WDXRF Spektrometresi ile Fasulye Tohum Böceği [Acanthoscelides obtectus (Say.) (Coleoptra:Bruchide)]’ndeki Eser Elementlerin Yarı-Nicel Analizleri

Yıl 2007, Cilt: 38 Sayı: 1, 41 - 47, 10.01.2011

Celal Çakır Ali Gürol

Öz

Bu çalışmada, Tortum ve Uzundere ilçelerinden temin edilen iki farklı fasulye çeşidinde depolama esnasında çok büyük
zararlara neden olan Acanthoscelides obtectus (Say.), fasulye tohum böceği erginlerinin bünyesinde var olan eser elementler
Rigaku ZSX 100e WDXRF Spektrometresiyle nitel ve yarı-nicel olarak incelendi. Yarı-nicel analizle belirlenen konsantrasyon
değerlerinin yaklaşık %10 hatalı olduğu bulundu. İki farklı fasulye çeşidinden alınan A. obtectus erginlerinin ortalama eser element
konsantrasyonları arasında uyumsuzluk olduğu tespit edildi. Bunu açıklayabilmek için bunların beslendikleri fasulye çeşitlerinin
eser element konsantrasyonları belirlendi ve bu konsantrasyonların da birbiri ile uyumsuz olduğu bulundu. Sonuç olarak, bu fasulye
çeşitlerinde beslenen A. Obtectus’deki eser element konsantrasyonlarının farklılığı, fasulyedeki eser elementlerin
konsantrasyonlarının birbirinden çok farklı olmasına bağlı olabileceği öne sürüldü.

Anahtar Kelimeler

WDXRF, Mitel ve Nicel Analiz, Acancthoscelides obtestus (Say.)

Kaynakça

• Balachowsky, A., 1936. Les lnsectes nuisifoles aux plantes cultivees. Paris, 2: p. 1892.
• Bertin E. P., 1975 Principles and Practice of X-Ray Spectrometric Analysis. 802. Plenum Press.
• Cardona, C, Posso, C. H., Koinegay, J., Valor, J., Serrano, M., 1989. Antibiosis cffccts of wild dry bean accessions on the Mexican bean vveevil (Coleoptera: Bruchidae). Journal of Economic Entomology, 82: 1310.
• Christopher J., Patel, M. B., Ahmed, S., Basu, B., 2001. Determination of sulphur in trace levels in petroleum products by wavelength dispersive x-ray fluorescence spectroscopy. Fuel, 80: 1975-1979.
• Demir, F., Budak, G., Baydaş, E., Şahin, Y., 2006. Standard Deviations of the Error Effects in Preparing pellet samples for WDXRF Spectroscopy. Nucl. Instr. Meth. B, 243: 423- 428.
• Dobie, P., Dendy, J., Sherman, C., Fadgham, J., Wood, A., Gatehouse, A. M. R., 1990. New sources of resistance to Acanthoscelides obtectus (Say) and Zabrotes subfasciatus Boheman (Col.: Bruchidae) in mature seeds of five species of Phaseolus. Journal of Stored Products Research, 26 (4): 117- 186.
• Elmalı, M., Toros, S., 1990. Değişik Fasulye Çeşitlerinin Denge Nem Oranlan ve Bunun Fasulye Tohum Böceği (Acanthoscelides obtectus Say, Col., Bruchidae)'nin Gelişme ve Çoğalmasına Etkisi. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları: 1195, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler, 655 Ankara, 37s.
• Esin, T., 1971. Hububat ve Ambar Zararlıları Mücadele Talimatı.T.C.Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü Mesleki Kitaplar Serisi, Ankara, 145s.
• Hartweck, L.M., Cardonace, C., Osborn, T.C., 1997. Bruchid resistance of commen bean lines having altered seed protein composition.Theoretical and Applied Genetics, 95 (5-6): 1018- 1023.
• Howe, R.W., Currie, J.E., 1964. Some laboratory observations on rates development and oviposition of several species of Bruchidae breeding in stored pulses. Bulletin of Entomological Research, 55: 437-477.
• II. Tarım Şurası, 2004. II. Komisyon Raporu (Tarımsal yapıda değişme ve gelişmeler), 19s.
• Kansu, İ. A.,1988. Böcek Çevre Bilimi (Böcek Ökolojisi), A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları: 1045 Ankara, 274s.
• Kierzek, J., Malozewska-Bucko, B., Bukowski, P., Parus, J.L., Ciurapinski, A., Zaras, S., Kunach, B., Wiland, K., 1999. Assessment of coal and ash environmental impact with the use of gamma- and X-ray spectrometry. J. Radioanal. Nucl. Chem., 240: 39-45.
• Pouzar, M., Černohorský, T., Krejčová, A., 2003. Determination of metals in drinking, surface and waste water by XRF spectrometry after preconcentration of the sample on the ion- exchange filter. Chemia Analityczna., 48: 55-64.
• Queralt, I., Ovejero, M., Carvalho, M. L., Marques, A. F., Llabrés, J. M., 2005. Quantitative determination of essential and trace element content of medicinal plants and their infusions by XRF and ICP techniques. X-Ray Spectrom., 34: 213-217.
• Tamer, A., 1996. Investigations on the effect of food and temperature on development of Callosobruchus macıılatus F. and Acanthoscelides obtectus Say. Proceedings of the 2 nd. International Conference On Insect Pest in The Urban Environment. Heriot-Watt University, Edinburg, Scotland, 639.
• Van Dalen G., 1998. Determination of the Phosphorus and Sulphur Content in Edible Oils and Fats by Wavelength-Dispersive X-Ray Fluorescence Spectrometry. X-Ray Spectrom., 27: 26-30.
• Van Dalen, G., 1999. Determination of Iron on Cloths by Wavelength-Dispersive X-Ray Fluorescence Spectrometry. X-Ray Spectrom. 28: 149-156.
• Van Grieken, R. E., Markowicz, A. A., 1993a. Handbook of X- Ray Spectrometry Methods and Techniques., 76, Marcel Dekker Inc.
• Van Grieken, R., Markowicz, A. A., 1993b. Handbook of X-Ray Spectrometry Methods and Techniques, 316, Marcel Dekker Inc..
• Yaşarakıncı, N., Altındişli, Ö., Kılıç, T., Tarımsal Savaşın İlkeleri Organik Tarımda Kullanılacak İlkeler. Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü İzmir http://www.bahce.biz/organik/zararli_yonetimi.htm (12.06.2006).
• Zacher, F., 1930. Untensuchungen zur Morphologie und Biologie der Samenikaefer (Bruchidae-Lariidae) Arbeiten aus der biologischen Reichsanstald Fur Land-und Forshvirtschaft, Band 18., Berlin., Da'hlem Heft 3.
• Zakay, I., Effect of Essential and Toxic Effect of Essential and Toxic Trace Elements on Plants Trace Elements on Plants Biomass ProductionBiomass production, http://www.ioez.tufreiberg.de/arbeitsgruppen/ag_bio/lehre/pl antbiomassproduction_IdoZakay.pdf (19.10.2006).