Yetiştirici Koşullarındaki Yerli Türk Kazlarının Büyüme, Kesim ve Karkas Özellikleri

Yıl 2011, Cilt: 6 Sayı: 3, 209 - 215, 21.12.2011

Muammer Tilki , Birol Gül Mehmet Sarı Kadir Önk Serpil Işık

Öz

Bu araştırma, yetiştirici koşullarındaki yerli Türk kazlarının büyüme özellikleri ile bazı kesim ve karkas özelliklerini
belirlemek amacıyla yapıldı. Araştırma, Kars’ın Arpaçay ilçesi Okçuoğlu köyünde yürütüldü. Araştırmanın büyüme aşamasındaki
toplam 111 adet, kesim ve karkas özelliklerini belirlemek için ise toplam 39 adet kaz kullanıldı. Kazlar, kanat numarası
takılarak iki haftada bir tartıldı. Haftalık canlı ağırlıklar bakımından cinsiyetler arasında 8. hafta ve takip eden haftalarda
erkek kazların dişi kazlardan daha ağır olduğu belirlendi (P < 0.05-0.001). Kazlar, yaklaşık 25 haftalık yaşta canlı ağırlıkları
alındıktan sonra kesildi. Cinsiyetlere göre kesim, sıcak karkas, ayak, kalp, bağırsak ve iç+abdominal yağ ağırlıkları arasında
istatistiksel olarak önemli farklılıklar belirlendi (P < 0.05-0.01). Araştırma sonucunda, yetiştirici koşullarında ekstansif olarak
yetiştirilen kazların büyüme, kesim ve karkas özelliklerinin, entansif yetiştiricilik yapılan birçok araştırma sonucu ile benzer
olduğu, hatta bazılarından daha iyi olduğu görüldü. Ayrıca, çalışmada yetiştirici koşullarında ekstansif şartlarda yetiştirilen
yerli kazların besisinin, 18-22 haftalık yaşa kadar uygun olacağı sonucuna varıldı.

Anahtar Kelimeler

Büyüme, Karkas Özellikleri, Kaz, Kesim

Kaynakça

• Arslan C., İnal F., 2002. Farklı kaba yem kaynaklarının yerli kazlarda büyüme performansı ve karkas özellikleri üzerine etkisi. Turk. J .Vet. Anim. Sci., 26, 91-96.
• Aşkın Y., İlaslan M., 1976. Kars bölgesi kazlarında ekonomik önemi olan bazı karakterler üzerine araş- tırmalar. A.Ü. Ziraat Fak. Yıllığı, 26, 542-552.
• Cave NA., Grunder AA., Butler G., Fortin A., Pawluczuk B., 1994. Influence of age, sex and pre-slaughter hol- ding conditions on live weight and carcass traits of broiler geese. Arch. Geflugelk., 58, 106-110.
• Çelebi Ş., 1999. Erzurum’da yetiştirilen yerli kazların bazı önemli kesim ve karkas özellikleri üzerine bir araş- tırma. Uluslararası Hayvancılık’99 Kongresi, İzmir, 508-512.
• Fortin A., Grunder AA., Chambers JR., Hamilton RMG., 1983. Live and carcass characteristics of four strains of male and female geese slaughtered at 173, 180, and 194 days of age. Poult. Sci., 62, 1217-1223.
• Grunder AA., Cave NA., Pawluczuk B., Butler G., Poste LM., 1991. Influence of breed, finisher diet, age and sex on liveweight and carcass traits of broiler geese. Arch. Geflügelk., 55, 148-152.
• Hrouz J., 1988. Growth and development of Bohemian geese (Anser anser). Br. Poult. Sci., 29, 53-61.
• İlaslan M., Aşkın Y., 1977. Kars yöresi kazlarında bazı karkas özellikleri üzerinde araştırmalar. A.Ü. Ziraat Fak. Yıllığı, 27, 462-467.
• Kırmızıbayrak T., Önk K., Yazıcı K., 2011. Kars ilinde serbest çiftlik koşullarında yetiştirilmiş yerli ırk kazların ke- sim ve karkas özellikleri üzerine yaş ve cinsiyetin etkisi. Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg., 17, 41-45.
• Kırmızıbayrak T., 2002. Kars ilinde halk elinde yetiştirilen yerli ırk kazların kesim ve karkas özellikleri. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 26, 667–670.
• Kozak J., Monostori K., Acs I., 1995. Relations of bodyweight with the qualitative and quantitative characteristics of the feather in Hungarian geese. 10th European Symposium on Waterfowl, Halle, Germany, 386-391.
• Kumar RA., Iyue M., Venkataramanan R., 2009. Growth and hatch performance of geese in Hilly Terrain of Nilgiris. IV World Waterfowl Conference, 11-13 November, Thrissur, India, 115-123.
• Lukaszewicz E., Adamski M., Kowalczyk A., 2088. Correlations between body measurements and tissue composition of oat-fattened White Kołuda® geese at 17th week of age. Br. Poult. Sci., 49, 21-27.
• Mazanowski A., Bernacki Z., Adamskil M., Kisiel T., 2006. Analysis of time trends for reproductive and meat traits in randomly mated conservation flocks of northern variety geese. Ann. Anim. Sci., 6, 59–74.
• Pingel H., 1990. Genetics of growth and meat production in waterfowl. In: Crawford RD (Ed.): Poultry Breeding and Genetics. pp: 691-703, First ed., Elsevier Science Publishers BV, Amsterdam, Netherlands.
• Rosinski A., Tatsuma K., Korman K., Kawada T., Czechlowska T., 1999. Effect of genotype and sex on the amount of feather and down in the goose. 12th European Symposium on Waterfowl, Adana, Turkey, 73-76.
• Saatcı M., Kırmızıbayrak T., Aksoy AR., Tilki M., 2005. Egg weight, shape index, hatching weight with interrelationship among these traits in different feather coloured Turkish native geese. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 29, 353-357.
• Saatcı M., 2008. Effects of age, sex, feather colour, body measurements, and body weight on down and feather yield in native Turkish geese. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 32, 293-297.
• Saatcı M., Tilki M., Kaya İ., Kırmızıbayrak T., 2009. Effects of fattening length, feather colour and sex on some traits in native Turkish geese. II. Carcass traits. Arch. Geflügelk., 71, 61-66.
• Saatcı M., Arslan C., Ünal Y., Tilki M., Aksoy AR., 2011. Effect of fattening length, sex and feather colour on growth and fattening performance in native Turkish geese. Eurasian J. Vet. Sci., 27 (3): 183-189.
• Shrestha JNB,, Grunder AA., 2005. Body weights, carcass characteristics, fat content, and their relationships in ganders of the Selected Chinese and Synthetic strains, and Embden-sired strain crosses. Can. J. Anim. Sci., 85, 455-461.
• Tilki M., İnal Ş., 2002. Kaz Yetiştiriciliği. Hay. Araşt. Derg., 12, 58-62.
• Tilki M., İnal Ş., 2004a: Türkiye’de yetiştirilen değişik orijinli kazların verim özellikleri. II. Büyüme özellikle- ri. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 28, 157-163.
• Tilki M., İnal Ş., 2004b: Türkiye’de yetiştirilen değişik orijinli kazların verim özellikleri. III. Kesim ve karkas özellikleri. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 28, 165-171.
• Tilki M., Saatcı M., Kırmızıbayrak T., Aksoy AR., 2004. Kars ili Boğazköy’de yetiştirilen kazların kesim ve karkas özellikleri. Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg., 10, 143-146.
• Tilki M., Saatcı M., Kırmızıbayrak T., Aksoy AR., 2005. Effect of age on growth and carcass composition of native Turkish geese. Arch. Geflügelk., 69, 77-83.
• Tilki M., Şahin T., Sarı M., Işık S., Saatcı M., 2009. Effect of initial age of fattening and sex on the fattening performance and carcass characteristics in native Turkish geese. Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg., 15, 245- 250.
• TUİK., 2010. Türkiye İstatistik Kurumu. http://tuikrapor. tuik.gov.tr, Erişim tarihi: 28.12.2010.
• Wezyk S., Rosinski A., Bielinska H., Badowski J., Cywa- Benko K., 2003. A note on the meat quality of W11 and W33 White Kołuda geese strains. Anim. Sci. Pap. Rep., 21, 191-199.