Özel Besi Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısal Durumu ve Etkileyen Faktörler / Structure of Private Beef Farms and Affecting Factors

Yıl 2009, Cilt: 40 Sayı: 2, 71 - 78, 11.02.2013

Yavuz Han Galip Bakır

Öz

ÖZET: Bu çalışma Ergani ilçesindeki besi sığırcılığı işletmelerinin yapısal durumu ve buna işletmecilerin eğitim ve deneyimlerinin etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla gayeli olarak seçilen ilçe merkezi ve 24 köyde 167 işletmede anket çalışması yapılmıştır. Genel olarak, işletmecilerin profili eğitimi düzeyi ilkokul (%58.1), 18-39 yaş aralığında (ort. 40.8 yaş), 1-7 yıl deneyime sahip (ort. 9.8 yıl) ve işletmedeki birey sayısı ortalama yaklaşık 9 kişiden oluşmaktadır. İşletmelerde ortalama sığır sayısı 23.9 baş olup, okuryazar ve olmayanlarda 22-40 baş iken, lise+ olanlarda 1-3 baş bulunmuştur. Sığır ırklarının dağılımı %40.5 yerli, %58.3 melez ve %1.2 kültür ırkı şeklindedir. Okuryazar olmayanlar yerli (%46.9), okuryazarlar melez ırkı (%58.3) ve eğitim düzeyi lise+ olanlar ise yerli+melez (%61.5) hayvanları tercih etmişlerdir. İşletmecilerin %36.5'i suni ve %63.5'i tabi aşım uygulamaktadır. İşletmelerde en sık görülen hastalıklar, şap-theleriosis (%30.1), ayak tırnak-şap-theleriosis (%22.3) ve ayak tırnak-şap (%18.7) olup, okuryazar olmayan işletmelerde ayak-tırnak (%39.4), okuryazarlarda "ayak tırnak-şap- theleriosis" (%58.3), orta ve lisede şap (%36.4, %38.5) olarak tespit edilmiştir. İşletmelerde periyodik olarak vitamin ve tablet kullanılmakta (%71.9) ve koruyucu aşılama (%97.6) yapılmaktadır. İşletmecilerin beklentileri, desteklemenin artırılması, kredi, veteriner hizmeti, besi materyali ve eğitim hizmeti iken; başlıca sorunlar ise, besi materyalinin ve yemin pahalı olması, destek priminin azlığı ve bunların kombinasyonları şeklinde belirlenmiştir.

 

Anahtar kelimeler: Besi sığırcılığı, yapısal durum, eğitim, deneyim, Ergani.

 

ABSTRACT: This study was performed to determine structure of beef farms in Ergani province and effect of education and experience of farmers on this structure. 167 beef farms were surveyed in a community country center and 24 villages chosen intentionally. Farmers' general profile happened to be 58.1% first school educated, 18-39 age (average 40.8 age) and 1-7 year experienced (average 9.8 years). The average household number was 9. Mean beef cattle number of the farms was 23.9. Animal numbers in farm run by literate and illiterate farmers was 22-44. This was 1-3 in farms run by high school and higher educated farmers. Breed distribution was 40.5% native, 58.3% crossbred and 1.2% purebred. illiterate, literate and high school - higher educated farmers preferred to have native (46.9%), crossbred (58.3%) and farmers native and crossbreed (61.5%) animals, respectively. %36.5 of farmers used artificial insemination and 63.5% used natural breeding. The most observed diseases were alum-theleriosis (30.1%), foot-nails problems-alum-theleriosis (%22.3) and foot-nails problems-alum (% 18.7), foot-nails problems was (39.4%) in illiterate's farm. Foot-nails problems-alum-theleriosis" was (58.3%) in literates' farms. Alum was (36.4%, 38.5%) in middle and high school educates' farms. Vitamin and tablet were used (71.9%) regularly in farms and preventive vaccination (97.6%) was applied. The expectations of farmers were increasing subsidizes, credit, veterinary service, feeding material and education. Main problems of farms were expensive feeding material and feed, low subsidizing premium and a combination of all.

 

Key words: Beef farming, structure situation, education, experience, Ergani

Anahtar Kelimeler

Besi sığırcılığı, yapısal durum, eğitim, deneyim, Ergani

Kaynakça

• Anonim, 2006. Tarım İlçe Müdürlüğü Kayıtları. Ergani. Bakır, G, 2001. Van iline ithal edilen kültür ırkı sığırların özel işletmelere adaptasyonu. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 32 (4): 415-427.
• Bakır, G, 2002. Van ilindeki özel süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal durumu. Yüzüncü Yıl Üniv. Ziraat Fak. Derg., 12 (2): 1-10.
• Cochran, W.G, 1977. Sampling Techniques, 3rd Edition. John Wiley&Sons, New York.
• Eren, E., 2006. Kahramanmaraş İli Göksün ilçesinde sığır besiciliği yapan işletmelerin yapısı ve sorunları. Yüksek lisans tezi. Sütçü İmam Üniv. Fen Bilimleri Enst., Kahramanmaraş.
• Erkmen, Y., Çelik, A., Yıldız, C, 2000. Erzurum ili süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal durumu ve ahır içi mekanizasyon özellikleri üzerine bir araştırma. Tarımsal Mekanizasyon 19. Ulusal Kongresi, 01-02 Haziran, Erzurum, 468-471.
• Koyubenbe, N., 2005. İzmir ili ödemiş ilçesinde süt sığırcılığının geliştirilmesi olanakları üzerine bir araştırma. Hayvansal Üretim Derg., 46(1): 8-13.
• Köknaroğlu, H., Demircan, V., Yılmaz, H., Dernek, Z., 2007. Besi sığırcılığı üretim faaliyetinde üreticilerin eğitim düzeylerinin besi performansı ve karlılığa etkisi. 5. Ulusal Zootekni Kongresi. 5-8 Eylül. Van, 92.
• Köse, K., 2006. Uşak ili damızlık sığır yetiştiriciler birliğine kayıtlı işletmelerin genel yapısı. Yüksek lisans tezi. Trakya Üniv. Fen Bilimleri Ens., Tekirdağ.
• Kutlu, H, Gül, A., Görgülü, M., 2003. Türkiye havyacılığının sorunları ve çözüm yolları. Damızlık hayvan-kaliteli yem. Yem Magazin Derg., 34 (1): 40-46.
• Lane, D., 2003. Sample Size Simulation. Connexious Modüle, bttp://www.cnx.org.cont entm 11206 latest-12k. Erişim. 10.01.2005.
• Özen, N., Oluğ, H.H., 1996. Burdur süt sığırcılığının sorunları ve çözüm önerileri. Trakya Bölgesi II. Hayvancılık Sempozyumu. Hasad Dergisi Yayını. Tekirdağ. 161-169.
• Savran, F., 2003. Çanakkale damızlık süt sığırı yetiştirici birliğine üye olan ve olmayan işletmelerin kullandıkları üretim teknikleri ve sosyal karakteristiklerinin karşılaştırılması. Tarım Bilimleri Derg., 9 (4): 450-453.
• SPSS, 2006. SPSS for Windows evaluation version. Release 15.0. Spss Inc.
• Soyak, A., M.İ. Soysal, E.K. Gürcan., 2007. Tekirdağ ili süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri ve bu işletmelerdeki siyah alaca süt sığırlarının çeşitli morfolojik özellikleri üzerine bir araştırma. Tekirdağ Ziraat Fak. Derg., 4(3): 297-305.
• Sümbüloğlu, K., Sümbüloğlu, V., 2007. Biyoistatistik. Hatipoğlu Yayınları, Ankara.
• Şahin, K., Gül, A., Koç, B., Dağıstanlı, E., 2001. Adana ilinde entansif süt sığırcılığı üretim ekonomisi. YYÜ, Ziraat Fak. Tarım Bilimleri Derg,, 11(2): 19-28
• Tugay, A., Bakır, G., 2004a. Giresun yöresindeki süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri. 4. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi. 01-03 Eylül 2004. Isparta. 370-380.
• Tugay, A., Bakır, G., 2004b. Giresun yöresindeki süt sığırcılığı işletmelerinin ırk tercihleri ve barınakların yapısal durumu. 4. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi. 01-03 Eylül 2004. Isparta. 390-397.
• Tutkun, M., 1998. Diyarbakır ili merkez ilçeye bağlı köylerde süt sığırcılığının yapısı.,Yüksek lisans tezi. Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enst., Ankara.
• Uzal, S., Uğurlu, N., 2006. Konya ili besi sığırı işletmelerinin yapısal analizi. Selçuk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 20 (40): 131139.
• Yamane, T., 2006. Temel Örnekleme Yöntemleri. Çev. Esin, A., Bakır, M.A., Aydın, C, Güzbüzsel, E. Literatür Yayınları: 53. İstanbul.
• Yulafçı, A., Pul, M., 1996. Samsun ilinde kaba yem üretimini sınırlayan problemlerin belirlenmesi. Gazi Osman Paşa Üniv. Ziraat Fak. Derg., 22 (1): 73-81.
• Yüksel, N.A., Kocaman, İ., Ergün, N., 2003. Besicilik. Hasad Yayıncılık. Yay. No: ISBN-975-8377-25-6. İstanbul. 120.