Bazı Mısır Çeşitlerinin Erzurum Ovası Koşullarında Silaj Amaçlı Yetiştirilme Olanakları

Yıl 2008, Cilt: 39 Sayı: 1, 83 - 91, 10.01.2011

Sancar Bulut Özcan Çağlar Ali Öztürk

Öz

Erzurum Ovası koşullarında, 2004 ve 2005 yıllarında yürütülen bu araştırmada 17 mısır çeşidi kullanılmıştır. Çeşitlerin
ortalaması olarak 2004 ve 2005 yıllarındaki çıkış süresi sırasıyla 12.9 ve 14.5 gün, tepe püskülü çıkarma süresi 79.8 ve 82.4 gün,
koçan püskülü çıkarma süresi 84.7 ve 86.3 gün, silaj için olgunlaşma süresi 117.7 ve 110.4 gün, bitki başına yaprak sayısı 11.3 ve
11.8 adet, bitki başına koçan sayısı 1.2 ve 1.2 adet, bitki boyu 219.7 ve 214.3 cm, hasıl verimi 6103.5 ve 6550.0 kg/da, hasıl verimi
içerisindeki sap, yaprak ve koçan oranları % 40.8, 21.5, 37.8 ve % 41.9, 22.4, 35.8, kuru madde oranı % 27.4 ve 27.1, kuru madde
verimi 1376.3 ve 1774.4 kg/da, ham protein oranı % 5.4 ve 5.6, ham protein verimi ise 90.5 ve 99.6 kg/da olmuştur. Erzurum Ovası
koşullarında silaj amacı ile yetiştirilecek mısır çeşitlerinde erkencilik ve verim en önemli özelliklerdir. Nispeten yüksek hasıl, kuru
madde ve ham protein verimine sahip DK-440 ve DK-585 çeşitleri yörede silaj amacıyla yetiştirilebilir.

Anahtar Kelimeler

Mısır, silaj, adaptasyon, verim

Kaynakça

• Akdemir, H., Alçiçek, A., Erkek, R., 1997. Farklı mısır varyetelerinin agronomik özellikleri, silolanma kabiliyeti ve yem değeri üzerine araştırmalar. Türkiye 1. Silaj Kongresi, 16-19 Eylül, Hasad Yayıncılık, İstanbul, 235-240.
• Allen, J.R., Mckee, G.W., McGahen, J.H., 1973. Leaf number and maturity in hybrid corn. Agron. J. 65, 233-235.
• Anonim, 2005. Tarımsal Yapı ve Üretim. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yay., Ankara.
• Anonim, 2006. Tarım İl Müdürlüğü İstatistikleri, Erzurum.
• Budak, B., Alan, Ö., Akdemir, H., 2005. Küçük Menderes koşullarında bazı melez mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin hasıl verimi üzerine bir araştırma. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül, Antalya, Cilt II, 1017-1020.
• Doğan, R., Turgut, İ., Yürür, N., 1997. Bursa koşullarında yetiştirilen atdişi mısır çeşitlerinin silajlık verim ve kalitesine bitki sıklığının etkisi. Türkiye II. Tarla bitkileri Kongresi. 22- 25 Eylül 1997, Samsun, 467-471.
• Ergin, İ., 1974. Erzurum şartlarında azotlu ve fosforlu gübrelerle değişik sıra aralıklarının M-202 melez tarla mısırında dane, sap ve hasıl verimiyle diğer bazı zirai karakterlere etkileri üzerinde bir araştırma (basılmamış doktora tezi). Atatürk Üniv. Ziraat Fak., Erzurum.
• Geren, H., Avcıoğlu, R., Kır, B., Demiroğlu, G., Yılmaz, M., Cevheri, A. C., 2003. İkinci ürün silajlık olarak yetiştirilen bazı mısır çeşitlerinde farklı ekim zamanlarının verim ve kalite özelliklerine etkisi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 40 (3): 57-64.
• Graybill, J.S., Cox, W.J., Otis, D.J., 1991. Yield and quality of forage maize as influenced hybrid, planting date, and plant density. Agron. J. 83. 559-564.
• İptaş, S., Acar, A.A., 2003. Silajlık mısırda genotip ve sıra aralığının verim ve bazı agronomik özelliklere etkisi. OMÜ Ziraat Fak. Derg., 18: 15-22.
• Konak, C., 1994. Mısırın silajlık verim ve kalitesine bitki sıklığının etkisi. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan 1994, İzmir, Agronomi Bildirileri, 334-337.
• Kuşaksız,T., Kaya, Ç., 2005. Manisa koşullarında yetiştirilen mısır çeşitlerinin (Zea mays L.) hasıl verimleri üzerinde bir araştırma. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül 2005, Antalya, Cilt II, 1021-1026.
• Kuşaksız, T., Kuşaksız, E., 2005. A study on the herbage yield and its components of different maize (Zea mays L.) cultivars under irrigated conditions of Manisa. Turkish Journal of Field Crops, 10 (1): 8-15.
• Manrique, L.A., Hodges, T., 1991. Development and growth of tropical maize at two elevations in Hawaii. Agron. J. 83, 305- 310.
• Öztürk, A., Akkaya, A., 1996. Erzurum yöresinde silaj amacıyla yetiştirilebilecek mısır çeşitleri. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 27 (4): 490-506.
• Saruhan, V., Şireli, H.D., 2005. Mısır (Zea mays L.) bitkisinde farklı azot dozları ve bitki sıklığının koçan, sap ve yaprak verimlerine etkisi üzerine bir araştırma. HR.Ü. Ziraat Fak. Derg., 9 (2): 45-53.
• Sencar, Ö., Yıldırım, A., Gökmen, S., 1993. Silaj amacıyla II. ürün olarak yetiştirilen bazı mısır çeşitlerinin hasıl ve kuru ot verimi üzerine ekim sıklığının etkileri. Tr. J. of Agricultural and Forestry, 17, 763-773.
• Serin, Y., Tan, M., 1998. Doğu Anadolu Bölgesi’nde kaba yem üretimi, ihtiyacı ve yembitkileri tarımının geliştirilmesi. Doğu Anadolu Tarım Kongresi. 14-18 Eylül 1998, Erzurum, 407-418.
• Tanrıverdi, M., Kabakçı, Y., 1999. Harran Ovası koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilebilecek mısır çeşitlerinin (Zea mays L.) belirlenmesi üzerine bir araştırma. HR.Ü. Ziraat Fak. Derg., 1 (4): 69-78.
• Topbaş, M.T., 1987. Azotlu Gübreler. Selçuk Üniversitesi Yayınları, (Ders Kitabı) No: 36 Selçuk Üniversitesi Basımevi, Konya.
• Tosun, F., 1967. Erzurum Ovasında ekşi silo ve kesif tane yemi olarak melez tarla mısırı yetiştirme imkanları üzerinde bir araştırma. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Zirai Araştırma Enstitüsü Araştırma Bülteni No:21, Erzurum.
• Turan, N., Yılmaz, İ., 2000. Van koşullarında I. ve II. ürün olarak yetiştirilen bazı silajlık mısır çeşitlerinin hasıl verim ve bazı verim unsurlarının belirlenmesi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 31, 63-71.
• Warrington, LJ., Kanemasu, E.T., 1983. Corn growth response to temperature and photoperiod. II. Leaf initation and leaf appearance rates. Agron. J. 75, 755-761.
• Yılmaz, İ., 1999. Van koşullarında silajlık mısır yetiştirme olanakları üzerine bir araştırma. GAP I. Tarım Kongresi. 26- 28 Mayıs 1999, Şanlıurfa, 703-710.
• Yılmaz, İ., Kahraman, A., Oral, E., 2000. Van şartlarında silaj için uygun mısır çeşitlerinin belirlenmesi. Ç.Ü. Ziraat Fak. Derg., 15, 7-14.
• Yılmaz, İ., Akdeniz, H., 2000. Van merkezde yetiştirilen bazı mısır çeşitlerinde silaj verimi ve silaj verimine etkili karakterlerin saptanması. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 31, 23-29.
• Yılmaz, İ., Hosaflıoğlu, İ., 1999. Van’ın Gürpınar ilçesinde yetiştirilen bazı silajlık mısır çeşitlerinin verim ve tarımsal karakterlerinin saptanması. Uluslararası Hayvancılık Kongresi, 21-24 Eylül 1999, İzmir, 237-241.
• Yılmaz, Ş., Gözübenli, H., Can, E., Atış, İ., 1999. Hatay koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilebilecek silajlık mısır çeşitlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Türkiye III. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım 1999, Adana, 295- 299.