SEDİMENT TAŞINIMININ YAĞIŞ YÜZEY AKIŞ EĞİTİM VE SEDİMENTLE İLİŞKİLERİ

Yıl 1979, Cilt: 10 Sayı: 3-4, - , 29.12.2010

Saim Karakaplan

Öz

ÖZET
Bu araştırma; laboratuvarda kurulmuş olup, eğim dikfiği, egımın
konkavlık derecesi, akım nispeti, sediment tatbik nispeti, sediment iriliği
ve yağış yoğunluğunun sediment birikimi ve sediment verimi üzerine olan
etkilerini incelemek iizere yapılmıştır.
Sediment birikimi genel olarak, sedimenr tatbik nispetiarttıkça,. fakat
eğimin konkavIık derecesi, yatak sonundaki eğim dikliği, yağış yoğunluğu,
akım nispeti ve sediment iriliği azaldıkça artml§tır. Bazı testlerde sediment
birikmediği gibi, düşük akım nispetinde birkaç testte ise, uygulanan sedimentin
hemen hemen hepsi yatakta birikerek kalmıştır. Birikme şekli; akım nispeti,
sediment tatbik nispeti ve yağış yoğunluğuna bağlı olarak testten teste çok
değişme göstermişti/'. Yüksek aklın nispeti ve yağış kombinasyonu altında
daha az kanal/aşma olurken, diğer testlerde yatak boyunca ekstrem erozyon
ve birikme sahalarının oluştuğu görülmüştür. Birikmenin başladığı yerdeki
eğimin, yatağm konkavlığına ve yatak sonundaki eğime bağlı olmadığı saptcmml
§tlr.
Sediment verimnispeti, sediment birikme nispeti ile ters orantıhdı,..
Yani, birikme niseti arttıkça, sediment perim nispeti artmıştır. Bazı testlerde,
sediment verim nespeti sediment tatbik 11ispetine yaklaşarak denge durumu
meydana gelmiştir.
Yatağa kum ianelerinin yapıştırılması tle elde edilen pürüzlü yatağuı.
sediment taşınımını etkilemediği anlaşılmıştır.

SUMMARY

Sediment Transport in Relation to Rainfall, Flow, Slope and Sediment properties.

This reseacrh was coud ucted to
investigate the effects of degree !Jf eurvature,
flow rate., sediment applieation
rate, sand sizt", rainfall intensity and
slope on deposition and' sediment rus-
.eharge rate.
Deposition generally increased wıth
inereasing sediment applicatioıı rate and
radius of curvature, and deereasing the
slope at the end of the bed, rainfall
intensit)' , flow rate and sand size.
There was no deposition on some of
the tests. However, almost aLL of the
sediment deposited on the bed for a
few of the test of low flow rate. The
pattem of deposition was Quite different
from test to test,mostiy depending on
now tate, sediment application rate and
tainfall intensitiy. High fow rate and
raiafall resulted in less ehannallisation.
In the other _cases, there were extrem
erosion and depositon areas along the
bed. The slope where the deposition
begins was found to be independent
of the degree of eurvatllıeand the slope
of the end of the bed.
Sediment discharge Iate İs inversly
related to the rate of deposition. With
some tests, sedimeilt disehaıge rate almost
reaehed the sediment applieationrate.
Roughning of thesurfaee of the
bed with the sand glued to th€ surface
was also found not to afeet the deposition.

Anahtar Kelimeler

-