Hasat Dönemi, Kıyma Boyutu ve Sıkıştırma Basıncının Sorgum-Sudanotu Melezi (Sorghum sudanense Staph.) Silajının Yem Niteliği Üzerine Etkileri

Yıl 2010, Cilt: 41 Sayı: 2, 137 - 143, 20.02.2013

Cihat Yıldız İsmai Öztürk Yücel Erkmen

Öz

Bu çalışma sorgum-sudanotu melezi silajının yem niteliği üzerine hasat dönemi, kıyma boyutu ve sıkıştırma basınç
değerlerinin etkilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada Grazer N2 çeşidi silajlık sorgum-sudanotu melezi kullanılmıştır.
Süt ve hamur olum dönemlerinde silaj makinası ile hasat edilen bitki, hasat anında ortalama 1 ve 4 cm boyutlarında kıyılmış ve
elde edilen hasıl, 60 lt hacimli plastik variller içinde basıncı ayarlanabilir hidrolik pres ile 1, 2 ve 3 MPa basınç değerlerinde
sıkıştırılarak doldurulmuş ve 60 gün süreyle fermantasyona bırakılmıştır. Fermantasyon süreci sonunda sorgum-sudan otu
silajlarının kimyasal analizleri yapılmış ve silaj yem kalite sınıfları belirlenmiştir. Hasat döneminin ilerlemesi, silajların kuru
madde oranı ve pH değerini artırırken, ham protein, ADF, NDF ve laktik asit değerlerini düşürmüştür (p 0.05), süt olum dönemindeki silajların pH değerini artırmıştır (p < 0.05). Elde edilen
silajların tamamı, Flieg puanlama sistemine göre pekiyi kalite sınıfında silajlardır. Çalışma neticesinde sorgum-sudanotu melezi
silajı yapımı için, hamur olum döneminde hasat yapılması, materyalin 4 cm boyutunda kıyılması ve 1 MPa basınç ile
sıkıştırılmasının uygun olacağı kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sorgum-sudanotu silajı, Hasat dönemi, Kıyma boyutu, Sıkıştırma düzeyi, Silaj yem niteliği

Kaynakça

• Açıkgöz, E., 1991. Yem Bitkileri. Uludağ Üniversitesi Yayınları No:633-2, s.456, Bursa.
• Akyıldız, A.R. 1984. Yemler Bilgisi Laboratuar Klavuzu. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 895, Ankara.
• A.O.A.C. 1990. Official Methods of Analysis of the Association of Official Analytical Chemists. 15 th Edn. Vol.1, Washington, D.C.
• Ashbell, G., and Weinberg, Z.G., 1999. Silage from tropical cereals and forage crops. FAO Electronic Conference, 272: 20-22.
• Çakmakçı, S., Gündüz, İ., Çeçen, S., Aydınoğlu, B., 1999. Sorgum (Sorgum bicolor L.)’un silajlık kullanımında farklı biçim devrelerinin verim ve kalite üzerine etkileri. Tr. J. Agriculture and Foresty. 23(Ek Sayı 3): 603-611.
• Çeçen, S., Öten, M., Erdurmuş, C., 2005. Batı Akdeniz sahil kuşağında sorgum (Sorgum bicolor L.) sudanotu (Sorghum sudanense Staph.) ve mısırın (Zea mays L.) ikinci ürün olarak değerlendirilmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(3): 337-341.
• Demirel, M., Cengiz, F., Erdoğan, S., 2003. Değişik oranlarda sudanotu ve Macar fiğinden yapılan silajların kalitatif özellikleri ve rumende parçalanabilirlikleri üzerine bir araştırma. Turk J. Vet. Enim Sci. 27: 853-859.
• Demirel, M., Erdoğan, S., Çelik, S., Güney, M., 2004. Farklı düzeylerde melas ve üre katkılı sorgum-sudanotu melezi silajlarının kaliteleri, organik madde sindirilebilirlikleri ve metabolik enerji içeriklerinin belirlenmesi. IV. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, 1-3 Eylül 2004, Isparta.
• Erdoğan, S., Demirel, M., Çelik, S., Karslı, M.A., Güney, M., 2004. Süt olum döneminde biçilen sudanotuna üre ve melas katılmasının silaj fermantasyon kalitesi, in vitro Organik madde sindirilebilirliği ve metabolik enerji içerikleri üzerine etkisi. IV. Ulusal Zootekni bilim Kongresi, 1-3 Eylül 2004. Isparta.
• Faostat, 2011. http://faostat.fao.org, [10 February 2011].
• Filya, İ., 2000. Büyük balya silajı. International Animal Nutrition Congress 2000, Bildiriler Kitabı, s:532-538, Isparta.
• Filya, İ., 2002. Silaj Yapımı. Silaj Bitkileri Yetiştirme ve Silaj Yapımı. Hasad Yayıncılık, Kayseri, s:59-86.
• Filya, I., 2004. Nutritive value and aerobic stability of whole crop maize silage harvested at four stages of maturity. Animal Feed Science and Technology, 116: 141-150.
• Güney, E., 2006. Erzurum Şartlarında Silajlık Amacıyla Yetiştirilen Bazı Bitkilerin Verim, Bitkisel Özellikler ve Silaj Kalitesi Yönünden Değerlendirilmesi. Atatürk Üniv. Fen Bilimleri Enst. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
• Johnson, L.M., Harrsion, J.H., Davidson, D., Mahanna, W.C., Shinners, K., Linder, D., 2002. Corn Silage Management: Effects of maturity, inoculation and mechanical processing on pack density and aerobic stability. J. Dairy Sci. 85: 434- 444.
• Johnson, H.E., Merry, R.J. Davies, D.R. Kell, D.B. Theodorou, M.K. Griffith, G.W. 2005. Vacuum packing: A model for laboratory-scale silage fermentations. Journal of Applied Microbiology, 98 (1): 106-113.
• Keskin, B., Yılmaz, İ.H., Akdeniz, H., 2005. Sorgum x sudanotu melezi (Sorgum bicolar x sorghum sudanense Mtapf.) çeşitlerinde hasat zamanının verim ve verim unsurlarına etkisi .Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 36(2): 145-150.
• Kılıç, A., 1983. Silolamada meydana gelen kayıplar üzerine silo kabının etkinliği. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 20(3): 167- 176.
• Kılıç, A., 1986. Silo Yemi (Öğretim, Öğrenim ve Uygulama Önerileri). Bilgehan Basımevi, 327 s, İzmir.
• Mc Donald., 1981. The Biochemistry of Silage. J.W. Publ. Manchester.
• Özdüven, M.L. Koç, F., Polat, C., Coşkuntuna, L., Başkavak, S., Şamlı, H.E., 2009. Bazı mısır çeşitlerinde vejetasyon dönemlerinin silolamada fermantasyon özellikleri ve yem değeri üzerine etkileri. Jounal of Tekirdag Agricultural Faculty, 6 (2): 121-129.
• Polan, C.E., D. Stieve, J. Garrett, 1998. Protein proservation and ruminal degradation of ensiled forage treated with heat, formic acid, ammonia or microbial inoculant. Journal of Diary Sience, 81: 765-776.
• Roth, G.W., 2001. Corn Silage Production and Management. College of Agricultural Sciences. Agricultural Research and Coop. Extension, Agronomy Facts 18.
• SAS, 1982. User’s Guide. Statistical Analysis Systems. SAS, Cary, NC, USA.
• Savoie, P., A. Amyot, R. Theriault, 2002. Effect of moisture content, chopping and processing on silage effluent. Transactions of the ASAE, 45 (4): 907-914.
• Shinners, K.J., B.N. Binversie, R.E. Muck, P.J. Weimer, 2007.Comparison of wet and dry corn stover harvest and storage. Biomass and Bioenergy, 31: 211-221.
• Soya, H., Avcıoğlu, R., Geren, H., 1997. Yem Bitkileri. Hasat Yayıncılık Ltd. Şti. İstanbul.
• Suzuki, M., C.W. Lund, 1980. Improved gas-liquid chromatography for simultaneous determination of volatile fatty acids and lactic acid in silage. J. Agric Food Chem., 28: 1040-1041.
• Van Soest, P.J., B.J. Robertson, B.A. Lewis, 1991. Methods for dietary fiber, neutral detergent fiber and non-starch polysaccharides in relation to animal nutrition. J. Dairy Science, 74: 3583-3597.
• Yalçın, H., B. Çakmak, 2005. Bazı kaba yemlerin sıkıştırılabilirlik özellikleri. Ege Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Kesin Raporu, Proje No:01-ZRF-42, İzmir.
• Yıldız, C., Öztürk, İ., Erkmen, Y., 2010. The Effects of Harvest period, chopping lenght and compaction pressure on forage quality of sorghum (Sorghum bicolar L.) silage. Journal of Agricultural Machinery Science, 6 (3): 191-195.