3621 Sayılı Kıyı Kanunu’nda Değişiklik Öngören Kanun Tasarısı Taslağının Yasallık, Kamu Yararı ve Sürdürülebilirlik İlkeleri Açısından İrdelenmesi

Yıl 2007, Cilt: 38 Sayı: 2, 215 - 223, 10.01.2011

Banu Öztürk Kurtaslan S. Güven Bilsen

Öz

Tarih öncesi dönemlerden itibaren suya yakın olmaları nedeniyle kıyılar, insan yerleşmeleri için cazip olmuşlardır.
Zamanla, kıyılardaki alan kullanımları, artan talebe paralel olarak çeşitlenmiştir. Kıyılara olan bu talep, kıt ve yenilenemeyen
kaynaklar olarak kabul edilmelerinden dolayı onların “sürdürülebilir kullanımları”nın gerekliliğini gündeme getirmiştir. Bu özel
sebepten dolayı, kamu yararı bağlamında, kıyı alanlarının yönetimi merkezi hükümetin sıkı kontrolündedir. Kıyısal alanlara ilişkin
Türk yasal düzenlemelerine göre kıyı kelimesi, sadece denizleri değil; doğal ve yapay göller ve nehirler gibi her türlü su kütlesini
çevreleyen kara parçalarını ifade etmektedir. Kıyılar üzerinde baskı oluşturan bazı unsurlar; hızlı kentleşme, insanların rekreasyonel
eğilimlerindeki değişimler, turizm, ulaşım ve hatta endüstri altyapısı gereksinimlerdir. Kıyılarda alan kullanım kontrolü, bu tür
istenmeyen ve beklenmeyen gelişimlere karşı kamu yararı açısından ele alındığında, kaçınılmaz olarak pek çok önlem dikkate
alınacaktır. Türkiye’de ülkeyi çevreleyen deniz kıyılarının uzunluğu yaklaşık 8333 km.’dir. Bu miktara göl ve nehir kıyılarının
uzunlukları da eklendiğinde ülkenin kıyılar açısından zenginliği daha iyi anlaşılacaktır. Ülkede kıyı alanlarının korunması ve
geliştirilmesine ilişkin sorunlar ciddiyetle ele alınmalıdır. Genellikle problem, planların uygulanmasıyla ortaya çıkan elverişsiz alan
kullanımları ile ilgilidir. Bu çalışmada konuya ilişkin makale ve fikir yazıları ile 2006 yılında Sayışta tarafından hazırlanmış ve kıyı
kullanımının kullanılması ve denetimine ilişkin esasların belirlenmiş olduğu “Performans Denetimi Raporu” değerlendirilmiştir.
Çalışmada Bayındırlık Bakanlığı’nın 2006 yılında hazırladığı ve güncel Kıyı Kanunu’na değişiklik getirmeyi öngören kanun
tasarısı taslağı kıyıların korunması ve geliştirilmesi açısından irdelenmiştir. Bunun için öncelikle 3621 Sayılı güncel Kıyı Kanunu
ile, bu kanunda değişiklik öngören kanun tasarısı taslağı ele alınmış, kanunda ve taslaktaki maddeler sırası ile izlenerek benzer ve
farklı yönleri ortaya konulmuştur. Daha sonra içerik açısından farklılık gösteren maddeler yorumlanmıştır. Konunun daha anlaşılır
olabilmesi için kıyı kavramı ve kıyı alanları ile ilişkili diğer konuların tümü dikkate alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kıyı, Kıyı Kanunu, 2006 Kıyı Kanunu Tasarısı Taslağı

Kaynakça

• Atalay, İ., 2004. Doğa Bilimleri Sözlüğü. İzmir. S. 255.
• Barış, E., 2006. Türkiye’de Kıyı Yönetimi ve Öneriler. Kıyı Alanlarında Hukukilik ve Sürdürülebilirlik Arayışı. Başkent Mekân Günü Panel ve Arama Konferansı. Mekânsal Gelişim Derneği Yayın No:1. Ankara. S. 69, 71.
• Cankurt, Ş. E., 2002. Kıyı Kanunu ve İlgili Anayasa Mahkemesi Kararı.www.hukukcu.com/bilimsel/kitaplar/kıyı_kanunu.htm
• Demirel, B. A., 2006. Kıyı Alanlarında Hukukilik ve Sürdürülebilirlik Arayışı. Kıyı Alanlarında Hukukilik ve Sürdürülebilirlik Arayışı. Başkent Mekân Günü Panel ve Arama Konferansı. Mekânsal Gelişim Derneği Yayın No:1. Ankara. S. 108
• Geray, C., 2006. Kıyı Yasası’ndaki Değişiklikler Kıyıların Yağmalanmasına Yol Açacak. Kıyı Alanlarında Hukukilik ve Sürdürülebilirlik Arayışı. Başkent Mekân Günü Panel ve Arama Konferansı. Mekânsal Gelişim Derneği Yayın No:1. Ankara. S. 7, 9,15.
• Keleş, R., 1998. Kentbilim Terimleri Sözlüğü. İmge Kitabevi. Ankara. S. 87.
• Keleş, R., ve Hamamcı, C., 2002. Çevrebilim. İmge Kitabevi. Ankara. S. 132, 133.
• Madran, E., 2006. Hukukîlik, Meşruiyet, Sürdürülebilirlik ve Kamu Yararı Üzerine Düşünceler. Kıyı Alanlarında Hukukilik ve Sürdürülebilirlik Arayışı. Başkent Mekân Günü Panel ve Arama Konferansı. Mekânsal Gelişim Derneği Yayın No:1. Ankara.
• Resmi Gazete, 20495. (17.4.1990). 3621 Sayılı Kıyı Kanunu.
• ŞPO, 2007.Kıyı Kanunu Tasarısı Kısmi Sorunları Çözmek Yerine Kıyılarımızın Bütününde Yepyeni ve Telafisi Olanaksız Sorun Alanları Tanımlıyor. Basın Açıklaması. http://ankara.spo.org.tr/haber/php/goster.php?id=511.
• T.C. Sayıştay Başkanlığı, 2006. Performans Denetimi Raporu. Kıyıların Kullanımın Planlanması ve Denetimi. Ankara. S. 16, 20, 34, 38, 48.
• TMMOB Mimarlar Odası Genel Merkezi. Rant Hırsı Kıyılarımızdan Vazgeçmiyor. http://www.mo.org.tr/index.cfm?sayfa=Belge&Sub=detail& RecID=599