Esmer ve Şarole x Esmer Danaların Besi Performansı ve Karkas Özellikleri

Yıl 2005, Cilt: 36 Sayı: 2, 163 - 169, 10.01.2011

Yener Sağsöz Ömer Çoban Ekrem Laçin Nilüfer Sabuncuoğlu Ahmet Yıldız

Öz

Bu araştırma Esmer ve Şarole x Esmer danaların besi performansı ve karkas özelliklerinin karşılaştırılması amacıyla
yapılmıştır. Araştırmada 10 baş Esmer (Esmer) ve 11 baş Şarole x Esmer (Melez) dana 196 gün süre ile besiye alınmışlar, besi
performanslarının belirlenmesinden sonra her gruptan dörder tanesinin kesilmesi ile karkas özellikleri bakımından
karşılaştırılmışlardır. Besi başı ağırlığı, besi sonu ağırlığı, toplam canlı ağırlık artışı, günlük canlı ağırlık artışı Esmerler için
sırasıyla 160.10±4.05, 333.50±9.17, 173.40±9.94, 0.885±0.05 kg ve Melezler için 156.09±7.81, 342.55±12.73, 186.46±9.09,
0.951±0.05 kg’ dır. Beside Esmerler günde ortalama 1.948±0.03 kg kaba, 4.411±0.10 kg kesif yem tüketmişler, yemden
yararlanma oranları 7.359±0.34 kg/kg olarak bulunmuştur. Melezlerde ise bu değerler sırasıyla 1.876±0.03 kg, 4.399±0.17 kg
ve 6.704±0.26 kg/kg olarak saptanmıştır. Esmerlerin kesim öncesi canlı ağırlıkları, nakliye firesi, sıcak ve soğuk karkas
ağırlıkları ile sıcak ve soğuk randımanları sırasıyla 324.00±3.56 kg, % 2.7±0.27, 179.70±2.86 kg, 173.50±2.83 kg, %
55.46±0.56, % 53.55±0.47; Melezlerinki aynı sıra ile 342.00±16.15 kg, % 1.88±0.16, 190.15±10.45 kg, 185.35±9.79 kg, %
55.56±1.18, % 54.17±1.06 olarak saptanmıştır. Karkaslarda ön çeyrek, arka çeyrek, MLD (belgözü kası) alanı, kabuk yağı
kalınlığı, % BPK yağı (Böbrek, Pelvis, Kalp bölgesi), Marbling Skor (mozaikleşme derecesi), Yield Grade (et verimi sınıfları)
ve % Retail Cuts ( % perakende parçalar) Esmerler için sırasıyla 43.83±1.52 kg, 42.93±1.28 kg, 64.73±4.86 cm2, 0.29±0.06
cm, % 3.02±0.52, 3 (trace), 1.69±0.28, % 52.97±0.67 olarak Melezler için aynı sıra ile 46.39±3.06 kg, 46.20±1.90 kg,
72.41±2.69 cm2, 0.39±0.04 cm, % 1.74±0.10, 3 (trace), 1.24±0.05, % 54.05±0.12 olarak bulunmuştur. Genotip gruplar arasında
ölçülen tüm özelliklere ait farklılıklar istatistiksel olarak önemsiz bulunmuştur (P > 0.05).

Anahtar Kelimeler

Besi performansı, karkas özellikleri, Esmer, Şarole

Kaynakça

• Akbulut, Ö., Tüzemen, N., 1994. 8-12 Aylık yaşlarda Besiye Alınan Esmer, Siyah Alaca ve Sarı Alaca Tosunların Besi Performansı, Kesim ve Karkas Özellikleri. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 25 (2): 134-144.
• Akbulut, Ö., Tüzemen, N., Aydın, R., 1995. Esmer ve Siyah Alaca Tosunların Açık Ahırlarda Besi Performansı ve Karkas Özellikleri. Doğa Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Derg., 19 (6): 409-416.
• Boggs, D. L., Merkel, R. A., 1984 Live Animal Carcass Evaluation and Selection Manuel. Kendall / Hunt Publishing Company, Library of Congres Catalog Card Number: 8480894, p. 75-112.
• Camfield, P. K., Brown Jr A. H., Johnson, Z. B., Brown, C. J., Lewis, P. K., Rakes, L. Y. 1999. Effects of Growth Type on Carcass Traits of Pasture or Feedlot - Developed Steers. J. Anim. Sci., 77 (9): 2437-2443.
• Chewning, J. J., Brown Jr A. H., Johnson, Z. B., Brown C. J. 1990. Breed Means For Average Daily Gain, Feed Conversion and Intake of Beef Bulls During Postweaning Feedlot Performance Tests. J. Anim. Sci., 68 (6): 1500-1504.
• Dhuyvetter, J. M., Frahm, R. R., Marshall, D. M. 1985. Comparison of Charolais and Limousin as Terminal Cross Sire Breeds. J. Anim. Sci., 60 (4): 935-941.
• Frelich, J., Voriskova, J., Kunik, J., Kvapilik, J., 1998. Fattening Ability and Carcass Value of Crossbreed Male Progeny of Czech Pied Cattle With beef breeds. Cab Abst. CD. 990100560
• Kauffman, R. G., Van Ess M. D., Long, R. A., 1976. Bovine Compositional Interrelationships. J. Anim. Sci., 43 (1): 102-107.
• Kendir, H. S., Şenel, S., Uludağ, Z., 1972. Esmer, Bozırk ve Bunların İleri Melezlerinin Besi Kabiliyetleri ve Karkas Özellikleri. Lalahan Zootekni Araştırma Enst. Derg. XII (3-4): 39-56.
• Koch, R. M., Dikeman, M. E., Alle, D. M., May, M., Crouse, J. D., Campion, D. R. 1976. Characterization of Biological Types of Cattle, III. Carcass Composition, Quality and Palatability. J. Anim. Sci., 43 (19): 48-62.
• Özlütürk, A., 2002. Doğu Anadolu Kırmızısı Sığır Irkının Et verim Yeteneğinin Artırılmasında Şarole ve Sarı Alaca Irklarından Yararlanma Olanakları. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi (Yayınlanmamış).
• Özlütürk, A., Tüzemen, N., Yanar, M., Esenbuğa, N., Dursun, E., 2004. Fattening Performance, Carcass Traits and Meat Quality Characteristics of Calves Sired by Charolais, Simmental and Eastern Anatolian Red Sires Mated to Anatolian Red Dams. Meat Science. 67: 463 - 470
• Öztan, T., 1975. Doğu Anadolu Kırmızısı Sığırının Esmer ve Hereford Melezi Erkek Danalarında Et Verimi Kabiliyeti ile İlgili Özellikler. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Doçentlik Tezi (Yayınlanmamış).
• Pierko, M., 1996. Evaluating Beef Traits in Crossbreed Beef Bulls at the Central Bull Rearing Station Cerk Wice. Cab Abst. CD. 980100700.
• Short, R., Grings, E. E., McNeil, M. D., Heithschmidt, R. K., Williams, C. B., Bennett G. L., 1999. Effects of Sire Growth Potential, Growing - Finishing Strategy and Time on Feed on Performance, Composition and Efficiency of Steers. J. Anim. Sci., 77 (9): 2406-2417.
• SPSS Inc., 1999. SPSS for Windows Relase 10.0 standard version, Chicago, USA.
• Tüzemen, N., Yanar, M., Tellioğlu, S., Emsen, H., 1990. Sarı Alaca, Siyah Alaca, Esmer ve Norveç Kımızısı x Esmer Melezi Tosunların Besi Performansı ve Karkas Özellikleri Üzerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences 14 : 47-54.
• Tüzemen, N., Akbulut, Ö., Özhan, M., 1996. Esmer ve Siyah Alaca Sığırların Erzurum Koşullarında Bazı Önemli Özellikler Bakımından Karşılaştırılması. Ege Üniv. Ziraat Fak. Zootekni Bölümü, Hayvancılık ’96 Ulusal Kongresi. Cilt 1: Bildiriler. 18-20 Eylül 1996 İzmir.
• Yanar, M., Tüzemen, N., Aksoy A., Vanlı, Y., 1990. İki Ayrı Yaşta Besiye Alınan Tosunlarda Besi Performansı, Optimum Besi Süresi ve Karkas Özelliklerinin Saptanması Üzerine Bir Araştırma . Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 14: 239-246
• Yarkın, İ., 1961 Sığır Yetiştirmesi. Atatürk Üniv. Yayınları No: 18, Ziraat Fak. Ders Kitapları Serisi No: 3. s. 482-484.Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• Yıldız, N., Bircan, H., 1994. Araştırma ve Deneme Metotları. Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 697, Ziraat Fak. Ders Kitapları Serisi No: 57. A. Ü. Ziraat Fak. Ofset Tesisi.