Nâzım Hikmet’in Romancılığı

Yıl 2022, Sayı: 74, 296 - 304, 29.05.2022

Sinan Bakır

https://doi.org/10.54614/JTRI.2022.4595

Öz

Türk edebiyatında kalıcı izler bırakan şiirleriyle tanınan Nâzım Hikmet, modern şiirin alanını genişleterek hem dönemi hem de sonrası için yeniliğin dönüm noktalarından biri olmuştur. Yaşarken ünü ülke sınırlarını aşan şairin biri eksik dört romanı (Kan Konuşmaz, Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim, Yeşil Elmalar, Yaşamak Hakkı) doğal olarak şiirlerinin gölgesinde kalır. Bu çalışmada ilk üç roman konu, teknik, anlatım, anlatıcı, bakış açısı, ideoloji, karakterizasyon gibi yönlerden ele alınmakta, şairin toplumsal olgulara, olaylara, durumlara, dine, kadına, aileye bakışı ortaya konulmaktadır. İdeolojik söylemin ön planda olduğu romanlarda karşıt dünya görüşlerini temsil eden karakterler toplumun içinden seçilir. Diyalog, iç çözümleme, betimleme, özetleme, yorumlama, geriye dönüş, ileriye gidiş baskın anlatım teknikleri olurken kurgusal yapı, düşünsel, duygusal ve olgusal çatışma alanları üzerinden oluşturulur. Seçilen bakış açısı, anlatıcı, kinaye mesafesi, anlatım, teknik, karakterizasyon ve kurgulama açısından yazarın en başarılı romanı Kan Konuşmaz’dır. Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim’de şairin hayatıyla ilişkili olaylar, durumlar temsili kişiler üzerinden kurgulanır, buna rağmen karakterlerin tek bir kişi/yazar tarafından konuşturulduğu/yönlendirildiği duygusu hâkimdir. İdeolojik söylemin ya da diyalektik materyalizmin en belirgin olduğu bu roman, kurgu ile gerçeklik arasındaki sınırı ihlal eder. Çoğul bakış açısı, mektup ve hatıra defterleri üzerinden kurgulanan Yeşil Elmalar ise serüven-macera romanıdır. Geleneksel halk anlatılarının etkisi görülen romanda olaylar zinciri beklenmedik tehlikeli serüvenlerle genişler.

Anahtar Kelimeler

Muhteva, Diyalektik Materyalizm, Anlatım, Nâzım Hikmet, Roman, Teknik

Nâzım Hikmet’s Novel Writing

Öz

Nâzım Hikmet, known for his poems that leave lasting traces in Turkish literature, has become one of the turning points of innovation both for his period and for later by expanding the field of modern poetry. Four novels of the poet, one of which is missing, whose reputation exceeds the borders of the country while he lives, naturally remain in the shadow of his poems. In this study, first three novels are discussed from aspects such as subject, technique, narration, narrator, point of view, ideology, characterization, and the poet's view of social facts, events, situations, religion, woman, family is revealed. In novels where, ideological discourse is at the forefront, characters representing opposing worldviews are selected from within society. Dialogue, internal analysis, depiction, summarizing, interpretation, going back, going forward are the dominant narrative techniques, while the fictional structure is created through the areas of intellectual, emotional and factual conflict. The most successful novel of the author from the point of view of the chosen point of view, narrator, distance of allusion, narrative, technique, characterization and editing is the Kan Konuşmaz novel. The events and situations related to the poet's life are fictionalized through representative people in the novel Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim, despite this, the feeling that the characters are spoken/directed by a single person/author prevails. This novel, in which ideological rhetoric or dialectical materialism is most pronounced, violates the dec between fiction and reality. The novel Yeşil Elmalar, which is based on the plural perspective, letters and mementos, is an adventure novel. In the novel, which is influenced by traditional folk narratives, the chain of events expands with unexpected dangerous adventures.

Anahtar Kelimeler

Content, Dialectical Materialism, Expression, Nâzım Hikmet, Novel, Technique

Kaynakça

• Akatlı, F. (1992). Nâzım Hikmet’in Öykü ve Romanları. www.nazimhikmet.org.tr/nazim-hikmet/tum-yonleri/oyku-ve-romanlari/2 (Erişim Tarihi: 27.08. 2021).
• Çınar, A. (2013). Modernizm, Kent ve Toplum. Emin Yayınları.
• Karadeniz, A. (2007). Nâzım Hikmet'in Romanları: Türkçenin Sürgün Şairi Nâzım Hikmet. Hece, 121, 342-349.
• Nâzım Hikmet. (1993). Kemal Tahir'e Mahpushaneden Mektuplar 3. Adam Yayınları.
• Nâzım Hikmet. (2018a). Yazılar I. Yapı Kredi Yayınları.
• Nâzım Hikmet. (2018b). Yeşil Elmalar. Yapı Kredi Yayınları.
• Nâzım Hikmet. (2020). Kan Konuşmaz. Yapı Kredi Yayınları.
• Nâzım Hikmet. (2021). Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim. Yapı Kredi Yayınları.
• Özdemir, E. (2013). Türk ve Dünya Edebiyatında Dönemler-Yönelimler. Bilgi Yayınevi.
• Tökel, D. A. (2010). Niyet Boyutundan Kurmacayı Okumak: Yazarın Niyeti Romanın Oluşumu. Türk Romanı Özel Sayısı. Hece, 65/66/67, 200-237.
• Yağcı, Ö. (2002). Belirli ve Sonsuz Bir Anın Romancısı Nâzım Hikmet: 100. Doğum Yıl Dönümünde Nâzım Hikmet'e Armağan. Kültür Bakanlığı Yayınları.