ERZURUM BÖLGESİNDE ÖNEMLİ LEPİDOPTER TIRTILLARINDA BULUNAN TACHİNİDAE SİNEKLERİ VE BUNLARIN KISA BİYOLOJİLERİ

Yıl 1975, Cilt: 6 Sayı: 1, - , 20.12.2010

Miktat Doğanlar

Öz

ÖZET
Memleketimizde bugüne kadar Diptera takımının önemli
parazitlerini ihtiva edı.n Tachinidae famil'yası üzerinde kayda
değer bir çalışma yapılmamıştır. Y'ıalmz Kansu (1955) ve Bodenheirner
(J,958) bu familyanm birkaç tür ve konu.lcçtlsunu
tesbit ,etmişl~rdir. Bunlara ilave olarak yabancı entomologtarın
memleketimizde topladıktan diğer bazı tachin'id türleri de
vardır (Mesnil, 1965).
Tachinidae familyasına girızn sinekler tırtılları ve diğer
birçok böceklerin muhtelif devrelerini parazitlediğind::m dosistemdeki'
denge unsurlarının en önemlilerinden biri olarlık
kabul edilmı8kte ve üzerlerinde birçok araştırmdar yapılırJaktadır.
Bu çalışma Erzurum ve çevresinde mevcut tli,tı! paraıiti
tachinid'leri tesbit etmek maksadıyla yapılmiştır. Bö!gede
önemli bir insektisit tatbikatı yapılmadığından aşağı yukarı
tesbitlerimiz bölgenin tabii Tachinidae faunasın.ın.zenginliğini
göstermektedir.
Bölgedeki muhtejif bıtkileroin önemli lepidopter zararlılarından
Malacosoma castrensis, Malacosoma neus'tria, Malacasoma
franconıca, Malacosoma sp., Stilpnotia salicİs, Acronicta
aceris, Al'ctia caja, Nymphaıhs (AJglaıis) urıbicae, Simyra
sp., Apantele sp., Euproctis spp., PortJhetria dispar, NymphaHs xanthomelas, Vanessa cardui, Aretia hebe, Pieris brassieae,
Pieris rapae, Heliorhds sp., Dipsosphesia ichneumoniformis,
Dicranura vinula, Ponthia darılidice, Aporia crateigi türlerinin
tırtılları kültüre alınmıştır. Bu türlerin baştan itibaren sadece
10 tanesinden parazit sinekler ,elde edilebilmiştir. Bu sineklerin
tavsifleri yapılmış ve teşhis anahtarı verilmiştir. Ayrıca
bazılannın biyolojilerinden kısaca bahsediimiştir.
On türü paraziteeden. 15 tür içerisinden 12'si memleketimizde
ilk defa tesbit edilmiştir. Bunlardan Drino inconspicua,
DTino imberbis, Eehinoroyia praeceps, Tachina vernqlis, Exorista
segregata, Exorista ros-sica, Histoehaeta mannorata ve
Stunnia bella oldukça yaygın; Peletieria ruhescens, Now1ckia
atripalpis, Eucarcelia separata, Pales pavida, E~orista xanthaspis,
Nilea anatolica ve Thelytnorpha rnarınorata ise daha
az yaygın olarak tesbit edilmiştir.
Bu sin'zklerden D. inconspicua, E. praeceps ve T. vern,a
·lis'in multiple par.azitizmi dolayısıyle çevrede M. neusuia zuhur
ettiğinde % 90 dan fazla parazitlenme ortaya çıkmaktadır.
Her sene bu zararlının görünmeyiş sebebini bu purazitlere
atfetmektey'iz M. castrensis'in ekonomik bir zamrlı haline
gelmesini engelle,mede hastalıklar yanında bu.. parazitlerin de
önemli yeri vardır. Ayrıca korungaların çiçeK salkımlarıyla
beslenen bir geometrid tırtıl üzerinde D. imbeııbis, Huş ağacı
zararlısı bir notoderitiol ttrtılda D, ihconspicua' yü1csek orand'a
ölüm meydana getirmektedir. E. segregata çevre tırtıUaYından
M. castrensis, S. salids ve Simyra sp.'de, E. rossica ise kavak
zararlılarından A. acerls ve S. saBeis'te büyük nisbette para
zitlenme ve dolayısıyle ölüm zuhuruna sebep olmaktadır.

SUMMARY

The Tachinid Flies of Erzurum Region Obtained
from Lepidopterous Larvae and Their short Biologies

'So far no worth mentioned
research has been done in our
country on tachinid parasit€s
(Diptera). Only Kansu (1955)
and Bodenheimer (1958) were observed
some species of this family
and their hosts. In addition to
that there are also some other
tachinid species from Turkey
collected by foreign entomologist.
The tachinid flies were ac·
cepted as one of the important
aspeçts of the balance in ecosys·,
tem, because of their parazitism'
at eatterpillars and ön various
stages of same insects due to
that a lot of researehes has been
going on about them. This work
.especially concerns to observe the
tachinid flies which are parasites
xantThelvof
lepidopterous larvae in the
province of Erzurum. Observations
indicate that the richness of
tachinidae fauna dependsupon
the unimportant applications of
insecticides .in the province.
The catıerpillars of the- im·
portant destructive lepidopters of
various plants in the region were
grown under laıboratory conditions.
These catterpillar species
are Malacosoma castrensis, Malacosoma
neustrla, Malaeosoma fran eonica,
Malacosoma sp., StUpnolia
salicis,' Acronicta acerls, Arcda
caja, Nyınhalis (Aglais) ,urticae,
Simyra sp., Apantele sp., Euproclis
crysorihoae, Euproctis sp.,
Porthetrla dispar, Nymphalls xanthomelas,
Vanessa cardui, Actla
hebe, Pierls brassleae, Plerls rapae,
Beliothis sp., Dipsosphesta
ichneumoniformis, Dkranura vinula,
Pontla dapDdice, Aporla
crateigi. Parasite flies were obteined
from the first ten of them.
These flies were described and
their identification k~ys and additionly
a short information about
the bilogies of same species has
been giyen.
Twelve out of Jiftheen species
which are the parasites of the
frist ten catterpillars were record·
ed for the first time in our coUUtry.
From these Drlno' inconspicua,
Drino hnberbis, Echinomyia
praeceps, Tachina vernalis, Exorlsta
'Segregata, Exorista ırosst~
ca, Histhochaeta mannorata and
Stunnia bella are more comınan
than Pletieria rubescens, Nowickia
atripalpis, Eucarcella separata,
Pales pavida, Exorlsta
haspis, Nilea anatolica,
morpha marmorata.
In the district, there seems
to be more than 90 % parasitism
on M. neustria when it appears,
due to multiple parasitism of D.
inconspicua, E. praeceps., T. vernalis,
and it was noted that the
unapparence of this pest in every
ye...r could be attributed to these
parasites. Parasites have an im·
!portant pasition besides pat·
hogens impreventing M. castrensis
being an economic destructive.
On the other hand!\f. imherhis
and D.ineonspicua, causes high
death respectively on a geometrid
catterpill...r which feeds
on flower bunches of Onobryces
spp. and on a destructive notodontid
catterpiIlar of birch trees.
E. segregata on M. castrensis, S.
salicis and.Simyra sp. from provincal
catterpillars while E. rossica
on A.aceri~ and S.salicis hannfull
on poplar trees, couses parasitism
and conseguendy death.

Anahtar Kelimeler

-