuzey Afrika) ülkeleri Cezayir, Fas ve Tunus’un bulduğu yansımalar dikkatlere sunulacaktır. Diğer taraftan, şairlerin yine birer Afrika ülkesi olan Habeş ve Sudan’ı hangi özellikleriyle söz konusu edip ne şekilde kurguladıkları üzerinde de durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Şiiri, Mağrib, Cezayir, Fas, Habeş, Sudan, Tunus

Kaynakça

• Abdülaziz Bey. (1995). Osmanlı Âdet, Merasim ve Tabirleri Âdât ve Merasim-i Kadime, Tabirât ve Muamelât-ı Kavmiye-i Osmaniye, (Yayına Haz.: Kâzım Arısan-Duygu Arısan Günay). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. Akkuş, Metin. (1993). Nef’î Divanı. Ankara: Akçağ Yayınları. Aksoy, Ömer Asım. (1984). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü II Deyimler Sözlüğü. Dördüncü Baskı. Ankara: TDK Yayınları. Akyüz, Jülide. (2005).“Evlenme Sözleşmesinin Önemli Bir Öğesi Olan “Mehir” Hakkında Bazı Düşünceler”. AÜ DTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, 24, 37, 213-230. Arıkoğlu, İsmail (2008). “Divan Şiirinde Şehir Adlarının Tevriyeli Kullanımı Aydın-Tire Örneği”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 23, 137-144. Arslan, Mehmet. (2004). Antepli Aynî Divanı. İstanbul: Kitabevi Yayınları. Arslan, Mehmet. (2005). Bursalı İffet Divanı. İstanbul: Kitabevi Yayınları. Aslan, Üzeyir. (2017). Mustafa Nehcî Dede Divan. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü Yayınları http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/55752,nehci-divanipdf.pdf?0, (E. Tarihi: 31.07.2018). Avşar, Ziya. (2017). Revânî Dîvânı. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/56143,revani-divanipdf.pdf?0, (E. Tarihi: 31.07.2018). Aydemir, Yaşar. (2001a). “Hâdî’nin Saray Şehrengizi”. İlmî Araştırmalar Dergisi, 12, 31-56. Aydemir, Yaşar. (2001b). “Sânî’nin Rodos Şehrengizi”. Türk Kültürü, 455, 167-174. Aydemir, Yaşar. (2007). “Ravzî’nin Edincik Şehrengizi”. Gazi Türkiyat Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 1/1, 97-126. Aydemir, Yaşar. (2009). “Ravzî’nin Rumeli İzlenimleri”. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 4/2, 119-132. Aydemir, Yaşar. (2017). Ravzî Divanı. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/56190,ravzi-divanipdf.pdf?0 (E. Tarihi: 31.07.2018). Aydemir, Yaşar. (2018). Behiştî Dîvânı. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü Yayınları http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/56445,ramazan-behisti-divanipdf.pdf?0 (E. Tarihi: 31.07.2018). Aydemir Yaşar ve Çeltik, Halil. (2017). Meşhurî Divanı (Tenkitli Metin). Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/56155,meshuri-divanipdf.pdf?0 (E. Tarihi: 31.07.2018). Başpınar, Fatih. Beyânî [ö. 1075/1664-5] Dîvân İnceleme-Metin A. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10598,beyani-apdf.pdf?0 (E. Tarihi: 11.02.2018). Batislam, H. Dilek. (2017). “Divan Şiirinde Kadeh ve Kadeh Redifli Gazeller”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 18, 1-28. Batislam, H. Dilek. (2002). “Divan Şiirinin Mitolojik Kuşları: HÜMÂ, ANKA VE SİMURG”. Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi l, 185-208. Bayarslan, Hüseyin. (2017). “Osmanlı Devleti’nde Köleleştirme ve Azat Etme Yöntemleri”. ulakbilge, c. 5, 10, 439-452. Bayram, Yavuz. (2007). “Divan Şiirinde Tarımsal Ürünler”. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, Özel Sayı, 81-96. Bektaş, Ekrem. (2017). Muvakkit-zâde Muhammed Pertev Dîvânı. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/55973,pertev-divanipdf.pdf?0, (E. Tarihi: 31.07.2018). Bilge, Mustafa L. (1991). “Bahreyn”. TDV İslâm Ansiklopedisi (DİA), c. 4, İstanbul: TDV Yayınları, 492-495. Bilge, Mustafa L. (1995). “Fas” (Tarih/Osmanlı-Fas Münasebetleri). DİA, c. 12, İstanbul: TDV Yayınları, 190-192. Bilgin, Azmi. (2017). Nigârî [ö. 1885] Dîvân. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/55757,nigari-divanipdf.pdf?0 (E. Tarihi: 31.07.2018). Cin, Halil. (1991). “Mağrib Ülkeleri Üzerinde İslam’ın ve Türklerin İdari ve Hukuki Tesirleri”. Osmanlı Araştırmaları Dergisi (OTAM), S. 2, 15-38. Çeltik, Halil. (2011). Ahmed-i Rıdvan Divanı. Bizim Büro Basımevi, Ankara 2011. Çetinkaya, Ülkü. (2010). “Osmanlı Dönemi Kadın Süs Malzemelerinin Divan Şiirine Yansımaları”. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 13, 61-89. Demir, Hiclâl. (2017). Lâzikîzâde Feyzullah Nâfiz ve Dîvânı (İnceleme-Metin). Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/54126,53959lazikizade-feyzullah-nafizdivanpdfpdf.pdf?0, (E. Tarihi: 31.07.2018). Dölen, Emre. (2002). “Kimya”. DİA, c. 26, Ankara: TDV Yayınları, 26-30. Dursun, Davut. (1995). “Etiyopya”. DİA, c. 11, İstanbul: TDV Yayınları, 488-491. Ebû Abdullah Muhammed İbn İsmâîl el-Buhârî. (1987). Sahîh-i Buhârî ve Tercemesi. (Çev.: Mehmed Sofuoğlu), 4. Cilt. İstanbul: Ötürken Neşriyat A.Ş. Elçin, Şükrü. (2003).“Türk Halk Edebiyatında Turna Motifi”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 28, 1-13. Elem, Eyrice. (2008). Cezayir’in Fransız Sömürgeciliğine Karşı Yürüttüğü Bağımsızlık Mücadelesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: T.C. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı. Eliaçık, Muhittin. (2014). “Hacda Dilenen Tekrurîlerle İlgili Osmanlı Arşiv Belgeleri”. Tarih Okulu Dergisi (TOD), XX, 251-269. Erdem, Sargon. (1989). “Aljamia”. DİA, c. 2, İstanbul: TDV Yayınları, 465-466. Erdem, Suat. (2011). “İslâm Hukûkunda Seferiliğin Ölçütü”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, 18, 111-128. Erdoğan, Mustafa. (2017). Bursalı Rahmî ve Dîvânı. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü Yayınları http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/55910,bursali-rahmi-divanipdf.pdf?0 (E. Tarihi: 31.07.2018). Erinç, Sırrı. (1993). “Cezayir”. DİA, c. 7, İstanbul: TDV Yayınları, 483-485. Ersoy, Ersen. (2017). II. Bayezit Devri Şairlerinden Münîrî ve Dîvânı (İnceleme-Metin). Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/56095,muniri-divanipdf.pdf?0 (E. Tarihi: 31.07.2018). Erünsal, İsmail. (1983). The Life and Works of Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi, With A Critical Edition of His Dîvân. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları. Fayda, Mustafa. (1992). “Bilâl-i Habeşî”. DİA, c. 6, İstanbul: TDV Yayınları, 152-153. Gökalp, Halûk. (2001). Fasîhî Divanı: İnceleme Metin. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi. Göktaş, Erbil. (1999). “Osmanlı Döneminde Kahvehaneler, Kıraathaneler ve Bunların İşlevleri”. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 11, 67-80. Göre, Zehra. (2015).“Za’fî-i Gülşenî’nin Moton Şehrengizi”. Osmanlı Mirası Araştırmaları Dergisi (OMAD), 2, 4, 41-57. Güftâ, Hüseyin. (2004). Divan Şiirinde İlim. Ankara: Akçağ Yayınları. Gürgendereli, Müberra. (2017). Mostarlı Hasan Ziyâ’î Divânı. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü Yayınları http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/56211,mostarli-hasan-ziyai-divanipdf.pdf?0, (E. Tarihi: 31.07.2018). Harekât, İbrahim. (2003). “Mağrib”. DİA, c. 27, Ankara: TDV Yayınları, 314-318. Harmancı, M. Esat. (2017). Süheylî Ahmed bin Hemdem Kethudâ Dîvân. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/55750,suheyli-divanipdf.pdf?0 (E. Tarihi: 31.07.2018). Işık, İsa. (2013). “Divan Şairinin “Behrâm”a Bakışı Üzerine Düşünceler”. The Journal of Academic Social Science Studies (Jasss) International Journal of Social Science, 6, 1, 875-888. Kaplan, Hasan. (2016a). “Divan Şiirinde Karaman”. Türkiyat Mecmuası, c. 26/2, 205-239. Kaplan, Hasan. (2016b). “Mahallî Şairin Mahallî Coğrafyası: Kütahyalı Rahîmi’nin Şiirlerinde Yer Adları”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 17, 121-172. Kaplan, Yunus. (2016). “Klasik Türk Edebiyatında Bilâdiyyeler ve Zihnî Efendi ile İştibî Ahmed Efendi Bilâdiyyeleri”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 13, 1, 102-124. Karaköse, Saadet. (2017). Nev’î-zâde Atâyî Dîvânı. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/55734,nevi-zade-atayi-divanipdf.pdf?0 (E. Tarihi: 15.04.2018). Karaman, Gülay. (2015). Klasik Türk Edebiyatında Sihir. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kocaeli: T.C. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı. Kavas, Ahmet. (2009). “Sudan” (Tarih/Osmanlı Dönemi). DİA, c. 37, İstanbul: TDV Yayınları, 461-466. Kavas, Ahmet (2012). “Tunus” (Tarih/Osmanlı Dönemi). DİA, c. 41, Ankara: TDV Yayınları, 388-393. Kavas, Ahmet. (2013).“Zengibar”. DİA, c. 44, İstanbul: TDV Yayınları, c. 44, 262-267. Kavruk. Hasan, Şeyhülislâm Yahyâ Dîvânı. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü Yayınları http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10655,seyhulislamyahyadivanihasankavrukpdf.pdf?0, (E. Tarihi: 15.04.2018). Kaya, Bayram Ali. (2017). Azmizâde Hâletî Dîvânı. Sakarya: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/56159,azmizade-haleti-divanipdf.pdf?0, (E. Tarihi: 15.04.2018). Keskin Koç, Neslihan. (2007). “Osmanlı Şiirinde İftihar ve İmtiyaz Simgeleri “Çelenk” “Otaga” ve “Sorguç”. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 2/4, 495-515. Kılıç, Filiz. (2017). Âşık Çelebi Dîvânı. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/55975,asik-celebi-divanipdf.pdf?0, (E. Tarihi: 15.04.2018). Kılıçarslan, Orhan. (2016). “Kalenderi Bir Şairin Divanı’ndan Yansımalar”. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 1, 58-70. Korukçu, Enver. (1992). “Behrâm-ı Gûr”. DİA, c. 5, İstanbul: TDV Yayınları, 356. Kurnaz, Cemal. (1995). “Felek” (Edebiyat). DİA, c. 12, İstanbul: TDV Yayınları, 306-307. Kurnaz, Cemal ve Tatcı, Mustafa. (2011). Ümmî Divan Şairleri ve Enverî Divanı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. Kurtoğlu, Orhan. (2017). Diyarbakırlı Lebîb Dîvânı (İnceleme-Tenkitli Metin-Sözlük). Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü Yayınları, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/55756,lebib-divanipdf.pdf?0, (E. Tarihi: 15.04.2018). Kurtoğlu, Orhan. (2017). Zâtî Dîvânı-Gazeller Dışındaki Şiirler- (İnceleme-Tenkitli Metin). Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü Yayınları http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/56164,zati-divanipdf.pdf?0, (E. Tarihi: 30.07.2018). Kutlar Oğuz, Fatma Sabiha. (2017). Arpaemîni-zâde Mustafâ Sâmî Dîvân. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/56084,arpaeminizade-mustafa-sami-divanipdf.pdf?0, (E. Tarihi: 15.04.2018). Kutlu, Mustafa. (1982). “Kimya”. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi Devirler/İsimler/Eserler/Terimler (TDEA), c.5, İstanbul: Dergâh Yayınları, 350-352. Küçük, Sabahattin. (1994). Bâkî Divanı Tenkitli Basım. Ankara: TDK Yayınları. Lamartine de Alphonse (1985). “Esir Pazarı”. (Çev.: Nurullah Berk). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi. c. 2, İstanbul: İletişim Yayınları, 571-572. Levend, Agâh Sırrı. (1984). Divan Edebiyatı Kelimeler ve Remizler Mazmunlar ve Mefhumlar. 4. Basım. İstanbul: Enderun Kitabevi. Macakoğlu Zehir, Ayşe. (2017). Antepli Aynî Dîvânı’nda Toplumsal Hayat. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı. Macit, Muhsin. (2017). Nedîm Dîvânı. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/56214,nedim-divanipdf.pdf?0, (E. Tarihi: 15.04.2018). Mengi, Mine. (2014). “Fes ya da Püsküllü Bela ve Şiir”. Prof. Dr. Mehmet Özmen Armağanı. Çukurova Üniversitesi Basımevi Müdürlüğü, 229-238. Oğraş, Rıza. (2009). “Osmanlı Döneminde Mısır’da Yaşamış Osmanlı Şairleri”. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Prof. Dr. Hüseyin AYAN Özel Sayısı, 39, 651-670. Okçu, Naci (ty). Şeyh Gâlib Dîvânı. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10654,metinpdf.pdf?0 (E. Tarihi: 11.02.2018). Onay, Ahmet Talât. (1996). Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar ve İzahı. (Haz. Cemâl Kurnaz). Ankara: TDV Yayınları. Orhonlu, Cengiz. (1996). “Habeş Eyaleti”. DİA, c.14, İstanbul: TDV Yayınları, 363-367. Öztekin, Özge. (2006). XVIII. Yüzyıl Divan Şiirinde Toplumsal Hayatın İzleri: Divanlardan Yansıyan Görüntüler. Ankara: Ürün Yayınları. Öztoprak, Nihat. (2010). “Divan Şiirinde Giyim Kuşam Üzerine Bir Deneme”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 4, 103-154. Özyıldırım, Ali Emre. (ty). Hamdullah Hamdî Divanı. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10616,metinpdf.pdf?0, (E. Tarihi: 11.02.2018). Pakalın, Mehmet Zeki. (1983). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü., I-III, İstanbul: M.E.B. Yayınevi. Pala, İskender. (1998). Ansiklopedik Divân Şiiri Sözlüğü. 4. Basım, İstanbul: Ötüken Neşriyat A.Ş. Saraç, Mehmet A. Yekta. (ty). Emrî Dîvânı. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü Yayınları http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10607,emridivanipdf.pdf?0 (E. Tarihi: 29.07.2018). Sefercioğlu, Nejat. (2001). Nev’î Divanının Tahlili. Ankara: Akçağ Yayınları. Selçuk, Bahir. (2014).“Bir Şehir Medhiyesi: Nergisî’nin Saray Kasidesi”. International Journal of Language Academy, Volume 2/3, 27-39. Sipahi, Abdulkadir. (2006). Türk Halk İnançlarında Büyü ve Büyü İle İlgili Uygulamalar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: T.C. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı (Dinler Tarihi). Sipahi, Barış ve Çetin, Ayten. (2010). “1697-1910 Yılları Arasında Osmanlı Kültüründe Muhasebecilerin Mezar Taşlarının Karakteristik Özellikleri”. Muhasebe ve Finansman Öğretim Üyeleri Bilim ve Araştırma Derneği (MUFAD) Muhasebe ve Finansman Dergisi, 48, 232-240. Sökmen, Cem. (2016). Aydınların İletişim Ortamı Olarak Eski İstanbul Kahvehaneleri. İstanbul: Ötüken Neşriyat. Şahin, Kürşat Şamil. (2012). “Klâsik Türk Edebiyatında Sevgilinin Ayva Tüyü/Hat”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5, 23, 386-408. Tarlan, Ali Nihat. (1992). Ahmet Paşa Divanı. Ankara: Akçağ Yayınları. Taş, Hakan. (2017). Vahyî [ö. 1660/1718] Dîvân. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/55745,vahyi-divanipdf.pdf?0 (E. Tarihi: 30.07.2018). Topal, Ahmet. (2012). “Klasik Türk Şiirinde “Şam-ı Şerif”. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED], 48, 51-70. Tulum, Mertol ve Tanyeri, M.A. (1977). Nev'î Divan (Tenkidli Basım). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları. Tuncel, Tuncay. (2008). Osmanlı Şiirinde Gemicilik Terimleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: T.C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı. Uzun, Mustafa. (1992). “Bedahşan”. DİA, c. 5, İstanbul: TDV Yayınları, 292-293. Üst, Sibel. (2012). Edirneli Nazmî Dîvânı (İnceleme-Metin). Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü Yayınları http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10604,edirneli-nazmi-divani-sayfa-1-1989pdf.pdf?0 (E. Tarihi: 08.02.2018). Yakar, Halil İbrahim. (2009). Gelibolulu Sun’î Dîvânı. Gaziantep: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/57257,gelibolulu-suni-divanipdf.pdf?0 (E. Tarihi: 08.02.2018). Yazar, İlyas. (2017). Kânî Dîvânı. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/55833,3-kani-divanipdf.pdf?0, (E. Tarihi: 08.02.2018). Yazıcı, Hüseyin. (2012). “Bahreyn’de Kısa Öykü”. Şarkiyat Mecmuası, XXI/2, 139-148. Yekbaş, Hakan. (2010a). “Klasik Türk Şiirinde Bazı Halk İnanışları”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 1, 155-184. Yekbaş, Hakan. (2010b). “Divan Şiirinde Kur’ân”. İstem, Yıl: 8, 16, 199-232 Yenikale, Ahmet. (2017). Sünbülzâde Vehbî Dîvânı. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Ankara 2017 http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/56212,sunbulzade-vehbi-divanipdf.pdf?0 (E. Tarihi: 08.02.2018). Yeniterzi, Emine. (2010). “Klasik Türk Şiirinde Ülke ve Şehirlerin Meşhur Özellikleri”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi Klâsik Türk Edebiyatının Kaynakları Özel Sayısı -Prof. Dr. Turgut KARABEY Armağanı-, 3, 15, 301-334. Yıldız, Hakkı Dursun. (1992). “Berberîler”. DİA, c. 5, İstanbul: TDV Yayınları, 478-483. Zülfe, Ömer. (2010). Hecrî Kara Çelebî Muhyi’d-dîn Mehmed [ö. 1557] Dîvân. Ankara. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10618,hecripdf.pdf?0, (E. Tarihi: 02.03.2018).