Iğdır Ovasında Meyve Ağaçlarında Bulunan Yaprakbiti Türleri (Homoptera: Aphididae) ve Doğal Düşmanları

Yıl 2008, Cilt: 39 Sayı: 1, 71 - 73, 10.01.2011

Erdal Daşcı Şaban Güçlü

Öz

Bu çalışma, 2003-2004 yıllarında Iğdır ovasında yetiştirilen meyve ağaçlarındaki yaprakbiti türleri ve bunların doğal
düşmanlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Meyve ağaçlarında Aphis pomi (De Geer), Dysaphis plantaginea (Passerini),
Hyalopterus pruni (Geoff.) ve Myzus cerasi (F.) olmak üzere 4 yaprakbiti türü belirlenmiştir. Bunlardan Hyalopterus pruni
(Geoff.) ve Aphis pomi De Geer’in sürgün uçlarını tamamen kaplayarak önemli zarara sebep olduğu gözlenmiştir. Yaprakbitleri
üzerinde, Coccinella septempunctata (L.), Adalia fasciotopunctata revelierei Muls., A. bipunctata (L.), Propylaea
quatuordecimpunctata (L.), Psyllobora vigintiduopunctata (L.), Exochomus quadripustulatus (L.), Adonia variagata (Goeze),
Synhormonia conglobata (L.) (Coccinellidae); Episyrphus balteatus (DeGeer), Scaeva albomaculata (Macquart) (Syrphidae);
Chrysoperla carnea (Stephens) (Chrysopidae); Anthocoris sp. ve Orius sp. (Anthocoridae) olmak üzere 13 predatör, Ephedrus
plagiator Nees., Aphidius matricariae Hal. ve Praon volucre Hal. (Aphidiidae) olmak üzere 3 de parazitoit tür elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Iğdır, meyve ağacı, yaprakbiti, parazitoit, predatör

Kaynakça

• Anonymous, 2004a. Tarımsal Yapı ve Üretim 2004, Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yayınları, Ankara.
• Anonymous, 2004b. Iğdır İli Master Planı. T.C.Tarım Bakanlığı, Ankara.
• Blackman, R. L., Eastop, V.F., 1994. Aphids on the World’s Trees. CAB International , UK, 1004 s.
• Blackman, R. L., Eastop, V. F., 2000. Aphids on the World’s Crops. An Identification and Information Guide. Second Edition. John Wiley & Sons Ltd., England, 466 s.
• Bulut, H., Kedici, R., 1992. Elma yeşil yaprakbiti (Aphis pomi De Geer) (Homoptera: Aphididae)’ne tavsiye edilen bazı ilaçların etkili en düşük dozlarının saptanması ve bunun ekonomik açıdan değerlendirilmesi. Türkiye II. Entomoloji Kongresi (28-31 Ocak 1992, Adana), 297-305.
• Conti, M., 1985. Transmission of Plant Viruses by Leafhoppers and Planthoppers. A Wiley Interscience Publication, New York, 289-307.
• Çiftçi, K., Türkyılmaz, N., Kumaş, F., Özkan, A., 1985. Antalya ili elma bahçelerindeki zararlılar ile doğal düşmanlarının tespiti üzerinde ön çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 25 (1-2), 49- 57.
• Erden, F., 1988. Erzincan Bölgesi yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarının böcek kökenli zararlıları, tanınmaları ve önemlilerinin zararlılık durumları üzerinde araştırmalar. T.C. Tar. Or. ve Köyişleri Bak. Kor. ve Kont. Gen. Müd. Yay. Dairesi Bşk., Yayın No: 4, Ankara, 96 s.
• Erkin, E., 1983. Investigations on the hosts, distribution and efficiency of the family Aphididae (Homoptera) harmful to pome and stone fruit trees in İzmir province of Aegean Region, Türk. Bit. Kor. Derg., 7 (1), 29-49.
• Erol, T., Yaşar, B., 1996a. Van ili elma ağaçlarında zararlı Aphis pomi (De Geer) (Homoptera: Aphididae)’nin populasyon değişimi ve doğal düşmanları üzerine incelemeler. Türkiye 3. Entomoloji Kongresi (24-28 Eylül 1996 Ankara), 77-84.
• Erol, T., Yaşar, B., 1996b. Van ili elma bahçelerinde bulunan zararlı türler ile doğal düşmanları. Türk. entomol. derg., 20(4), 281-293.
• Kennedy, J. S., Day, M. S., Eastop,V.F., 1962. A.Conspectus of Aphids as Vector of Plant viruses. Commenwealth Inst.Ent.London. 114 pp.
• Lodos, N., 1986. Türkiye Entomolojisi II (Genel Uygulamalı ve Faunistik), E. Ü. Ziraat Fak. Yay. No. 429, İzmir, 580 s.
• Matheus, R. E. F., 1993. Diagnosis of Plant Virus Diseases. CRS Press Inc, Boca Raton, Florida. 374 pp.
• Ölmez, S., Ulusoy, R., M., 2002. Diyarbakır ilinde Aphidoidea üst familyasına bağlı türlerin predatörlerinin saptanması. Türkiye 5. Biyolojik Mücadele Kongresi (4-7 Eylül 2002, Erzurum), 237-245.
• Özbek, H., Güçlü, Ş., Hayat, R., 1996. Kuzeydoğu Tarım Bölgesinde taş çekirdekli meyve ağaçlarında bulunan fitofag ve predatör böcek türleri. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 20, 267-282.
• Shaposhnikov, G. Kh., 1964. Suborder Aphidinea-Plant lice. Keys to the Insects of the European USSR. Vol I. Apterygota, Palaeoptera, Hemimetabola, ed: Ga. Ya. Bei-Bienko, Academy of Sciences of the USSR, Zoological Keys to the Fauna of the USSR, 84, 616-799.
• Tuatay, N., 1993. Türkiye yaprakbitleri (Homoptera: Aphididae) IV. Aphidinae: Aphidini (1. Kısım). Bitki Koruma Bülteni, 33 (3-4), 83-106.
• Yiğit, A., Uygun, N., 1982. Adana, İçel ve Kahramanmaraş illeri elma bahçelerinde zararlı ve yararlı faunanın saptanması üzerine çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 22(4), 163-178.