Öz
Neonatal period in pupies and kittens include the first six weeks after parturition. Health condition of newborns depends on some factors, such as; genetics, health status of bitch, feeding and drug usage in the bitch during the pregnancy, fetal development, assisted birth, anomalies in newborns, infections and nutritional disorders. For healthy neonatal period in newborns, queens should be vaccinated and the monitorisation of newborn’s health status and environmental conditions should be optimal. Mortalities in pupies and kittens occur usually in the first week after parturition. Mortality rates appear at the highest level in the first day after parturition, and decreases gradually after the third day. Pre-weaning losses usually result from the non-infectious causes while those of infectious causes are more prevalent in the post-weaning period. While the neonatal mortality rates reported range from 9.23 to 26.0 % subsequent to complicated and uncomplicated whelpings in dogs, pedigree cats had an average kitten mortality of 34.5 %, as compared to 10-17 % in non-pedigree cats. This rewiev will discuss problems, such as; hypoxia, hypothermia, hypoglycemia, toxic milk syndrome, haemorrhagic syndrome, septicemia, fry viremia, diarrhea observed in puppies and kittens during the neonatal period.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Alaçam E., 2008. Köpek ve Kedilerde Üreme Süreci ve Sorunları. 1 st ed., Medisan, Ankara.
- Alan M., 2005. Retentio secundinarum ve puerperal enfeksiyonlar. In “Doğum ve Infertilite”, Ed., E Alaçam, Medisan, Ankara.
- Anonim, 2000. Canine Pregnancy: Predicting parturition and timing events of gestation. http:// www.ivis.org. *Erişim: 12.02.2012+
- Anonim, 2003. Approaches to reducing neonatal mortality in dogs. http://www.ivis.org *Erişim: 02012]
- Apaydın AM. 2005. Güç doğumlar. In “Doğum ve Infertilite”, Ed., E Alaçam, Medisan, Ankara.
- Bilal T., 2007. Yeni Doğanların İç Hastalıkları.İÜ Yayınları, İstanbul.
- Davidson A., 200 Neonatal Resuscitation: Techniques to Improve Outcome. 81 th Annual Western Veterinary Conference; 238. Deveci H., 2005. Ana ve yavruya gösterilecek özen. In “Doğum ve Infertilite”, Ed., Alaçam, Medisan, Ankara.
- Djonne B., 2007. Infections and perinatal diseases–a comparative overview. Acta Vet. Scand., 49, 1
- Johnson CA., 2008. Pregnancy management in the bitch. Theriogenology, 70, 1412-1417.
- Johnston SD., Kustritz MVD., Olsan PSD., 2001. Canine Pregnancy. In "Canine and Feline Theriogenology", W.B. Sounders Company, Philadelpia.
- Kaçar C., Zonturlu AK., Gürbulak K., 2007. Kedi ve köpek yavrularında neonatal dönemde karşılaşılan önemli bazı hastalıklara yaklaşımlar. Vet. Hekim. Der. Derg., 78, 40-46. Kırşan İ., Gürbulak K., Konuk CS., Güvenç K., Tek Ç., Şenünver A., 2001. Sezaryen operasyonu ile elde edilmiş neonatal asfeksili köpek yavrularının farklı ilaçlar ile tedavisi üzerine çalışmalar. İstanbul Üniv. Vet. Fak. Derg., 27, 501-5
- Kırşan İ., Şenünver A., Horoz H., Kılıçarslan MR., 19 Yeni doğmuş köpek, kedi yavrularının hastalıkları ve reanimasyonu. Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg., 3, 223-226. Kustritz MVR., 2006. Clinical management of pregnancy in cats. Theriogenology, 66, 1451
- Lawler DF., 2008. Neonatal and pediatric care of the puppy and kitten. Theriogenology, 70, 384-392. Marti S., 2008. Diseases of neonates: A rewiew. Proceedings of the Southern European Veterinary Conference and Congreso Nacional AVEPA, Barcelona, Spain.
- Moore DG., 2006. Small animal neonatology: They look normal when they are born and then they die. World Congress WSAVA/FECAVA/CSAVA, 714-7
- Öcal H., 2005. Prolapsus uteri. In “Doğum ve Infertilite”, Ed., E Alaçam, Medisan, Ankara.
- Reichler IM., Michel E., 2008. Dystocia: recognition and management. EJCAP., 53, 434-446.
- Romagnoli S., 2005. Parturition monitoring. ESAVSEVSSAR-ENVN Reproduction in companion, exotic and laboratory animal, Nantes 12 th -17 th September, 1-7.
- Romagnoli S., 2006. Recent advances in canine female reproduction. World Congress WSAVA/FECAVA/CSAVA., 675-678.
- Semacan A., 2005. Laktasyon. In “Doğum ve Infertilite”, Ed., E Alaçam, Medisan, Ankara.
- Smith FO., 2007. Challenges in small animal parturition-timing elective and emrgency cesarian sections. Theriogenology, 68, 3483
- Traas AM., 2008. Resuscitation of canine and feline neonates. Theriogenology, 70, 343-348.
- Vela AI., Falsen E., Simarro I., Rollan E., Collins MD., Dominguez L., Fernandez- Garayzabal JF., 2006. Neonatal Mortality in Puppies Due to Bacteremia by Streptococcus dysgalactiae subsp. dysgalactiae. JCM., 666-668.
- Veronesi MC., Panzani S., Faustini M., Rota A., 2009. An Apgar scoring system for routine assessment of newborn puppy viability and short-term survival prognosis. Theriogenology, 72, 401-407.
Öz
Köpek ve kedi yavrularında neonatal dönem, doğumdan sonraki ilk altı haftayı kapsayan süredir. Yeni doğan yavruların
sağlık durumu; genetik faktörler, annenin sağlık durumu, gebelik süresince annenin beslenmesi ve herhangi bir farmakolojik
tedavi alıp almaması, fötal gelişim süreci, doğuma yardım edilip edilmemesi, yavrularda görülen doğmasal anomaliler,
enfeksiyonlar ve bakım-besleme sorunları gibi birçok faktöre bağlıdır. Yavruların sağlıklı bir neonatal dönem geçirmeleri için;
annenin aşılanması, yavruların sağlık durumlarının gözlenmesi, hijyen, bakım, besleme, çevre ısısı gibi çevre koşullarının
optimum seviyede olması gereklidir. Köpek ve kedi yavrularında ölümler genellikle doğum sonrası ilk haftada
şekillenmektedir. Ölüm oranları doğum sonrası birinci günde en yüksek düzeydeyken, üçüncü günden sonra giderek
azalmaktadır. Sütten kesimden önceki dönemdeki kayıplar nonenfeksiyöz nedenlere bağlı iken, sütten kesimden sonraki
dönemde oluşan kayıplarda enfeksiyöz nedenler etkili olmaktadır. Köpeklerde neonatal mortalite oranı komplike ve
komplike olmayan doğumları takiben % 9.23-26 olarak bildirilirken, yavru kedi mortalite ortalaması safkan kedilerde % 34.5,
safkan olmayan kedilerde % 10-17 olarak bildirilmektedir. Bu derleme köpek ve kedilerde neonatal dönemde karşılaşılan;
hipoksi, hipotermi, hipoglisemi, toksik süt sendromu, hemorajik sendrom, septisemi, yavru viremisi ve ishal gibi hastalıkları
içermektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Alaçam E., 2008. Köpek ve Kedilerde Üreme Süreci ve Sorunları. 1 st ed., Medisan, Ankara.
- Alan M., 2005. Retentio secundinarum ve puerperal enfeksiyonlar. In “Doğum ve Infertilite”, Ed., E Alaçam, Medisan, Ankara.
- Anonim, 2000. Canine Pregnancy: Predicting parturition and timing events of gestation. http:// www.ivis.org. *Erişim: 12.02.2012+
- Anonim, 2003. Approaches to reducing neonatal mortality in dogs. http://www.ivis.org *Erişim: 02012]
- Apaydın AM. 2005. Güç doğumlar. In “Doğum ve Infertilite”, Ed., E Alaçam, Medisan, Ankara.
- Bilal T., 2007. Yeni Doğanların İç Hastalıkları.İÜ Yayınları, İstanbul.
- Davidson A., 200 Neonatal Resuscitation: Techniques to Improve Outcome. 81 th Annual Western Veterinary Conference; 238. Deveci H., 2005. Ana ve yavruya gösterilecek özen. In “Doğum ve Infertilite”, Ed., Alaçam, Medisan, Ankara.
- Djonne B., 2007. Infections and perinatal diseases–a comparative overview. Acta Vet. Scand., 49, 1
- Johnson CA., 2008. Pregnancy management in the bitch. Theriogenology, 70, 1412-1417.
- Johnston SD., Kustritz MVD., Olsan PSD., 2001. Canine Pregnancy. In "Canine and Feline Theriogenology", W.B. Sounders Company, Philadelpia.
- Kaçar C., Zonturlu AK., Gürbulak K., 2007. Kedi ve köpek yavrularında neonatal dönemde karşılaşılan önemli bazı hastalıklara yaklaşımlar. Vet. Hekim. Der. Derg., 78, 40-46. Kırşan İ., Gürbulak K., Konuk CS., Güvenç K., Tek Ç., Şenünver A., 2001. Sezaryen operasyonu ile elde edilmiş neonatal asfeksili köpek yavrularının farklı ilaçlar ile tedavisi üzerine çalışmalar. İstanbul Üniv. Vet. Fak. Derg., 27, 501-5
- Kırşan İ., Şenünver A., Horoz H., Kılıçarslan MR., 19 Yeni doğmuş köpek, kedi yavrularının hastalıkları ve reanimasyonu. Kafkas Üniv. Vet. Fak. Derg., 3, 223-226. Kustritz MVR., 2006. Clinical management of pregnancy in cats. Theriogenology, 66, 1451
- Lawler DF., 2008. Neonatal and pediatric care of the puppy and kitten. Theriogenology, 70, 384-392. Marti S., 2008. Diseases of neonates: A rewiew. Proceedings of the Southern European Veterinary Conference and Congreso Nacional AVEPA, Barcelona, Spain.
- Moore DG., 2006. Small animal neonatology: They look normal when they are born and then they die. World Congress WSAVA/FECAVA/CSAVA, 714-7
- Öcal H., 2005. Prolapsus uteri. In “Doğum ve Infertilite”, Ed., E Alaçam, Medisan, Ankara.
- Reichler IM., Michel E., 2008. Dystocia: recognition and management. EJCAP., 53, 434-446.
- Romagnoli S., 2005. Parturition monitoring. ESAVSEVSSAR-ENVN Reproduction in companion, exotic and laboratory animal, Nantes 12 th -17 th September, 1-7.
- Romagnoli S., 2006. Recent advances in canine female reproduction. World Congress WSAVA/FECAVA/CSAVA., 675-678.
- Semacan A., 2005. Laktasyon. In “Doğum ve Infertilite”, Ed., E Alaçam, Medisan, Ankara.
- Smith FO., 2007. Challenges in small animal parturition-timing elective and emrgency cesarian sections. Theriogenology, 68, 3483
- Traas AM., 2008. Resuscitation of canine and feline neonates. Theriogenology, 70, 343-348.
- Vela AI., Falsen E., Simarro I., Rollan E., Collins MD., Dominguez L., Fernandez- Garayzabal JF., 2006. Neonatal Mortality in Puppies Due to Bacteremia by Streptococcus dysgalactiae subsp. dysgalactiae. JCM., 666-668.
- Veronesi MC., Panzani S., Faustini M., Rota A., 2009. An Apgar scoring system for routine assessment of newborn puppy viability and short-term survival prognosis. Theriogenology, 72, 401-407.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Derlemeler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 23 Ekim 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Cilt: 8 Sayı: 2 |
