ERZURUM-ŞARTLARINDA ŞEKER PANCARININ -NİTROJEN VE FOSFOR İHTİYACININ TESBİTİNDE YAPRAK ANALİZLERİNİN REHBER OLARAK KULLANILMASI ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 1972, Cilt: 3 Sayı: 1, - , 11.12.2010

M. Turgut Sağlam

Öz

ÖZET
Bu araştırma, Erzurom şartlarında şeker pancarımn nitrojen ve
fosfor ihtiyacının yaprak analizi yoluyla tesbit edilmesi gayesi ile yapılmıştır.
Tarla ve laboratuvar çalışmalarını ihtiva eden bu araştırma 1967
yılından başlamak üzere üç yıl miiddetle devam etmiştir.
Kritik nitrat-nitrojeni konsantrasyonunun tesbiti için 1967 yılında
yapılan çalışmada söz konusu konsantrasyon 1000 ppm olarak bulunmuştur.
Kritik fosfat-fosforu seviyesi ise gerek 1967 ve gerekse 1968
yıllarında yapılan denemelerde tesbit edilememiştir.
Kritik nitrat-nitrojeni seviyesinin 1000 ppm olarak tesbitinden
sonra bu seviyeninin uygulanmasına geçilmiş ve bu konuda üç ayrı deneme
yapılmıştır. Bu denemelerde mevsim boyunca 15 gün ara ile
sap numuneleri alınarak mevsim başı ve mevsim sonu nitrojen tatbikIerinin
sap nitrat nitrojeni üzerindeki tesirleri ile ilave gübrenin mahsul
üzerine olan etkileri araştırılmıştır.
Yapılan çalışmalardan elde edilen sonuçlara geire, nitrojen bakımından
fakir olduğu bilinen tarlalara başlangıçta Lo kg/dek. nitrojen tatbik
edilmeli ve Temmuz ayından başlamak üzere Ağustos sonuna kadar
10-15 gün ara ile alınacak sap numunelerinin analiz neticeleri kritik
seviye ile mukayese edilmelidir. Şayet bu devrede erken bir zaman
da sap nitrat-nitrojeni kritik seviye civarına (1000 ppm)düşerse yeniden
5 kg/dek. nitroj~n verilmesinin uygun olacağı ve ikinci defa tatbik edilen
bu nitrojene kaşı da bir mahsul artışının olabileceği düşünülebilir.
Eğer bu d~vrede sap nitrat-nitroit-ni 1000 ppm den fazla ise yeniden
nitrojen veriTmesine lüzum olmadığı söylem..bilir. Nitrojen bakımından
zengin olduğu bilinen tarıalara ise başlangıçtci hiç nitrojen verilmemelidir.

AN INVESTIGATION ON USING AS A GUIDE OF THE PLANT ANALYSIS FOR THE DETERMINING OF THE NITROGEN AND PHOSPHORUS REQUIREMENT OF SUGAR BEET IN ERZURUM CONDITIONS

This research was designed to
use the plant analysis as a guide for
sugar beet fertilization with N and P
under Erzurum conditions. The research
consisted of the field experiments
and laboratory analysis and extended
for three years, begining from 1967.
The critical nitrate-nitrogen concentration
was found as 1000 ppm by
the study conducted in 1967. But critica]
phosphate-phosphorus level could
not be obtained in the experirnents
carried out in 1967 and 1968.
CriticaJ NO3-N level that established
as 1000 ppm in 1967, was used
as a guide to help fertilize sugar beet
with N more efficientJy. The effects
if the appIications of N at planting
time and midseason to the NO rN
content the petiole saınples and on
the yields were investigated, by sub·
sequent sampIing at about 15 days
lntervals. These experimentswere car-
] 18
ried out in the Atatürk University
farm area from 1968 to 1969 and at
Dadaş viUage in 1969.
The conclusions drawn from this
research are as follows: The soils containing
low amounts of N should be
given 10 kg. of N per dekar at planting
time. And NO)-N content of the
petiole collected by subsequently at
10-15 days intervals. begining fOL
july to end of August should be compared
with the critical value. ._---
If, NO3-N c~.!!.t~.I1İ---of----the"-'peiıoi;;samples
drops to 1000 ppm at a-early
part· of this period addition of 5 kg. of
.N/Dek. may be beneficial to the beets
and thus improve yield and profiL
If petiole analysis indicates the NO-3
N concentration above 1000 ppm addition
of N to the soi! at midseason
seems to be unnecessary. No N should
be given to the soils at pıanting time,
if the soils are known to be -high in
N contents.

Anahtar Kelimeler

-