About The Article "Abdullah Sur and a Turkish Poetess Nigar Hanım

Yıl 2019, Sayı: 65, 121 - 129, 31.05.2019

Mehdi Genceli

https://doi.org/10.14222/Turkiyat3951

Öz

Abdullah Tevfik (Sur) is a little known writer of Azerbaijani literature in particular and of Turkish literature in general. The fact of him dying at an early age and his works not being published in bulk, are among the main reasons for this lack of fame. Abdullah Sur, being born in 1882 in Gence, Azerbaijan, lived in Istanbul between 1906-1909 and attended courses of renowned literary figures such as Riza Tevfik (Bölükbaşı) and Ahmet Hikmet (Müftüoğlu) where he had the opportunity to meet many other intellectuals. One of the names Sur succeeded to meet in Istanbul was the famous poetess of that period, Nigar Hanim. Sur, after meeting with Nigâr Hanım, wrote an article about her life and her understanding of art and sent it to the Füyuzat periodical in Baku, published by Ali Bey Huseyinzade. This article, possibly, being the first academic article on Nigâr Hanim, at the same time, was the first and only publication in the Caucasus press media about Nigâr Hanim. The poem entitled "Çırpınma"( Stop, oh my heartbeats), presented by Nigar Hanım to Abdullah Sur, was also published for the first time in Baku, together with this article. In this study, the life and works of Abdullah Sur are examined, and the transcription of "A Turkish Poetess, Nigâr Hanim" article and "Çırpınma"(Struggle) poem are presented.

Anahtar Kelimeler

Nigâr Hanım, Abdullah Sur, Turkish Literature, Baku

Abdullah Sur ve “Bir Türk Şairesi Nigâr Hanım” Makalesi Üzerine

Öz

Abdullah Tevfik (Sur), Azerbaycan ve genel olarak Türk edebiyatının az bilinen yazarlarındandır. Eserlerinin toplu olarak neşredilmemesi ve erken yaşta vefat etmiş olması, bu eksiğin başlıca nedenleri arasındadır. 1882 yılında Azerbaycan’ın Gence kentinde doğan Abdullah Sur, 1906-1909 yılları arasında İstanbul’da bulunarak Rıza Tevfik (Bölükbaşı), Ahmet Hikmet (Müftüoğlu) gibi ünlü ediplerin derslerine katılmış ve burada birçok aydınla temas kurma fırsatı yakalamıştır. Sur’un İstanbul’da tanışmayı başardığı isimlerden biri de dönemin ünlü şairi Nigâr Hanım’dır. Sur, Nigâr Hanım’la tanıştıktan sonra onun hayatına ve sanat anlayışına dair bir makale yazarak Bakü’de, Ali Bey Hüseyinzade yönetiminde çıkan Füyuzat mecmuasına göndermiştir. Bu yazı, Nigâr Hanım üzerine hazırlanmış ilk ilmî makale olma ihtimalini taşımakla beraber, Kafkasya matbuatında Nigâr Hanım üzerine çıkmış ilk ve aynı zamanda tek makaledir. Nigâr Hanım’ın Abdullah Sur’a hediye ettiği anlaşılan “Çırpınma” başlıklı şiiri de ilk kez Bakü’de, bu makale dolayısıyla yayımlanmıştır. Bu çalışmada, Abdullah Sur’un hayatı ve faaliyetleri anlatılmış, “Bir Türk Şairesi Nigâr Hanım” makalesinin ve “Çırpınma” şiirinin transkripsiyonu verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Nigâr Hanım, Abdullah Sur, Türk edebiyatı, Bakü

Kaynakça

• Bekiroğlu, Nazan. (2008). Şair Nigâr Hanım, İstanbul: Timaş Yayınları. Camalov, Hüseyin Mirza. (1912). “Abdullah Sur Kim idi”, İkbal, no. 93, 22 Haziran 1912. Es, Hikmet Feridun. (2013). Tanımadığımız Meşhurlar, İstanbul: Ötüken Neşriyat. Genceli, Mehdi. (2014). “Hüseyin Cavid’in İstanbul Mektupları ve Osmanlı Matbuatında Cavid İmzası”, Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, 31, s.239-264. Keykurun, Naki. (1958). “Mekteb-i Ruhani”, Azerbaycan, 10 (70), s.5-7. Rasizade, Hüseyin Cavid. (1912). “Mirza Abdullah Muhammedzade yahut A. Sur ya Abdullah Tevfik Merhumun Teşyi’-i Cenazesi Merasimi”, İkbal, 61. Sur, Abdullah. (1907). “Bir Türk Şairesi”, Füyuzat, 18. Şemçizade, Ali Râzi. (1912). “Teessüflü Haber”, İkbal, 58. Şükürov, Sadıg. (1990). Gence Mekteblerinin Tarixinden, Bakü: Maarif Neşriyyatı. Tâlibzade, Abdullah Şaik. (1912). Gülzar, Bakü.