FARKLI EKİM ZAMANLARININ ERZURUM'DA YETİŞTİRİLEN BEZELYE (Pisum sativum L.) ' de BİTKİ GELİŞMESİNE ve VERİME ETKİSİ

Yıl 1989, Cilt: 20 Sayı: 1, - , 02.01.2011

Refik Alan

Öz

ÖZET

İnsan beslenmesinde ve tarla münavebe planlarında çok önemli bir yeri olan
bezelye, yurdumuzda ve Doğu Anadolu Bölgesinde fazla yetiştirilmemektedir. Doğu Anadolu
Bölgesinde Yetiştirilme potansiyeli oldukça fazla olan bezelye yetiştiriciliği üzerinde
dutvbnahdn',
Bu araştırma, 1977-1978 yıllarında Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesinin Çiftlik
Merkezinde yapılmıştır. Denemede erkenci olan World's Record ve geçci olan Kelvedon
bezelye çeşitleri kullanılmıştır. Farklı ekim zamanlarının bu çeşitlerin bitki gelişmesine ve
verime etkileri incelenmiştir.
Bu araştırmadan elde edilen sonuçlar şu şekilde özetlenebilir:
1. Geç ekim boğum uzunluğunun, bitki boyunun, bakla boyunun ve bakla ağırlığının
azalmasına neden olmuştur.
2. Hava sıcaklığının fazla olduğu devrede yapılan ekim (II,ekim) boğum çapım örtendi
derecede azaltmıştır.
3. Erken ekim, bitkide tek ve çift meyveli çiçek salkımı sayısını artırmış, geç ekim ise
azaltmıştır. Tek ve çift meyveli çiçek salkımı sayısındaki bu azalış geçci Kelvedon bezelye
çeşidinde daha fazla olmuştur.4. Baklada tane sayısı erken ve geç ekimlerde genellikle orta ekimden daha fazla
olmu$tur.
5. Ekimdeki gecikmeyi paralel olarak verimde önemli azalmalar meydana gelmiştir.
6. Geçci olan Kelvedon bezelye çeşidinin erkenci olan WHecord bezelye çeşidine gör
geç ekimden daha çok etkilendiği tesbit edilmiştir.

THE EFFECT OF SOWING TIME ON GROWTH AND YİELD OF GREEN
PEA (Pisum sativum L.) GROWNIN ERZURUM

SUMMARY

The objective ofthis study was to determine the effect of somng date
o growth and yield of green pea (Pisum Sativum cvs. Kelvedon and World's Record) grown
in Erzurum. The field studies were carried out in 1977 and 1978 on the Agricultural Experiment
Station Vegetable Craps Research Area, Agricultural Faculty, University of Atatürk.
Garden peas were grovm 40 cm apart within-row spacing 10 cm in plots of 3.0 to 2.8
m. Experimental plots consisted of 7 rows in sowing but 4 rows in harvesting, aech of 3.0 and
2.0 m lenght in planting and harvesting, respectivety. Seeds were sown on 3 and 29 May, and
25 June in 1977; 17 and 28 May, and 10 June in 1978. When the experiment was termineted
lenght of plant, nody and pods, weight of pods; the number of single and double poded
clusters and the number of pods per plant and yield were determined. Ali data obtained were
subjected to analysis cfvariance and mearis separeted by Duncan's Multiple Range Test.
The results obtained in this study can be summarized asfollovvs:
1. Late somngs decreased length of internode, stem and pods, and weigth of pods.
2. Second sowing in which the wheather was hot, significantly decreased the diameter
of stem whereas first and third sowings increased.

3. Earlier sowtngs significantiy increased the number ofclusters either single or double
poded but later sowings decreased. The influence of sowing date on the number of pods of
Kelvedon which is late cultivar, was greater than WJRecord .which is earlier vareity.
4. In the fırst and last somng dates the number ofseeds per pod is higher than Second
sowing time.
5. Total yield has bean decreased significantiy with late somngs and it was highest and
lowest in thefirst and last sowing times, respectively.
6. The decrease mth the delaying of sowing days in the yield of Kelvedon which is the
late variety, is much more than WJRecord which is the earlier variety.

 

Anahtar Kelimeler

-