Asidik Topraklara Uygulanan Farklı Kireçleme Materyallerinin Bazı Toprak Özellikleri İle Mısır Bitkisi (Zea mays L.)’nin Gelişimi ve Mineral İçeriğine Etkisi

Yıl 2006, Cilt: 37 Sayı: 2, 161 - 167, 10.01.2011

Canan Kant Kenan Barik Ali Aydın

Öz

Tarımsal üretimi arttırmada, toprak özelliklerinin düzeltilmesi ve toprakta besin elementleri dengesinin
sağlanması son derece önemlidir. Bu araştırmada, beslenme koşullarının pH’ya bağlı olarak değişken olduğu bilinen
asidik topraklara kireç ihtiyacının değişik oranlarında (0, %50 ve %100) uygulanan farklı kireçleme materyallerin
(CaCO3, CaO, MgCO3 ve MgO)’in toprak özellikleri ile bitki gelişimi ve mineral içeriğine etkisi incelenmiştir. Elde
edilen sonuçlara göre toprak örneklerine uygulanan kireç miktarı arttıkça toprağın pH’sı yükselmiş, baz doygunluğu,
değişebilir Ca, değişebilir Mg, yarayışlı P içeriği ile bitki kuru madde miktarı ve bitkilerin N, P, Ca ve Mg içerikleri
artarken; toprakların hidrojen doygunluğu, değişebilir K, değişebilir Al+H, elverişli Fe, Mn, Zn ve Cu içerikleri ile
bitkilerin K, Fe, Mn, Zn ve Cu içerikleri azalmıştır. Bitki gelişimi dolayısıyla kuru madde miktarı üzerine toprakların
ve dozların etkisi önemli bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Asit toprak, kireçleme materyali, kireç ihtiyacı, besin alımı

Kaynakça

• Amarasiri, S. L. and Olsen, S. P., 1973. Liming as related to solublity of P and plant growth in an acid tropical soil. Soil Sci. Soc. Amer. Proc., 37: 716-721.
• AOAC, 1990. In: Helrich, K (Ed.), Official Methods of Analysis of the Association of Official Analytical Chemists. Washington, DC.
• Ateşalp, M. 1977. Aşırı kireçlemenin Doğu Karadeniz Bölgesi asit topraklarının makro ve mikro besin maddeleri kapsamlarına ve verimlerine etkisi . Köy işleri ve Kooperatifler Bakanlığı Topraksu Genel Müd. Toprak ve Gübre Araş.Enst. Müd. Yayınları Genel Yayın No;72, Rapor Yayın No;8.
• Aydın, A. ve Y. Sezen 1990. Kireçlemenin Doğu Karadeniz Bölgesi Asit Topraklarının Bazı Özellikleri ile Bazı Makro ve Mikro Besin Elementlerinin Elverişliliğine Etkisi. Atatürk Üni. Ziraat Fak. Ziraat Dergisi 21(1), 95-105.
• Aydın, A., Sezen, Y. ve Özgül, M. 1997. Asit Topraklara İlave Edilen Kirecin Toprakların Yarayışlı Zn Elverişliliğine ve Mısır Bitkisinin Zn Alımına Etkisi. I. Ulusal Çinko Kongresi 12-16 Mayıs, Eskişehir.
• Binkley, D. and P. Sollins. 1990. Factors determining differences in soil pH in adjacent conifer and alder-conifer stands. Soil Sci. Soc. Am. J. 54:1427-1433.
• Estrade, J. and Cummings, C. A. 1968. Effects of lime and phosphorus treatments in specific horizons of acid soil in growth and chemical content of corn. Agron. J. 60: 447-450.
• Feger, K. H., Zöttl, H. W. and Brahmer, G. 1991. Assessment of the ecological effects of forest fertilization usingn an experimental watershed approach. Fert. Res., 27: 49-61.
• Gee, G. W. and Bauder, J. W. 1986. Particle-Size Analysis. Methods of Soil Analysis. Part 1. Physical and Minerological Methods. Second Ed. Agronomy No:9. 2. Ed. P:383-409.
• Ignatief, V., and H.J. Page. 1965. Gübrelerin Etkili Bir Şekilde Kullanılmaları. 2. Baskı Çeviren: Nurinnisa Özbek. Ankara Üniv. Zir. Fak. Yayın. No:420, ders Kitabı No:147.
• Kacar, B.,1972. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri II. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları 453, Uygulama Klavuzu 155, Ankara.
• Kacar, B. 1984. Çayın Gübrelenmesi. Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Topraksu Dergisi. Sayı ; 16, S ; 25-31.
• Lindsay, W. L. and Norwell, W. A. 1969. Development of DTPA Soil Test for Zinc, Iron, Manganase and Copper. Soil Sci. Soc. Amer. Proc. 33, 49-54.
• Martini, J.A. and R. G. Mutters. 1985a. Effect of lime rates on nutrient availability, mobility and uptake during the soybean growing season; 1. Al, Mn and P. Soil Sci. 139;219-226.
• Martini, J.A. and R. G. Mutters. 1985b. Effect of lime rates on nutrient availability, mobility and uptake during the soybean growing season; 2. Ca, Mg, K, Fe, Cu and Zn. Soil. Sci. 139 ; 333-343.
• McLean, E. O. 1982. Soil pH and Lime Requirement. Methods of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties. Second Ed. Agron. N:9. 2. Ed. P:199-224.
• Mulder, J. Van Breeman, N. and Eijk, H. C. 1989. Depletion of soil Aluminum by acid deposition and in plications for acid neutralization. Nature. 337:247-249.
• Nelson, D.W. and Sommers, L. E., 1982. Organic Matter. Methods of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties Second Ed. Agron. N:9. 2. Ed. P:574-579.
• Nihlgard,B., Nilsson, S. I. and Popovic, B. 1988. Effects of lime on soil chemistry in: F. Andersson and T. Persson (editors), Liming as a measure to improve soil and tree condition in areas affected by air pollution. National Swedish Environmental Protection Board, report 3518. Solna. pp. 27- 39.
• Olsen, S.R. and Summer, L.E., 1982. Phosphorus. Methods of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties Second Ed. Agron. N:9. 2. Ed. P:403-427.
• Oruç, N. 1973. Rize ve havalisindeki asit toprakların kireç ihtiyaçlarının tayininde kullanılacak çeşitli metodlar üzerinde araştırmalar. Atatürk Üni. Ziraat Fakültesi Yayınları no; 102.
• Oster, J. D. 1982. Gypsum usage in irrigated agriculture. A review. Fert. Res.3:73-89.
• Ponette, Q., Belkacem, S. and Nys, C. 1996. Ion dynamics in acid forest soil as affected by addition of Ca fertilizers. Geoderma 71 (1996), 53-76.
• Rhoades, J. D. 1982. Cation Exchange Capacity. Methods of Soil Analysis Part 2. Chemical and Microbiological Properties Second Ed. Agronomy. No: 9 . Part 2. Ed. P:149-157.
• Roberts, T. M., Skeffington, R. A. and Blank, L. W. 1989. Causes of type1 spruce decline in Europe. Forestery, 62: 179-222.
• SAS 1982. SAS Users guide. SAS Institute, Cary, N.C.
• Sezen, Y. 1981. Asit topraklara kireç ilavesinin fosfor ve potasyum elverişliliğine etkisi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Dergisi Cilt:12, Sayı: 1, S: 71-83.
• Simith, C. J., Peoples, M. B., Keerthisinghe, G., James, T. R., Garden, D. L. and Tuomi, S. S. 1994. Effects of surface applications of lime, gypsum and phosphogypsum on the alleviating of surface and subsurface acidity in a soil under pasture. Aust. J. Soil Res. 32: 995-1008.
• Smilde, K. W. 1973. Phosphorus and micronutrient metal uptake by phosphate and lime applied to an acid sandy soil. Plant and Soil, 39 : 131-138
• Sumner, M. E. 1990. Gypsum as an ameliorant for the subsoil acidity syndrome. Project no. 83-01-024R. Florida Inst. of Phospahate Research.
• Şimşek, U. and A. Aydın, 2002. Effects of Lime Application on Some Soil Properties and Mineral Composition and Growth of Corn. International Conference on Sustainable Land Use and Management “Sharing Experiences Sustainable Use of Natural Resources” 10-13 June 2002, Çanakkale-Turkey.
• Thomas, G. W. 1982. Exchangeable Cations. Methods of Soil Analysis Part 2. Chemical and Microbiological Properties Second Ed. Agronomy. No: 9 . Part 2. Ed. P:159-165.
• Turan. M., Y. Sezen and A. Aydın, 2002. Effect of Different Doses of Lime Material on Soil Properties and Growth of Spinach (spinacia oleracea). International Conference on Sustainable Land Use and Management “Sharing Experiences Sustainable Use of Natural Resources”10-13 June2002, Çanakkale-Turkey
• Zhu, B. and Alva, A. K. 1993. Differential adsorption of trace metals by soils as influenced by exchangable cations ionic strength. Soil Sci. 155: 61-66.