Toklularda Karayolu ile Taşımanın Oksidan-Antioksidan Sistem Üzerine Etkisi

Yıl 2011, Cilt: 6 Sayı: 2, 103 - 109, 04.10.2011

Ebru Çetin Nazmi Çetin Osman Küçük

Öz

Bu çalışmada, toklularda karayolu ile 5, 10 ve 24 saat süreyle taşımanın oksidan-antioksidan sistem üzerine etkisinin
belirlenmesi amaçlandı. Çalışmada toplam 60 adet Akkaraman ırkı toklu kullanıldı. Hayvanlar dört eşit gruba ayrılarak
kontrol grubundaki hayvanlar taşınmazken deneme grubundakiler ise 5 (grup I), 10 (grup II) ve 24 (grup III) saat süreyle
taşındı. Kontrol grubu ve taşınan hayvanlardan taşıma sonrası kan örnekleri alınarak oksidatif stres parametreleri değerlendirildi.
Kontrol grubuna göre 10 ve 24 saat süreyle taşınan hayvanlarda malondialdehit (MDA) ve nitrik oksit (NO) düzeyleri
ile süperoksit dismutaz (SOD) ve glutatyon peroksidaz (GPx) aktivitelerinin daha yüksek (p < 0.05) olduğu belirlendi. Katalaz
aktivitesi ise taşımadan etkilenmedi (p > 0.05). Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında 5 saat süreyle taşıma oksidatif stres
parametrelerinde önemli bir değişiklik oluşturmadı. Sonuç olarak, koyunlarda 10 ve 24 saat süreyle taşımanın oksidatif stres
oluşturabileceği belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Toklu, Oksidatif Stres, Taşıma

Kaynakça

• Alessio HM., 1993. Exercise-induced oxidative stress. Med. Sci. Sports Exerc., 25, 218-224.
• Avcı G., Küçükkurt İ., Eryavuz A., Aslan R., Dündar Y., 2008. Nakil işlemine tabi tutulan koyunlarda vitamin C ve ksilazin uygulamasının kortizol ve lipid peroksi- dasyon ile bazı biyokimyasal parametrelere etkisi. F.Ü. Sağ. Bil. Derg., 22, 147-152.
• Bernabucci U., Ronchi B., Lacetera N., Nardone A., 2005. Influence of body condition score on relationships between metabolic status and oxidative stress in periparturient dairy cows. J. Dairy Sci., 88, 2017- 2026.
• Chirase NK., Greene LW., Purdy CW., Loan RW., Auvermann BW., Parker DB., Walborg EF., Stevenson DE., Xu Y., Klaunig JE., 2004. Effect of transport stress on respiratory disease, serum antioxidant status, and serum concentrations of lipid peroxidation biomarkers in beef cattle. Am. J. Vet. Res., 65, 860-864.
• Civan A., Keçeci T., 2010. Ginseng uygulamasının sporcu- larda ve sedanterlerde nitrik oksit ve malondialdehit üzerine etkisi. Selçuk Üniv. Beden Eğit. Spor Bil. Derg., 12, 232-238.
• Çetin E., Çetin N., Küçük O., 2011. Toklularda karayolu ile taşımanın bazı hematolojik ve biyokimyasal para- metreler üzerine etkisi. Erciyes Üniv. Vet. Fak. Derg., 8, 97-103.
• Dündar Y., Aslan R., 2000. Hekimlikte oksidatif stres ve antioksidanlar. 1. Basım, Afyon Kocatepe Üniveritesi yayınları, Afyon.
• Düzova H., Emre MH., Karakoç Y., Karabulut AB., Yılmaz Z., Gürsul C., Yoloğlu S., 2006. Orta ve yüksek düzeyde treadmill egzersizinin sıçanların kas ve eritrosit oksidan/antioksidan sistemine etkisi. İnönü Üniv. Tıp Fak. Derg., 13, 1–5.
• Fairbanks VF., Klee GG., 1987. Biochemical aspect of hematology. Chemistry”, Ed., NW Tietz, WB Saunders Company, Philadelphia. of Clinical
• Finaud J., Lac G., Filaire E., 2006. Oxidative stress relationship with exercise and training. Sports Med., 36, 327-358.
• Freeman BA., Crapo JD., 1982. Biology of disease: free radicals and tissue injury. Lab. Invest., 47, 412-426.
• Gani H., Seyfikli Z., Çelik VK., Akkurt İ., Abadoğlu Ö., 2000. The effects of biomass exposure on lipid peroxidation and antioxidant enzyme activities in Turkish female groups in rural areas. Türk Toraks Dergisi, 1, 13-18.
• Grandin T., 2000. Livestock Handling and Transport. CABI Publ., New York.
• Hall DM., Buettner GR., Matthes RD., Gisolfi CV., 1994. Hyperthermia stimulates nitric oxide formation: electron paramagnetic resonance detection of. NO- heme in blood. J. Appl. Physiol., 77, 548-553.
• Halliwell B., Gutteridge, JMC., 1989. Free Radicals in Biology and Medicine. Clarendon Press, Oxford.
• Harmon RJ., Lu M., Trammel DS., Smith BA., 1997. Influence of heat stress and calving on antioxidant activity in bovine blood. J. Dairy Sci., 80, 264.
• Hartung J., 2003. Effects of transport on health of farm animals. Vet. Res. Com., 27, 525-527.
• İnci E., Seven A., İnci F., Civelek S., Korkut N., Burçak G., 1998. Larenks kanserli olgularda lipid peroksidasyon ve antioksidan statü göstergelerinin dokuda ince- lenmesi. Türk Otolarengoloji Arşivi, 36, 33-36.
• Joannidis M., Gstraunthaler G., Pfaller W., 1990. Xanthine oxidase, evidence against a causative role in renal reperfusion injury. Am. J. Physiol. Renal. Physiol., 258, 232-236.
• Kadim IT., Mahgoub O., Al-Kindi A., Al-Marzooqi W., Al- Saqri NM., 2006. Effects of transportation at high ambient temperatures on physiological responses, carcass and meat quality characteristics of three breeds of Omani goats. Meat Sci., 73, 626-634.
• Kılınç A., Kılınç K., 2003. Nitrik oksit, biyolojik fonksiyonları ve toksik etkileri, Palme Yayıncılık, Ankara.
• Lili J., 1995. Oxidative stress during exercise: implication of antioxidant nutritions. Free Rad. Biol. Med., 18, 1079-1086.
• Luck H., 1955. Catalase. In: Methods in Analysis. Ed., HU Bergmeyer, Academic Press, London.
• Mc Clelland GB., 2004. Fat to the fire: The regulation of lipid oxidation with exercise and environmental stress. Comp. Biochem. Physiol. B, 139, 443-460.
• Mills PC., Higgins AJ., 1997. Oxidant injury, nitric oxide and pulmonary vascular function: Implications for the exercising horse. Vet. J., 153, 125–148.
• Mormede P., Soissons J., Bluthe RM., Raoult J., Legarff G., Levieux D., Dantzer R., 1982. Effect of transportation on blood serum composition, disease incidence, and production traits in young calves. Influence of the journey duration. Ann. Rech. Vet., 13, 369-384.
• Nakatani K., Komatsu M., Kato T., Yamanaka T., Takekura H., Wagatsuma A, Aoyama K., Xu B., Hirano T., Kasai H., Ando S., Takeuchi T., 2005. Habitual exercise induced resistance to oxidative stress. Free Radic. Res., 39, 905-911.
• Nazifi S., Saeb M., Baghshani H., Saeb S., 2009. Influence of road transportation during hot summer conditions on oxidative status biomarkers in Iranian dromedary camels (Camelus dromedarius). Afr. J. Biochem. Res., 3, 282-287.
• Parrott RF., Hall SJG., Lloyd DM., 1998. Heart rate and stress hormone responses of sheep to road trans- port following two different loading procedures. Anim. Welf., 7, 257-267.
• Pregel P., Bollo E., Cannizzo FT., Biolatti B., Contato E., Biolatti PG., 2005. Antioxidant capacity as a reliable marker of stress in dairy calves transported by road. Vet. Rec., 156, 53–54.
• Reddy ACP., Fernandes G., 1999. Modulation of antioxidant enzymes and lipid peroxidation in salivary gland and other tissues in mice by moderate treadmill exercise. Aging (Milano), 11, 246-252.
• Roder JD., 2001. Pathophysiology of free radical generation, In: Veterinary Toxicology, Ed., JD order, Butterworth-Heinemann, Woburn.
• Rokitzki L., Logemann E., Sagredos AN., Murphy M., Wetzel-Roth W., Keul J., 1994. Lipid peroxidation and endurance stress. Acta Physiol. Scand., 151, 149- 158. under extreme
• Sarıözkan S., Cevger Y., Küçük O., Aral Y., 2009. Different effects of road transport on yearling lambs. Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg., 15, 705-708.
• Tauler P., Aguilo A., Gimeno I., Fuentespina E., Tur JA., Pons A., 2006. Response of blood cell antioxidant enzyme supplementation and to intense exercise. Eur. J. Nutr., 45, 187-195. antioxidant diet
• Tessier F., Margaritis I., Richard M., Moynot C., Marconnet P., 1995. Selenium and training effects on the glutathione system and anaerobic performance. Med. Sci. Sports Exerc., 27, 390-396.
• Tracey WR., Tse J., Carter G., 1995. Lipopolysaccharide- induced changes in plasma nitrite and nitrate concentrations in rats and mice: pharmacological evaluation of nitric oxide synthase inhibitors. J. Pharmacol. Exp. Ther., 272, 1011-1015.
• Tunçtan B., Abacıoğlu N., 1998. Biyolojik örneklerde nitrik oksit ölçümü: Diazotizasyon yöntemi. FABAD J. Pharm. Sci., 23, 161-170.
• Urban-Chmiel R., 2006. The influence of transport stress on oxidative stress parameters in bovine leukocytes. Slovakia. Vet. Res., 43, 243-246.
• Wernicki A., Urban-Chmiel R., Kankofer M., Mikucki P., Puchalski A., Tokarzewski S., 2006. Evaluation of plasma cortisol and TBARS levels in calves after short-term transportation. Rev. Med. Vet., 157, 30- 34.
• Yoshioka T., Kawada K., Shimada T., 1979. Lipid peroxidation in materyal and cord blood and prodective mechanism against activated-oxygen toxicity in the blood. Am. J. Obstet. Gynecol., 135, 372-376.