Gisgim (Yusufeli) Kazasının Nüfusu (1863-1901)

Yıl 2018, Sayı: 62, 439 - 446, 31.05.2018

İskender Yılmaz

https://doi.org/10.14222/Turkiyat3872

Öz

Makaleye konu edilen Gisgim (şimdiki adı Yusufeli) Kazası, bugün Artvin iline bağlıdır. Ancak, çalışmanın başlığında verilen tarih aralığında Erzurum Vilayeti'ne bağlı idi. Eldeki bilgiler ile kazanın nüfusu ortaya konmuştur. Elbette Osmanlı Arşivindeki “nüfus defterlerine” ayrıca bakılmalıdır. Bu çalışmada biz, yalnızca 1896 yılına ait mufassal bir nüfus defteri kullandık.

Anahtar Kelimeler

Gisgim (Yusufeli), Nüfus, 19. Yüzyıl

The Population of the Borough of Gisgim (Yusufeli) (1863-1901)

Öz

Borough of Gisgim (Nowadays, known as Yusufeli) which is the subject of this article is a district in Artvin province. But during the dates which have been given on the headline of the article, it was a district of Erzurum province. An important part of the region which has unique features, is about to stay under the dam which has been constructed. The population of the borough has been revealed with the available information. Doubtless, the populations books in the Ottoman Archives should also be seen. In this study, we only have used the detailed population book of year of 1896.

Anahtar Kelimeler

Gisgim (Yusufeli), Population, 19th Century

Kaynakça

• Dalyell, Robert “On the Commerce of Erzeroum, for the Year 1863”, Commercial Reports Received at The Foreign Office from Her Majesty’s Consuls During the Year 1865, London 1866 Demirel Muammer, Yusufeli Tarihi, İstanbul 2010. Demirel Muammer, Yusufeli Nüfus Defteri 1835, İstanbul 2011. Karaca, Ali, Anadolu Islahatı ve Ahmet Şakir Paşa (1838-1899), İstanbul 1993. Karpat, Kemal H. “Ottoman Population Records and the Census 1881/82-1893”, International Journal of the Middle East Studies, 9/3, Oct. 1978 Vital Cuinet, La Turquie D’Asie, I, Paris 1892
• Yerleşme adlarından oluşan bu türlü çalışmalarda, yerleşme adlarının belirlenmesi başlı başına bir zorluktur. Özellikle Arap harfleriyle yazılmış olması, herhangi bir yerleşme adının birkaç çeşit okunmasına yol açmaktadır. Bu zorluğu aşmanın ilk yolu saha araştırmasıdır ve bu makale için sahada araştırma yapılmıştır. İlaveten şu kaynaklara bakılarak yerleşme adları düzeltilmiştir:
• Son Teşkîlât-ı Mülkiyede Köylerimizin Adları, Türkiye Cumhuriyeti Dâhiliye Vekâleti Yayını, Hilal Matbaası, İstanbul 1928 (Eser faydalı olmakla birlikte, yanlış yazımlar da az değildir). 1935 20 İlkteşrin Genel Nüfus Sayımı: Türkiye Nüfusu (Vilayet, Kaza, Şehir ve Köyler İtibariyle Muvakkat Rakkamlar), Başvekâlet İstatistik Genel Direktörlüğü Yayını, Ulus Basımevi, Ankara 1935 (Her bir vilayetin ayrı yazıldığı ilk önemli kayıtlardır). Genel Nüfus Sayımı (20 İlkteşrin 1935, Kati ve Mufassal Neticeler): Köyler Nüfusu, T.C. Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü Yayını, Hüsnütabiat Basımevi, İstanbul 1937 (Harf sırasına göre yalnızca köy (muhtarlık) olan yerleşmelerin adlarıdır). Türkiye’de Meskûn Yerler Kılavuzu I-II, Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı Yayını, Ankara 1946 (Bu kaynakta yerleşim bulunan köy, mezra, mahalle ve çiftlikler bile harf sırasına göre yazılmıştır).