Yurt Dışında Söz Edimlerin Öğretiminin Öğreticilerin Görüşleri Bağlamında Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Sayı: 71, 725 - 750, 15.05.2021

Hatice Dilek Çağ , Fatma Bölükbaş Kaya

https://doi.org/10.14222/Turkiyat4480

Öz

Bu araştırmanın amacı; yurt dışında Türkçe söz edimlerin öğretimini, öğretici görüşleri doğrultusunda değerlendirmek ve yurt dışında yabancı dil olarak Türkçe öğreten öğretmenlere söz edimlerin öğretimiyle ilgili birtakım önerilerde bulunmaktır. Yurt dışında söz edimlerinin öğretiminin öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirildiği bu çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden olgubilimi deseni kullanılmıştır. Görüşmeler “Zoom” programıyla çevrim içi olarak yürütülmüş ve katılımcıların izniyle kayıt alınmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi kullanılarak incelenmiştir. Araştırma sonucunda, Türkiye’deki öğrencilerin yurt dışındaki öğrencilere göre söz edim kullanımlarının daha iyi olduğu ve yurt dışındaki öğrencilerin söz edim kullanımlarında bazı sorunlar yaşadıkları bilgisine ulaşılmıştır. Dilin kullanım alanının olmaması, öğrencilerin pratik yapamamaları ve ana dillerinden olumsuz aktarım yapmaları yurt dışındaki öğrencilerin söz edim kullanımlarını olumsuz olarak etkilemekteyken, ortak kültürel unsurlar ve öğrencilerin Türkiye ile yakın ilişki içinde olmaları söz edim kullanımlarını olumlu etkilemektedir. Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde, iletişimin temelini oluşturan ve işlevsel dil kullanımının en temel aracı olan söz edimlerin; yurt dışında Türkçe öğrenen öğrencilere, öğreticilerin görüşlerinden yola çıkılarak oluşturulacak ders izlenceleriyle planlı ve sistemli bir şekilde sunulmasının öğrencilerin söz edim kullanımlarını geliştirebileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yurt dışında Türkçe öğretimi, söz edimlerin öğretimi, öğretmen görüşleri

Evaluation of Teaching Speech Acts Abroad in The Context Of Instructor’s Views

Öz

The purpose of this study is to evaluate the teaching speech acts abroad according to the instructors’ opinions and to make some suggestions to the teachers who teach Turkish as a foreign language abroad about teaching these speech acts. In this study, in which teaching speech acts abroad is evaluated according to the teachers’ views, phenomenological design, one of the qualitative research methods, is used. The interviews were conducted online via “Zoom” program and recorded with the permission of the participants. The obtained data were analyzed using context analysis. According to the study, it is revealed that the students in Turkey are better at using speech acts than the students abroad and the students abroad experience some difficulties in using speech acts. While the lack of use of the language, the inability of the students to practice and the negative transfer from their mother tongue affect the use of speech acts by students abroad adversely, common cultural elements and being in a close relationship with Turkey affect the students’ use of speech acts positively. It is thought that presenting speech acts, which form the basis of communication in teaching Turkish as a foreign language and are the most basic means of functional use of language, to the students who learn Turkish abroad in a planned and systematic way with the course syllabus formed based on the opinions of the instructors can improve the students’ use of speech acts.

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkish abroad, teaching speech acts, Views of instructors

Kaynakça

• Aksan, M. ve Aksan, Y. (1991). “Metin kavramı ve tanımları”. Dilbilim Araştırmaları. http://dad.boun.edu.tr/tr/download/article-file/303060 (Son Erişim Tarihi: 12/01/2021).
• Austin, J.L. (haz.). (2017). Söylemek ve Yapmak (2.baskı) (Çev. R. L. Aysever). İstanbul: Metis Yayınları.
• Bachman, L. F. and Palmer, A. S. (1996). Language Testing in Practice: Designing and Developing Useful Language Test. Oxford: Oxford University Press.
• Bardovi-Harlig, K. (2001). Evaluating the Empirical Evidence: Grounds for Instruction in Pragmatics? In K.R. Rose and G. Kasper (Eds.) Pragmatics in Language Teaching(pp.13-32). Cambridge: Cambridge University Press.
• Barron, A. (2006). Learning to Say ‘You’ In German: The Acquisition of Sociolinguistic Competence in A Study Abroad Context. In M. A. DuFon and E. Churchill (eds.), Language Learners in Study Abroad Contexts. (pp. 59-90). Clevedon: Multilingual Matters.
• Belet-Boyacı, Ş.D. ve Genç-Ersoy, B. (2015). “Yurt dışında yaşayan Türk çocuklarına sözcük öğretimi sürecine ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi”. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(15), 159-180.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2019). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (27.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Canale-Canale, M. and Swain, M. (1980). “Theoretical bases of communicative approaches to second language teaching and testing”. Applied Linguistics, (1)1-47.
• Canale, M. (1983). From Communicative Competence to Communicative Language Pedagogy. In J. C. Richards and R. W. Schmidt, (Ed.), Language and Communication, (2-27). London: Longman.
• Council of Europe (2018). Common European framework of reference for languages: Learning, teaching, assessment, companion volume with new descriptors. Strasbourg Cedex.
• Çelebi, V. (2014). “Gündelik dil felsefesi ve Austin’in söz edimleri kuramı”. Beytulhikme An International Journal of Philosophy, 4(1), 73-89.
• Çelik, Y. ve Gülcü, İ. (2016). “Yurtdışında kullanılan Türkçe ve Türk kültürü ders kitaplarına yönelik öğretmen görüşleri.” Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 287-296. https://doi.org/10.14686/buefad.v5i2.5000183344
• Creswell, J.W. (2007). Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing Among Five Approaches. (2nd Ed.). Thousand Oaks: SagePublishers.
• Enslen, T. (2010). Acquisition of greetings, requests, and apologies by Japanese students in an ESL vs. an EFL environment. Center for the Advancement of Higher Education.http://hdl.handle.net/10097/57536 (Son Erişim Tarihi: 12/01/2021).
• Hymes, D. H. (1972). On Communicative Competence. In J. B. Pride & Holmes (Ed) Sociolinguistics. (pp. 269-293). Baltimore, USA: Penguin Education, Penguin Books İmer, K., Kocaman, A. ve Özsoy, S. (2011). Dilbilim Sözlüğü. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Jung, J. Y. (2002). “Issues in acquisitional pragmatics”. Working Papers in TESOL &Applied Linguistics, 2 (3), 1-34.
• Karababa, Z. C. ve Karagül, S. (2014). “Yurt dışındaki Türklere Türkçe öğretenlerin sınıf içi uygulamalara yönelik görüşleri”. Millî Eğitim Dergisi, 44(204), 155-166.
• Karasu, K. (2015). “Türkçe ve Arapça nezaket ifadeleri: Karşılaştırmalı bir inceleme”. Nüsha Şarkiyat Araştırmaları Dergisi, 15 (40), 93-128.
• Kansu-Yetkiner, N. (2009). Çeviribilim ve Edimbilim İlişkisi Üzerine. İzmir: İzmir Ekonomi Üniversitesi Yayınları.
• Kılınç, A.K. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde/öğreniminde istek (rica) söz edimi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Knight, L. T. (2007). Beyond the classroom walls: a study of out of class English use by adult community college ESL students. [Unpublished master’s thesis]. Portland State University.
• Koç, B. (2015). Türkçe öğrenen yabancıların kalıp sözleri kullanabilme yeterlikleri (Bosna Hersek örneği). [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Komisyon (2020). Türkiye Maarif Vakfı Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi programı. (Editör: İ. Gültekin). Türkiye Maarif Vakfı.
• Mendelson, V. G. (1998). “Hindsight is 20/20: Student perceptions of language learning and the study abroad experience”. Frontiers, 4, 43-63.
• Morita, M. (2010). “How does a short-term study abroad in fluence language learning strategies?” Yamagata University, 7, 23-36.
• https://core.ac.uk/download/pdf/72856427.pdf (Son Erişim Tarihi: 11/01/2021).
• Morris, C.W. (1938). Foundations of the Theory of Signs. Chicago: The University of Chicago Press.
• Onursal-Ayırır, İ. (2016). Edimbilim ve Dil Öğretimi. E. Korkut ve İ. Onursal Ayırır. (Ed.), Dil Bilimleri ve Dil Öğretimi (2.baskı) içinde (143-164). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Polat, Y. (2011). “Yabancı dil öğretimi kitaplarında söz edimi öğretimi”. Dil Dergisi-153, 24-42.
• Polat, Y. (2015). “Fransızca ve Türkçe öğretmenlerinin söz edimi öğretimine ilişkin görüşleri”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (4), 146-159.
• Pellegrino, V. A. (1998). “Student perspectives on language learning in a study abroad context”. Frontiers, 4, 91-120.
• Polanyi, L. (1995). Language Learning and Living Abroad: Stories from the Field. In B. F. Freed (ed.) Second Language Acquisition in A Study Abroad Context (271-291). Amsterdam: John Benjamins.
• Regan, V. (1998). “Sociolinguistics and language learning in a study abroad context”. Frontiers 4 (3), 61-90.
• Searle, J. R. (haz.). (2011). Söylemek ve anlatmaya çalışmak (Çev. R. L. Aysever). Ankara: Bilgesu Yayıncılık.
• Wai-Cook S.S. (2012). Study abroad and its effect on the pragmatic performance of English requests by Hong Kong English language students. [Unpublished doctoral dissertation]. Victoria University of Wellington.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, G. ve Tepe, N. (2020). “Yurt dışında görev yapan okutmanların kültürlerarası iletişim algılarının incelenmesi: Nitel bir araştırma”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9(4), 1616-1633.
• Yumun, E. (2008). Kullanımbilim yeterliliğinin gelişimi: Ricalar üzerine. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.