Erzurum Şartlarında Yetişen Bazı Baklagil Yem Bitkileri ve Karışımlarının Silaj Değerlerinin Belirlenmesi

Yıl 2009, Cilt: 40 Sayı: 2, 15 - 21, 11.02.2013

Zeynep Dumlu Mustafa Tan

Öz

Erzurum gibi rakımı yüksek olan yerlerde silajlık amacıyla mısır ve benzeri sıcak mevsim yem bitkilerinin yetiştiriciliği
risklidir. Bu nedenle silaj yapımı için değişik alternatifler üzerinde durulmalıdır. Bu çalışma Erzurum’da 2006 yılında 5 baklagil
(yonca, korunga, çayır üçgülü, sarı taş yoncası ve alaca taç otu) ve 3 baklagil+buğdaygil karışımı (ak üçgül+buğdaygil, gazal
boynuzu+buğdaygil ve melez üçgül+buğdaygil)’nın silajlık değerlerinin belirlenmesi için yürütülmüştür. Araştırma Şansa Bağlı
Tam Bloklar deneme deseninde 3 tekrarlamalı olarak planlanmıştır. Her bir silaj katkısız ve katkılı (% 1 tuz+5 arpa kırması) olarak
yapılmıştır. Silajlarda kuru madde oranı, pH, ham protein oranı ve NDF oranı incelenmiş ve fiziksel değerlendirme yapılmıştır.
Araştırmada silajların pH değerleri 4,09 (korunga) ile 7,29 (alaca taç otu) arasında bulunmuştur. En yüksek silaj kuru madde
oranları melez üçgül+buğdaygil (% 31,36) ve korunga (% 31,27)’da belirlenmiştir. Korunga silajı en yüksek ham protein oranına
(% 14,97) sahip olurken, en yüksek NDF oranı (% 47,78) çayır üçgülü silajında belirlenmiştir. Fiziksel değerlendirmeye göre
katkılı korunga silajı 14 puan ile iyi sınıfına giren tek silaj olmuştur. Genel olarak katkı uygulaması silaj kalitesini ve besleme
değerini artırmıştır.

Anahtar Kelimeler

Baklagiller, silaj, kuru madde, pH, NDF

Kaynakça

• Akyıldız, R., 1986. Yemler Bilgisi ve Teknolojisi (İkinci Baskı). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yay. No: 974, Ders Kitabı No: 286, Ankara.
• Alçiçek, A., Karaayvaz, K., 2003. Sığır besisinde mısır silajı kullanımı. Animalia, 203: 68-76.
• Bolsen, K.K., 1995. Silage Basic Principles. In Forages Vol. II. The Science of Grassland Agriculture. (R.F. Barnes, D.A. Miller, C.J. Nelson Eds.), Iowa State Univ. Press, Ames, Iowa, USA, p: 163-176.
• Can, A., Denek, N., Yazgan, K., 2003. Şekerpancarı yaprağına değişik katkı maddeleri ilavesinin silaj kalitesi ile invitro kuru madde sindirilebilirlik düzeyine etkisi. YY. Üniversitesi Veteriner Fakültesi Derg., 14 (2): 26-29.
• Cherney, D.J.R, Cherney, J.H., Chase, L.E., 2004. Lactation performance of holstein cows red fescue, orchardgrass, or alfalfa silage. J. Dairy Sci., 87: 2268-2276.
• Çerçi, H., Şahin, K., Güler, T. ve Ertaş, O.N., 1997. Silo doldurma süresinin mısır silajı kalitesine ve koyunlarda ruminal fermentasyon ile ham besin maddelerinin sindirilme derecesine etkisi. Türkiye I. Silaj Kong., 16-19 Eylül 1997, Bursa, s: 147-156.
• Çiftçi, M., Çerçi, İ.H., Dalkılıç, B., Güler, T., Ertaş, O.N., 2006. Elmanın karbonhidrat kaynağı olarak yonca silajına katılma olanağının araştırılması. YY. Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Derg., 16 (2): 93-98.
• Güney, E., 2006. Erzurum Şartlarında Yetiştirilebilecek Bazı Silajlık Bitkilerin Adaptasyonu Üzerinde Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
• Gürbüz, A., Başaran, A.H., 2004. Değişik katkı maddeleri ile silolanan elma posası, pancar posası ve arpa + fiğ hasılı silajların kaliteleri ve sığır besisinde kullanılma etkinliklerinin belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Derg., 10: 111-119.
• Holmes, W., 1980. Grasses. Its Production and Utilization. The British Grassland Society by Black Well Scientific Publications. Oxford, London, Edinburg, Boston, Melbourne, 295 p.
• Kennedy, W.K., Griffeth, W.L., 2005. Grass Silage. Cornell Extention Bulletin: 1032 New York State Collage of Agriculture, USA.
• Kılıç, A., 1986. Silo Yemi Öğretimi (Öğretim, Öğrenim ve Uygulama Önerileri), Bilgehan Basımevi, Bornova, İzmir.
• Robinson, P.H., Garrett, J.E., 1999. Effect of yeast culture (Saccharomyces cerevisiae) on adaptation of cows to postpartum diets and on lactational performance. J. Anim. Sci., 77: 988-999.
• Özen, N., Haşimoğlu, S., Çakır, A., Aksoy, A., 1999. Yemler Bilgisi ve Yem Teknolojisi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak., Ders Notları:50. Erzurum.
• Salantur, A., 2003. Erzurum ve Pasinler ovalarındaki buğdaygil bitkilerinin yetiştiği topraklardan izole edilen asimbiyotik bakteri şuşlarının buğday ve arpada gelişme ve verim üzerine etkileri. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Erzurum.
• Tan, M., H. İ. Erkovan, Y. Serin, 2000. Taş yoncalarının (Melilotus officinalis L. ve Melilotus alba L.) değişik gelişme dönemlerinde besleme değeri. International Animal Nutrition Congress 2000, 4-6 September 2000, Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Isparta, Turkey, p: 464-470.
• Tan, M., Y. Serin, 2008. Baklagil Yem Bitkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları No: 190, 178 s, Erzurum.
• Tümer S., 2001. Silaj. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları No: 104, İzmir.
• Türemiş, A., Kızılşimşek, M., Kızıl, S., İnal, İ., Sağlamtimur, T., 1997. Bazı katkı maddelerinin Çukurova koşullarında yetiştirilebilen bazı yazlık yem bitkileri ve karışımlarından yapılan silajlar üzerine etkilerinin saptanması üzerine bir araştırma. Türkiye I. Silaj Kong., 16-19 Eylül 1997, Bursa, s: 166-175.
• Weiss, W. P., Shockey, W.L., 1990. Effect of alfalfa or orchardgrass silage fed at three forage: Concentrate rations on cow performance. J. Dairy Sci., 73 (Supplement 1): 132, (American Dairy Sci Asoc. 85th Annual Meeting, N. Caroline, USA)