İspir (Erzurum) İlçesi’nde Meyve Ağaçlarında Bulunan Yaprakbiti Türleri (Homoptera: Aphididae) ve Doğal Düşmanları

Yıl 2008, Cilt: 39 Sayı: 2, 225 - 229, 10.01.2011

H. Kemal Narmanlıoğlu Şaban Güçlü

Öz

Bu çalışma, 2005-2006 yıllarında İspir yöresinde yetiştirilen meyve ağaçlarındaki yaprak biti türleri ve bunların doğal
düşmanlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. İspir ve yöresinde yetiştirilen meyve ağaçlarında Dysaphis devecta (Walker), D.
plantaginea (Passerini), Aphis craccivora Koch, Anuraphis subterranea (Walker), Ovatus crataegarius (Walker), Hyalopterus
pruni (Geoffroy), Brachycaudus cardui (Linnaeus), Myzus cerasi (Fabricius), M. lythri (Schrank), Corylobium avellanae (Schrank),
Chromaphis juglandicola (Kaltenbach) ve Callaphis juglandis (Goeze) olmak üzere 12 yaprakbiti türü saptanmıştır. Bunlardan H.
pruni ve A. craccivora’nın daha yaygın ve daha yüksek popülasyona sahip olduğu gözlenmiştir. Çalışmada, Adalia bipunctata (L.),
A. decempunctata (L.), A. fasciatopunctata revelierei Muls., Adonia variegata (Goeze), Coccinella septempunctata L., Exochomus
quadripustulatus (L.), Propylaea quatuordecimpunctata (L.), Scymnus (Pullus) subvillosus (Goeze), Synharmonia conglodata (L.),
Vibidia duodecimguttata (Poda) (Coccinellidae); Syrphus ribesii (L.), Episyrphus balteatus (De Geer), Paragus quadrifasciatus
Meigen, Eupeodes corollae (F.) (Syrphidae) ve Chrysoperla carnea (Stephens) (Chrysopidae) olmak üzere 15 predatör; Alloxista sp.,
Praon dorsale (Hal) veP. volucre (Hal.) (Aphidiidae) olmak üzere 3 de parazitoit tür elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İspir, meyve ağacı, yaprakbiti, predatör, parazitoit

Kaynakça

• Anonim, 2004a. II. Tarım Şurası Sonuç Raporu. Ankara.
• Anonim, 2004b. Tarım İlçe Müdürlüğü Meyve Kesin Ürün İlçe Formu. İspir.
• Blackman, R. L., Eastop, V. F., 1994. Aphids on the World’s Trees. CAB International , UK, 1004 s.
• Blackman, R. L., Eastop, V. F., 2000. Aphids on the World’s Crops. An Identification and Information Guide. Second Edition. John Wiley & Sons Ltd., England, 466 s.
• Bulut, H., Kedici, R., 1992. Elma yeşil yaprakbiti (Aphis pomi De Geer) (Homoptera: Aphididae)’ne tavsiye edilen bazı ilaçların etkili en düşük dozlarının saptanması ve bunun ekonomik açıdan değerlendirilmesi. Türkiye II. Entomoloji Kongresi (28-31 Ocak 1992, Adana), 297-305.
• Conti, M., 1985. Transmission of Plant Viruses by Leafhoppers and Planthoppers. A Wiley Interscience Publication, New York, 289-307.
• Çiftçi, K., Türkyılmaz, N., Kumaş, F., Özkan, A., 1985. Antalya ili elma bahçelerindeki zararlılar ile doğal düşmanlarının tespiti üzerinde ön çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 25 (1-2), 49- 57.
• Erden, F., 1988. Erzincan Bölgesi yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarının böcek kökenli zararlıları, tanınmaları ve önemlilerinin zararlılık durumları üzerinde araştırmalar. T.C. Tar. Or. ve Köyişleri Bak. Kor. ve Kont. Gen. Müd. Yay. Dairesi Bşk., Yayın No: 4, Ankara, 96 s.
• Erkin, E., 1983. Investigations on the Hosts, Distribution and Efficiency on the Natural Enemies of the Family Aphididae (Homoptera) Harmful to Pome and Stone Fruit Trees in İzmir Province of Aegean Region. Türk.Bit. Kor. Derg, 7(1), 29-49.
• Erol, T., Yaşar, B., 1996a. Van ili elma ağaçlarında zararlı Aphis pomi (De Geer) (Homoptera: Aphididae)’nin populasyon değişimi ve doğal düşmanları üzerine incelemeler. Türkiye 3. Entomoloji Kongresi (24-28 Eylül 1996 Ankara), 77-84.
• Erol, T., Yaşar, B., 1996b. Van ili elma bahçelerinde bulunan zararlı türler ile doğal düşmanları. Türk. entomol. derg., 20(4), 281-293.
• Güleryüz, M., Ertürk, Y., 2001. Çoruh Vadisinde Meyveciliğin Genel Durumu. Atatürk Üniv.Ziraat Fak. Derg, 32(1), 33-40.
• Kennedy, J. S., Day, M. S., Eastop,V. F., 1962. A Conspectus of Aphids as Vector of Plant viruses. Commenwealth Inst.Ent.London. 114 pp.
• Köse, A., 1991. İspir ve Çevresinin Bölgesel Coğrafya Etüdü. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilimdalı, Erzurum.
• Lodos, N., 1986. Türkiye Entomolojisi II (Genel Uygulamalı ve Faunistik), E. Ü. Ziraat Fak. Yay. No. 429, İzmir, 580 s.
• Matheus, R. E. F., 1993. Diagnosis of Plant Virus Diseases. CRS Press Inc, Boca Raton, Florida. 374 pp.
• Ölmez, S., Ulusoy, R. M., 2002. Diyarbakır ilinde Aphidoidea üst familyasına bağlı türlerin predatörlerinin saptanması. Türkiye 5. Biyolojik Mücadele Kongresi (4-7 Eylül 2002, Erzurum), 237-245.
• Shaposhnikov, G. K., 1964. Suborder Aphidinea-Plant lice. Keys to the Insects of the European USSR. Vol I. Apterygota, Palaeoptera, Hemimetabola, ed: Ga. Ya. Bei-Bienko, Academy of Sciences of the USSR, Zoological Keys to the Fauna of the USSR, 84, 616-799.
• Tuatay, N., 1993. Türkiye yaprakbitleri (Homoptera: Aphididae) IV. Aphidinae: Aphidini (1. Kısım). Bitki Koruma Bülteni, 33 (3-4), 83-106.
• Yiğit, A., Uygun, N., 1982. Adana, İçel ve Kahramanmaraş illeri elma bahçelerinde zararlı ve yararlı faunanın saptanması üzerine çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 22(4), 163-178.