Orta Karadeniz’de Dip Trolünün Av Kompozisyonu ve Etkileyen Faktörler

Yıl 2005, Cilt: 36 Sayı: 1, 45 - 52, 10.01.2011

Sedat Gönener İbrahim Erkoyuncu

Öz

Bu çalışma Orta Karadeniz de Eylül 2002 - Nisan 2003 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Çalışmada ticari teknelerle
avlanan, mezgit (Gadus merlangus euxinus), barbunya (Mullus barbatus ponticus), kalkan (Psetta maxima maeotica), istavrit
(Trachurus mediterraneus) ve çinekop (Pomatomus saltator), balıklarının sığ ( < 75 m) ve derin ( > 75m) su kesimlerine ait av verileri
değerlendirilmiştir. Çalışmada özellikle mezgit ve barbunya balıklarının büyüklüklerinin, avlamanın yapıldığı aylar ve derinliklere
göre önemli ölçüde değiştiği belirlenmiştir (p < 0.05). Bu farklılıklar daha çok Kasım – Aralık aylarında gözlenmiştir. Araştırmanın
sonuçlarına göre avlama mevsimi ve avlama derinliği, dip trolü ile avlanan balıkların büyüklük kompozisyonunda önemli
belirleyicilerdir. Ancak etkileri bütün türler için aynı düzeyde değildir.

Anahtar Kelimeler

Orta Karadeniz, dip trolü, av kompozisyonu

Kaynakça

• Akyol , O., Tosunoğlu, Z., Tokaç, A., 2000. İzmir Körfezi (Ege Denizi)’nde barbunya (Mullus barbatus L. 1758) populasyonunun büyüme ve üreme özelliklerinin araştırılması. Anadolu Üniv. Bilim ve Teknoloji Dergisi Cilt/Vol.:1, Sayı/No:121-127.
• Anonim, 2001a. FAO. Fishery statistics. Summary Tables-2001; http://www.fishbase.org/report/FAO
• Anonim, 2001b. Su Ürünleri ve Su Ürünleri Sanayii DPT VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara, 141 s.
• Anonim, 2001c. The relative importance of trade in fishery products. In 2000: İnternational Trade in fishery Commodities by Principal İmporters and exporters. ftp://ftp.fao.org/fi/stat/sumn.
• Anonim, 2001d. Su Ürünleri İstatistikleri. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yayınları, Ankara, 25 s.
• Anonim, 2002. T.K.B. Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü Denizlerde ve İçsularda Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen 35/1 Numaralı Sirküler Ankara.
• Bingel, F., Bekiroğlu, Y., Gücü, A. C. Niermann, U., Kideyş, A. E., 1996. Karadeniz Stok Tespiti Projesi Balıkçılık Araştırmaları. TÜBİTAK, DEBÇAG 74/G, DEBÇAG 139/G ve DEBAG 115/G Final Raporu, Erdemli Deniz Bilimleri Enst., Trabzon Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü, Trabzon, 172 s.
• Düzgüneş, O., Kesici, T. ve Gürbüz, F., 1993. İstatistik Metodları II. Baskı. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 1291, Ders Kitabı: 369, Ankara, 218 s.
• Erdem, Y., 1996. Kalkan (Scophthalmus maeoticus Pallas 1881) Balığı Avcılığında Kullanılan Sade Uzatma Ağlarının Seçiciliği Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi, O.M.Ü. Fen Bilimleri Enst., Su Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Anabilim Dalı, Samsun, 64 s.
• Erkoyuncu, İ. ve Samsun, O. 1989. Torba göz açıklığı 20mm olan dip trolü ağlarının Mezgit (Gadus merlangus eux.) balığı seçiciliği üzerine bir araştırma. Ege Üniv. Su Ürünleri Yük. Ok. Su Ürünleri Dergisi. Cilt: 6, Sayı: 21-22-23-24, sh: 96-101, İzmir.
• Ivanov, L. and Beverton, R.J.H., 1985. The Fisheries Resources of the Mediterranean, Part Two: Black Sea, Etud. Rev. CGPM/Stud. Rev. GFCM 185
• İşmen, A., 1995. The Biology and Population Parameters of the Whiting (Merlangius merlangus euxinus Nordmann) in the Turkish Coast of the Black Sea, the Middle East Technical University, PhD thesis, İçel-Türkiye.
• Kayalı, E., 1998. Doğu Karadeniz Ekosistemindeki Hamsi (Engraulis encrasicholus. L.,1758) ve İstavrit (Trachurus mediterraneus Steindacher, 1868) Balıklarının Biyolojik Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enst. Balıkçılık Tekn. Müh. Anabilim Dalı 237 s.
• Kınacıgil, H.T., İlkyaz, A.T., Akyol, O., ve ark., 2001. Growth parameters of red Mullet (Mullus barbatus L., 1758) and seasonal cod-end selectivity of traditional bottom trawl nets in Izmir Bay (Aegean Sea). Acta Adriat., 42 (1): 113-123.
• Papaconstantinou, C., Caragitsou, E., Vassilopoulou, V., et al. 1993. Investigation of the abundance and distribution of demersal stocks of primary importance to the Greek fishery in the Northern Aegean Sea (Greece).. National Centre for Marine Research, Athens, Hellas, Technical Report March 1993. 316 p.
• Stergiou, K.I., Chrıstou, E.D., Georgopoulous, D., Zenetos A. and Souvermezoglou, C., 1997. The Hellenic seas: physics, chemistry, biology and fisheries. 415-538. In: Ansell, A.D., Gibson R.N. and Barnes M. (eds.) Oceanography and marine biology: an annual review. UCL Press.
• Tosunoğlu, Z.,1998. Türkiye Denizlerinde Kullanılan Dip Trol Ağlarında Torba Seçiciliğini Arttırmaya Yönelik Yapısal Uygulamalar. E.Ü. Fen Bil. Enst. Doktora Tezi, Bornova, 121 s.
• Uysal, A., 1994. Doğu Karadeniz (Sinop-Hopa) Bölgesi Mezgit Balığının (Merlangius merlangus euxinus) Biyolojisi ve Populasyon Dinamiği. İst. Üni. Den. Bil. Ve Coğ. Enst. Bülten. Sayı: 9, No:9, 145-173.
• Vassilopoulou, V., 1987. Maturation of red mullet (Mullus barbatus) in the Patraikos and Korinthiakos Gulfs and the Ionian Sea. 565- 570. In Proceedings of the 2nd in Hellenic Symposium on Oceanography and Fisheries. ( Greek with English abstract).