Türkiye’de Kadın Cinayetlerinin Gündem Oluşturma Etkisi ve Medyatik Bilinç Üretimi

Yıl 2022, Sayı: 73, 275 - 286, 30.01.2022

Şeyma Bilginer Erdoğan

https://doi.org/10.54614/JTRI.2022.4597

Öz

Kamuoyunda gündem, medyanın öne çıkardığı veya halkın önemsediği konuların medyada yer almasına bağlı olarak belirlenir. İletişim çalışmalarında bir kuram olarak değerlendirilen gündem belirleme modeli ise haber medyasının odaklandığı konularla, insanların düşünce veya davranışlarını etkiler. Kapitalist üretim ilişkisinin sürdürüldüğü ortamda, iletişimi sağlayan araçlar, modern yaşam öyküsü etrafında kitlesel tüketimi sağlayan araçlara dönüşürler. Medyanın dördüncü kuvvet ve kamu gözcüsü rolünün arka planda kaldığı, üretim mantığına uygun olarak nitelik yerine nicelik üzerinde yoğunlaşılması, bireysel ve toplumsal olarak zihnin, düşüncelerin, fikirlerin, belleğin, endüstriyel çarklar arasında medyatik bir bilinç oluşturmasına zemin hazırlamaktadır. Bu doğrultuda medyada üretilen hemen her içerik, tüketim amacı güttüğü için çoğu zaman toplumsal yarar veya farkındalık sağlama noktasının geri planda kalmasına neden olmaktadır. Kadın cinayetlerinin medya aracılığıyla toplumsal bellekte edindiği yeri belirlemek amacıyla yapılan bu çalışma kapsamında, medyada sıklıkla yer alan kadın cinayetlerinin gündem oluşturma etkisi üzerinde durulmaktadır. Araştırmanın sınırlılıklarından dolayı sadece medyada sık yer alan üç kadının cinayet haberleri ele alınmış ve yine çalışmanın kısıtlılığına bağlı olarak belirlenen televizyon kanallarındaki ana haber bültenleri içerisinde, adı geçen kadınların cinayet haberlerinin haber süreleri içerik analizine tabi tutulmuştur. Bu cinayet haberlerine ilişkin olarak görüşme tekniği ile elde edilen veriler, içerik analizi bulgularıyla birlikte değerlendirilerek, medyatik bilincin toplumsal bellek üzerinde önemli etkileri olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gündem Oluşturma, Medya, Medyatik Bilinç, Bilinç Endüstrisi, Kadın Cinayetleri

The Agenda-Setting Effect of the Femicides and Mediaatic Consciousness Generation in Turkey

Öz

The agenda in public opinion is determined according to the media coverage of the subjects highlighted by the media or matters of importance to the public. The agenda-setting model, which is considered as a theory in communication studies, affects people's thoughts and behaviors with the subjects the news media focus on. In an environment where the capitalist production relationship is maintained, the means of communication turn into tools that ensure mass consumption around the modern life story. Focusing on quantity rather than quality in accordance with the logic of production, in which the role of the media's fourth force and public watchman remains in the background, prepares the ground for the individual and social mind, thoughts, ideas, memory to create a media consciousness among industrial wheels. In this direction, almost every content produced in the media causes the providing social benefit or awareness to remain in the background since it has the purpose of consumption. Within the scope of this study, is emphasized, which was carried out to determine the place of femicide in the social memory through the media, the agenda setting effect of femicides, which are frequently featured in the media. Due to the limitations of the research, only the murder news of three women who are frequently featured in the media were discussed, and the news times of the murder news of the femicides mentioned in the main news bulletins of the television channels determined due to the limitations of the study were subjected to content analysis. The data obtained by the interview technique regarding these murder news were evaluated together with the findings of content analysis, and it was concluded that mediatic consciousness had important effects on social memory.

Anahtar Kelimeler

Agenda Setting, Media, Mediatic Consciousnes, Consciousnes Industry, Femicides

Kaynakça

• Aziz, A. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem ve Teknikleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Baş, T.ve Akturan, U. (2017). Sosyal Bilimlerde Bilgisayar Destekli Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Baudrillard, J. (1991). Sessiz Yığınların Gölgesinde ya da Toplumsalın Sonu (Çev. Oğuz Adanır) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Enzensberger, H. M. (1975). “The İndustrialization Of The Mind”. The Urban Review, 8, 68–75.
• Erdoğan, İ. (2005). İletişimi Anlamak. Ankara: Pozitif Matbaacılık.
• Esslin, M. (1991). Tv Beyaz Camın Arkası (Çev. M. Çiftkaya), İstanbul:Pınar Yayınları.
• Geray, H. (2014). Toplumsal Araştırmalarda Nicel Ve Nitel Yöntemlere Giriş. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Guo, L. T., V. Hong ve McCombs, M. (2012). “Exploring The Third Level Of Agenda Setting”. Revista de Comunicación., 11, 51-68.
• İnal, A. (2003). Medyanın “Etkisi” Sorunsalına Bir Bakış. S., Alankuş (Ed.), Medya ve Toplum (ss.65-80). İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• İnceoğlu, M. (2000). Tutum, Algı, İletişim. Ankara: İmaj Yayınevi.
• Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu, (Şubat 2021), Erişim Tarihi: 04.01.2021, www. http://kadincinayetlerinidurduracagiz.net/2021.
• Kapil, Y. ve Roy, A. (2014). “Critical Evaluation of Generation Z at Workplaces”. International Journal of Social Relevance&Concern, 2(1), 10-14.
• Konda (Ocak 2018), Konda Barometresi Temalar Dizi ve Haber Tercihleri, Erişim Tarihi: 02.02.2021, https://konda.com.tr/tr/rapor/dizi-ve-haber-tercihleri/.pdf.
• Konda, (Kasım 2018), Konda Medya Raporu Televizyonla Değişen Algılar, Sosyal Medyanın Yükselişi ve 10 Yıllık Medya Serüvenimiz 2008 – 2018, Erişim Tarihi: 03.02.2021,
• https://konda.com.tr/wpcontent/uploads/2019/12/KONDA_MedyaRaporu_HT2018.pdf.
• Lippmann, W. (1922). Public Opinion. New York: Haroourt, Brace And Company.
• McCombs, M. E. ve Shaw D.L. (1993). “The Evolution of Agenda-Setting Research: Twenty-Five Years in the Marketplace of Ideas”. Journal of Communication. 43(2), 58-67.
• McCombs, M. ve E., Guo, L. (2014). “Agenda-setting Influence of Media in Public Sphere”. Robert S. Fortner, P. Mark Fackler (Ed.), The Handbook of media and Mass Communation Theory (ss.251-268) .Hoboken, New Jersey :John Wilvy&Sons, Inc.,
• McCombs, M. ve Valenzuela, S. (2007). “The Agenda-Setting Theory La teoría Agenda-Setting”. Cuadernosde Informacıon,1, 44-50.
• Mutlu, Erol, (2017). İletişim Sözlüğü. Ankara: Ütopa Yayınevi.
• Schiller, H. (2018). Zihin Yönlendirenler. (Çev. Cevdet Cerit,) İstanbul: Pınar Yayınları.
• Smythe, D. W.(1986). “The 1986 Southam Lecture Culture”. Communıcatıon "Technology" And Canadıan Polıcy Canadıan Journal Of Communıcatıon, 12(2), 1-20.
• Sözen, E. (1997). Medyatik Hafıza. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Tuncer, A. İcil, T. ve Umut, M. (2016). Eğlence Reklamlarının Viral Uygulamaları ve Z Kuşağı Üzerinden Bir Değerlendirme. Trt Akademi, Eğlence Endüstrisi. 1(1), 210-229.
• Türkoğlu, N. (2004). Toplumsal İletişim. İstanbul: Babil Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Zeman, A. (2004). Bilinç Kullanım Kılavuzu. (Çev. G. Koca). İstanbul: Metis Yayınları.