İĞDIR OVASI YÜZEY TOPRAKLARININ BAZI FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ İLE MEKANİKSEL ÖZELLİKLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER

Yıl 1988, Cilt: 19 Sayı: 1-4, - , 02.01.2011

Koray Sönmez Taşkın Öztaş

Öz

Özet
İğdır ovasını temsilen ovamn yaklaşık 3/4'lük kesiminden ve tarla tarımı yapılmakta
olan alanlardan 21 adet yüzey toprak (0-20 cm) örneği alınmıştır. Bu örneklerin
çeşitli fiziksel, kimyasal ve mekaniksel özellikleri Ölçülmüş ve bu özellikler
arasındaki karşılıklı ilişkiler araştırılmıştır.
Toprakların kil içeriği, özgül yüzey alanı, katyon değişim kapasitesi ve higroskopik
su değerleri ile likit limit, plastik limit, doğrusal uzama katsayısı, yüzde
büzülme, büzülme oranı, hacımsal büzülme, doğrusal büzülme ve serbest şişme
indeksi değerleri arasında önemli pozitif ve büzülme sınırı değerleri ile önemli
negatif korelasyonlar elde edilmiştir. Diğer yandan, toprakların organik madde
içeriği ile likit limit, plastik limit, doğrusal uzama katsayısı, yüzde büzülme,
hacımsal büzülme ve doğrusal büzülme değerleri arasında önemli pozitif, büzülme
sınırı değeri ile de önemli negatif korelasyonlar saptanmıştır. Toprakların kireç
içeriği ile incelenen bu mekaniksel Özellikler arasında önemli bir ilişki kaydedilmemiştir.

Summary
The Relationships Between Some Physieal and Chemieal Properties aııd Meehaniea{
Properties of the Surfaee Soils Gf Iğdır Plain.
The objective of this research work to investigate the relationships between
.some physical and chemical properties and mechanical properties of the soils.
For this purpose, 21 surface samples (0-20 cm) were collected from arable lands,
Iğdır plain, eastem part of Turkey.
A significant reJationship was found between day content, specific surfaee .
area, cation exch2nge capacity and hygroscopic water and liquid !imi!?, plastic
limit, coefficient of linear extensibility, shrinkage pereent, shrinkage ratio, volumetric
and lİnear shrinkage, shrinkage linıit and free swelling index of the soils.
In addition, a significant relationship was also found between organic matter
content and liquid limit, plastic limit, linear extensibility, shrinkage percent, volumetric
and linear shrinkage and shrinkage limit, but no relationship with iime
content was noted.
Some ofthe mecha,nical properties of these soils may be estimated, as a first
approximation, by a knowledge of pedological properties, ego day ccntent, spe.sific
surface area, cation exchange capacity, and hygroscopic water, and by using
one of the regression equations caleulated.

Anahtar Kelimeler

-