Ratlarda Akut Malathion Toksisitesinin Neden Olduğu Oksidatif Stres Üzerine Kafeik Asit Fenetil Ester ve Elajik Asit’in Etkileri

Yıl 2011, Cilt: 6 Sayı: 2, 117 - 124, 04.10.2011

Harun Alp İsmail Aytekin Onur Atakişi Metin Ogün

Öz

Araştırma akut malathion (MAL) toksikasyonuna maruz kalan ratların akciğer, karaciğer ve böbrek dokularında oluşan
malondialdehit (MDA), redükte glutatyon (GSH) ve nitrik oksit (NO) aktiviteleri üzerine kafeik asit fenetil ester (CAPE) ve
elajik asitin (EA) etkilerini incelemek amacıyla yapıldı. Toplam 36 adet Sprague Dawley soyunda yetişkin dişi rat, randomize
şekilde her grupta 6 adet olmak üzere 6 gruba (kontrol, CAPE, EA, MAL, MAL+CAPE, MAL+EA) ayrıldı. Akciğer, karaciğer ve
böbrek dokularında redükte GSH, MDA ve NO düzeyleri spektrofotometrik yöntemle kolorometrik olarak ölçüldü. Kontrol
grubu ile CAPE ve EA gruplarını redükte GSH, MDA ve NO aktiviteleri açısından karşılaştırdığımızda, gruplar arasında
istatistiksel olarak önemli bir fark saptanmadı. MAL’un karaciğer dokusunda MDA düzeylerini önemli derecede arttırdığı,
ancak CAPE’nin MAL’un toksik etkisini engelleyerek MDA seviyesini anlamlı şekilde azalttığı belirlendi. Ayrıca, MAL’un
akciğer, karaciğer ve böbrek dokularında redükte GSH düzeylerini azalttığı, buna karşın CAPE ve EA’in ise redükte GSH
düzeylerini arttırdığı belirlendi. MAL’un neden olduğu şiddetli doku hasarına bağlı olarak NO düzeylerinin de önemli
derecede arttığı, fakat CAPE ve EA’in NO düzeylerini azalttığı tesbit edildi (p < 0,05). Sonuç olarak, CAPE ve EA’in birbirine
benzer şekilde etki gösterdiği ve akut malathion zehirlenmesinin neden olduğu oksidatif stres ve doku hasarına karşı
koruyucu amaçla kullanılabileceği sonucuna varıldı.

Anahtar Kelimeler

Kafeik Asit Fenetil Ester, Elajik Asit, Malathion, Oksidatif Stres

Kaynakça

• Ahmed RS., Sehit V., Pash ST., Banerjee BD., 2000. Influence of dietary (Zingeber officinales Rosc) on oxidative stress induced by malathion rats. Food Chem. Toxicol., 38, 443–450.
• Altug ME., Serarslan Y., Bal R., Kontaş T., Ekici F., Melek IM., Aslan H., Duman T., 2008. Caffeic acid phenethyl ester protects rabbit brains against permanent focal ischemia by antioxidant action: A biochemical and planimetric study. Brain Res., 1201, 135-142.
• Altuntas I., Delibas N., Can M., Yonden Z., Orhan H., Sutcu R., 2002. Effects of organophosphate insecticide fenthion on lipid peroxidation and antioxidant enzymes in erythrocyte (in vitro). Ibni Sina Dergisi., 7, 90–95.
• Altuntas I., Delibas N., Doguc DK., Ozmen S., Gultekin F., 2003. Role of reactive oxygen species in organophosphate insecticide phosalone toxicity in erythrocytes in vitro. Toxicol. in Vitro., 17, 153–157.
• Altuntas I., Kilinc I., Orhan H., Demirel R., Koylu H., Delibas N., 2004. The effects of diazinon on lipid peroxidation and antioxidant enzymes in erythrocytes in vitro. Hum. Exp. Toxicol., 23, 9–13.
• Anonim. 1997. WHO (World Healt Organization). Guidelines for poison control, http://www.who. int/ipcs/publications/training_poisons/guidelines_p oison_control/en/index.html. [Erişim: 13.12.2010].
• Bagchi D., Bagchi M., Hassoun EA., Stohs SJ., 1995. In vitro and in vivo generation of reactive oxygen species. DNA damage and lactate dehydrogenase leakage by selected pesticides. Toxicology, 104, 129–140.
• Banerjee BD., Seth V., Bhattacharya A., Pahsa ST., Chakraborty AK., 1999. Biochemical effects of some pesticides on lipid peroxidation and free-radical scavengers. Toxicol. Lett., 107, 33–47.
• Beutler E., Duron O., Kelly BM., 1963. Improved method for the determination of blood glutathione. J. Lab. Clin. Med., 61, 882-888.
• Celik S., Gorur S., Aslantas O., Erdogan S., Ocak S., Hakverdi S., 2007. Caffeic acid phenethyl ester suppresses oxidative stress in Escherichia coliinduced pyelonephritis in rats. Mol. Cell. Biochem., 297, 131–138.
• Delen N., Özbek T., 1990. Türkiye'de Tarım İlacı Kullanımı ve Yarattığı Sorunlar. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, T.C. Ziraat Bankası Kültür Yayınları. Ankara. 26, 1015-1028.
• Demircan V., Yılmaz H., 2005. The analysis of pesticide use in apple production in Isparta province in terms of economy and environmental sensitivity perspective. Ekoloji., 14,15-25.
• Devipriya N., Srinivasan M., Sudheer AR., Menon VP., 2007. Effect of elajik acid, a natural polyphenol, on alcohol-induced prooxidant and antioxidant imbalance: a drug dose dependent study. Singapore Med. J., 48, 311.
• Durak D., Uzun FG., Kalender S., Ogutcu A., Uzunhisarcikli M., Kalender Y., 2009. Malathion-induced oxidative stress in human erythrocytes and the protective effect of vitamins C and E in vitro. Environ. Toxicol., 24, 235-242.
• Festa F., Aglitti T., Duranti G., Ricordy R., Perticone P., Cozzi R., 2001. Strong antioxidant activity of ellagic acid in mammalian cells in vitro revealed by the comet assay. Anticancer Res., 21, 3903.
• Gultekin F., Ozturk M., Akdogan M., 2000. The effect of organophosphate insecticide chlorpyrifos-ehtyl on lipid peroxidation and antioxidant enzymes (in vitro). Arch. Toxicol., 74, 533–38.
• Gultekin F., Delibas N., Yasar S., Kiline I., 2001. In vivo changes in antioxidant systems and protective role of melatonin and a combination of vitamin C and vitamin E on oxidative damage in erythrocytes induced by chlorpyrifos-ethyl in rats. Arch. Toxicol., 75, 88–96.
• Gupta J., Data C., 1992. “Effects of malathion on antioxidant defence system in human fetus-An in vitro study”, Ind. J. Exp. Biol., 352-354.
• Gurel A., Armutcu F., Hosnuter M., Unalacak M., Kargı E., Altınyazar C., 2004. Caffeic acid phenethyl ester ımproves oxidative organ damage in rat model of thermal trauma. Physiol. Res., 53, 675-682.
• Hazarika A., Sarkar SN., Hajare S., Kataria M., Malik JK., 2003. Influence of malathion pretreatment on the toxicity of anilofos in male rats: a biochemical interaction study. Toxicology, 185, 1–8.
• Hepsen IF., Bayramlar H., Gultek A., Ozen S., Tilgen F., Evereklioglu C., 1997. Caffeic acid phenethyl ester to inhibit posterior capsule opacification in rabbits. J. Cataract Refract. Surg., 23, 1572-1576.
• Ilhan A., Koltuksuz U., Ozen S., Uz E., Ciralik H., Akyol O., 1999. The effects of caffeic acid phenethyl ester (CAPE) on spinal cord ischemia/ reperfusion injury in rabbits. Eur. J. Cardio-Thorac. Surg., 16, 458-463.
• Kehrer JP., 1993. Free radical as mediator of tissue injury and disease. Crit. Rev. Toxicol., 23, 21–48.
• Kozacı N., 2006. Organofosfat Zehirlenmelerinde Pralidoksimin Farklı Doz Uygulama Şekillerinin Etkinliği ve Yan Etkilerinin Klinik Karşılaştırılması. Ç.Ü. Acil Tıp ADı.Uzm. Tezi.
• Miranda KM., Espey MG., Wink DA., 2001. A rapid, simple spectrophotometric method for simultaneous detection of nitrate and nitrite. Nitric Oxide., 5, 6271.
• Neishabouri EZ., Hassan ZM., Azizi E., Ostad SN. 2004. Evaluation of immunotoxicity induced by diazinon in C57bl/6 mice. Toxicology., 196, 173–79.
• Oğuzhanoğlu E., 2009. Ratlarda Diazinon Zehirlenmesinin Oluşturduğu Pankreatitte Kafeik Asit Fenetil Esterin Olası Etkileri. SDÜ Tıp Fak. Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD.Uzm. Tezi.
• Orhan H., Marol S., Hepsen IF., Sahin G., 1999. Effects of some probable antioxidants on selenite-induced cataract formation and oxidative stress-related parameters in rats. Toxicology, 139, 219-232.
• Oruc E., 2010.Effects of diazinon on antioxidant defense system and lipid peroxidation in the liver of Cyprinus carpio (L.). Environ. Toxicol., DOI 10.1002/tox. 20573/pdf
• Oruç EÖ., Üner N., 2000. Combined effects of 2,4-d and azinphosmethyl on antioxidant enzymes and lipid peroxidation in liver of Orochromis niloticus. Comp. Biochem. Physiol., 127, 291–296.
• Oruç EÖ., Üner N., Sevgiler Y., Usta D., Durmaz H., 2006. Sublethal effects of organophosphate diazinon on the brain of Cyprinus Carpio. Drug. Chem. Toxicol., 29, 57–67.
• Ozyurt H., Ozyurt B., Koca K., Ozgocmen S., 2007. Caffeic acid phenethyl ester (CAPE) protects rat skeletal muscle against ischemia–reperfusion-induced oxidative stres. Vascul. Pharmacol., 47, 108–112.
• Ören P., 2009. Malathion’un Oreochromis Niloticus’ta Oksidatif Stres Kaynaklı Endokrin Bozucu Etkileri. Ç.Ü. Fen Bil. Ens. Biyoloji AD. Yüksek Lisans Tezi. Pari L., Sivasankari R., 2008. Effect of elajik acid on cyclosporine A-induced oxidative damage in the liver of rats. Fundam. Clin. Pharmacol., 22 395–401.
• Peresleni T., Noiri E., Bahou WF., Goligorsky MS., 1996: Antisense oligodeoxynucleotides to inducible NO synthase rescue epithelial cells from oxidative stress injury. Am. J. Physiol., 270, F971-77.
• Savolainen K., 2001. Understanding the toxic actions of organophosphates. In: Krieger RI (ed) New York, Academic Pres., Hanboock of Pesticide Toxicology., 1013–1041.
• Sharma Y., Bashir S., Irshad M., Datta Gupta S., Dogra TD., 2005. Effect of acute dimethoatee administration on antioxidant status of liver and brain of experimental rats. Toxicology, 206, 49-57.
• Solon S., Lopes L., P. Teixeira de Sousa Jr P., 2000. Schmeda-Hirschmann, J. Ethnopharmacol., 72, 173.
• Song YS., Park EH., Hur GM., 2002. Caffeic acid phenethyl ester inhibits nitric oxide synthase gene expression and enzyme activity. Cancer Letters., 175, 53-61.
• Sutcu R., Altuntas I., Buyukvanli B., Akturk O., Ozturk O., Koylu H., Delibas N., 2007. The effects of diazinon on lipid peroxidation and antioxidant enzymes in rat erythrocytes: role of vitamins E and C. Toxicol. Ind. Health., 23, 13–17.
• Uz E., Sogut S., Sahin S., Var A., Ozyurt H., Gulec M., Akyol O., 2002. The protective role of caffeic acid phenethyl ester (CAPE) on testicular tissue after testicular torsion and detorsion. World. J. Urol., 20, 264-270.
• Uzun FG., 2007. Malathion’un Ratlarda Nefrotoksik Etkisi ve Vitamin C ve E’nin Koruyucu Rolü. GÜ. Fen Bil. Ens. Biyoloji. Yüksek Lisans Tezi.
• Vural N., 1996. Toksikoloji. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları, 73, 342-373.
• Yamano T., Morita S., 1992. Hepatotoxicity of trichlorfon and dichlorvos in isolated rat hepatocytes. Toxicology, 76, 69–77.
• Yildirim Z., Sogut S., Odaci E., Iraz M., Ozyurt H., Kotuk M., Akyol O. 2003. Oral erdosteine administration attenuates cisplatin-induced renal tubular damage in rats. Pharmacol. Res., 47, 149-56.
• Yoshioka T., Kawada K., Shimada T., Mori M., 1979. Lipid peroxidation in maternal and cord blood and protective mechanism against activated oxygen toxicity in the blood. Am. J. Obstet. Gyn., 135, 372376.