Tarihi Süreç İçinde Beylakan

Yıl 2021, Sayı: 72, 225 - 242, 05.09.2021

Ahmet Toksoy

https://doi.org/10.14222/Turkiyat4508

Öz

Beylakan, Sasani hükümdarlarından Kubad b. Firuz tarafından kuruldu. Daha sonra buraya Hazar Türkleri hâkim oldular. Aras Nehri’nin akışta solunda bulunan şehir de halk tuğladan yapılan evlerde oturmaktaydı. Selman b. Rebia, Beylakan’ı sulh yoluyla ele geçirdi. Selçuklu sultanları Alp Arslan ve Melik-şah dönemlerinde sakin bir dönem geçiren Beylakan dolayısıyla Azerbaycan, Melik-şah’ın ölümü üzerine birçok hadisenin merkezi durumuna geldi. Beylakan, Azerbaycan ile birlikte Muhammed Tapar’ın hâkimiyetine girdi. Emir Timur, Ankara Savaşından sonra geriye dönerken Karabağ’da kışladı. Timur, bu sırada harabe durumda olan Beylakan’ı imar etmeği düşündü. Beylakan bir ayda imar edilerek içine insanlar yerleştirildi. Beylakan, Berdea, Gence, Erran ve Trabzon’a kadar olan yerleri Ak-Koyunlu hükümdarı Sultan Halil’e verildi.

Anahtar Kelimeler

Beylakan, Alp Arslan, Melik-şah, Hazar, Emir Timur

Beylakan in The Historical Process

Öz

Beylakan was founded by Kubad b. Firuz from the Sasanian Emperors. Then the Khazar Turks dominated this area. The people lived in brick-made houses in the city on the left of the Aras River. Selman b. Rebia has taken possession of Beylakan through the peace. Beylakan and Azerbaijan had a quiet period in the reigns of Alp Arslan and Malik-Shah from Seljuk Sultans. However, this region became the center of many proplems after the death of Malik-Shah. Beylakan, has entered the dominion of Muhammad Tatar along with Azerbaijan. Emir Timur wintered in Karabakh on his way back after the Battle of Ankara. Meanwhile Timur was thinking of reconstruct the ruined Beylakan. Beylakan was construct in a month and people were placed in it. Beylakan, Berdaa, Gence, Erran and the places up to Trabzon were given to Sultan Halil, the ruler of Akkoyunlu.

Anahtar Kelimeler

Beylagan, Alp Arslan, Malik-Shah, Hazar, Emir Timur

Kaynakça

• Ali El Hüseyni, Ahbârü’d-Devleti’s-Selçukiyye, çev. N. Lügal, Ankara, 1999.
• El-Belazurî, Fütûhu’l-Büldân, çev. Mustafa Fayda, Ankara. 1987.
• Gürcistan Tarihi, Yay. Erdoğan Merçil, Ankara 2003.
• Hamdullah Mustavfi, Nüzhetü’l-Qulûb, çev. Guy le Strange, Leiden 1919.
• Hamdullah Müstevfî-yi Kazvinî, Târih-i Güzide, çev. M. Öztürk, Ankara 2018
• İbn ü’l-Esir, El-Kâmil Fi’t-Tarih, çev. A. Özaydın, İstanbul 1987.
• İbnü’l-Azrak Ahmed b. Yusuf b. Ali, Meyyâfârikîn ve Amid Tarihi (Artuklular Kısmı), çev. Ahmet Savran, Erzurum 1992.
• Kurat, Akdes Nimet, IV-XVIII Yüzyıllarda Karadeniz Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri, Ankara 2019.
• Muhammed b. Ali b. Süleyman er-Ravendi, Rahat-üs-Sudur ve Ayet-üs-Sürur-I, çev. Ahmed Ateş, Ankara 1957.
• Nizamettin Şamî, Zafernâme, çev. N. Lügal, Ankara 1987.
• Reşidü’d-din Fazlullah, Cami’ü’t-Tevarih Selçuklu Tarihi, çev. E. Göksu- H. H. Güneş, İstanbul 2011.
• Şerefüddin Ali Yezdi, Zafernâme, çev. D. A. Batur, İstanbul 2013
• Tacü’s-Selmânî, Tarihname, çev. İ. Aka, Ankara 1988.
• Alan, Hayrunnisa, Bozkırdan Cennet Bahçesine Timurlular 1360-1506, İstanbul 2015.
• Kafesoğlu, İbrahim, Anadolu’ya İlk Selçuklu Akını ve Tarihi Ehemmiyeti 1015-1021, İstanbul 1953.
• Köse, Bayram Arif, Sacoğulları ve Güney Kafkasya 276-317/889-929, İstanbul 2017.
• Sevim, Ali- Merçil, Erdoğan, Selçuklu Devletleri Tarihi, Ankara 1995.
• Spuler, Bertold, İran Moğolları, çev. C. Köprülü, Ankara 1987.
• Sümer, Faruk, Selçuklular Devrinde Doğu Anadolu’da Türk Beylikleri, Ankara 1998.
• Togan, A. Zeki Velidi, Umumi Türk Tarihine Giriş, İstanbul 1981.
• Turan, Osman, Selçuklular Tarihi ve Türk İslam Medeniyeti, İstanbul 1969.
• Turan, Osman, Doğu Anadolu Türk Devletler Tarihi, İstanbul 2004.
• Yinanç, Mükrimin Halil, Türkiye Tarihi Selçuklular Devri-I, Ankara 2006.
• Yıldız, Hakkı Dursun, “10. Yüzyılda Türk-Ermeni Münasebetleri”, Tarih Boyunca Türklerin Ermeni Toplumu İle İlişkileri Sempozyumu, Ankara 1985.