Erzincan ve Hınıs Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Bazı Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Genotiplerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi

Yıl 2011, Cilt: 42 Sayı: 1, 11 - 17, 20.02.2013

G. Emel Babagil , Elif Tozlu Tülay Dizikısa

Öz

Bu çalışma, Aras-98, Yakutiye-98, Terzibaba, Köy Çeşidi Şeker Fasulyesi ve Mecidiye çeşitleri ile 1 adet yerel
populasyon olmak üzere 6 kuru fasulye genotipinin Erzincan ve Erzurum (Hınıs) lokasyonlarındaki verim ve bazı verim
unsurlarının ( bitki boyu (cm), dal sayısı (adet), bakla sayısı (adet), ilk bakla yüksekliği (cm), 100 tane ağırlığı (g)) belirlenmesi
amacıyla yürütülmüştür. Deneme “Tesadüf Blokları Deneme Deseni’ne” göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. İki lokasyonda da
en yüksek verim 136,6 kg/da ile Yakutiye-98 çeşidinden, 100 tane ağırlığı 53,1 g ile Mecidiye çeşidinden ilk bakla yüksekliği 19,5
cm ile yerel populasyondan, baklada tane sayısı 86,3 adet, bitki başına bakla sayısı 38,3 adet ve bitki başına dal sayısı 3,0 adet ile
Terzibaba çeşidinden ve bitki boyu ise 113,5 cm ile yerel populasyondan elde edilmiştir. Vejetasyon periyodu nispeten kısa olan
Doğu Anadolu Bölgesi şartları için erkenci ve dik bitki formuna sahip olan Aras-98, Yakutiye-98 ve Mecidiye kuru fasulye çeşitleri
tavsiye edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kuru fasulye, verim, verim unsurları

Kaynakça

• Anonim 2009. http://www.tuik.gov.tr (erişim tarihi: 28.02. 2011).
• Amini, A., Ghannadha, M., Abd-Mishani, C. 2002. Genetic diversity and correlation between different traits in common bean (Phaseolus vulgaris L.). Iranian J. of Agricultural Sci., 33 (4): 605-615.
• Bozoğlu, H. ve Gülümser, A. 1998. Kuru fasulyede bazı tarımsal özelliklerin genotip çevre interaksiyonları ve stabilitelerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Turk J. Agric. For., 24: 211-220.
• Cinsoy, A.S. ve Yaman, M. 1994. Fasulyede verim ve verim komponentleri arasındaki ilişkiler. Tarla Bitkileri Kongresi, İzmir, 164-167.
• Duarte, R.A. ve Adams, M.W., 1972. A path coefficient analysis of some yield component interrelations in field beans (Phaseolus vulgaris L.). Crop Sci. 12: 579-582.
• Ekingen, H.R. 1992. Bitki Islahı. U.Ü. Ziraat Fakültesi Ders Notları, No:31, Bursa.
• Erman, M., Çiftçi, V., Geçit, H.H. 1997. Nohut (Cicer arietinum L.)’ta özellikler arası ilişkiler ve path katsayısı analizi üzerine bir araştırma. Tarım Bilimleri Dergisi, 3 (3): 43-46.
• Eser, D. 1978. Yemeklik Tane Baklagiller Ders Notu. Ankara Üniv. Zir. Fak. Bitki Yetiştirme ve Islahı Kürsüsü, Ankara, 98 s.
• Gözügül, A. 2007. Kuru fasulye tarımı. www. samsuntarim.gov.tr (erişim tarihi: 28.02. 2011).
• Kurek, A.J., Carvalho, F.I.F. de, Assmann, I.C., Marchioro, V.S., Cruz, P.J., 2001. Path analysis as an indirect selection criterion for bean grain yield. Revista Brasileira de Agrociencia, 7 (1): 29-32.
• Mac Kenzie, D.R., Chen, N.C., Diou, T.D., Hendry Wu B.F., Oyer, E.B., 1975. Response of Mungbean (Vigna radiata (L.) Wikzek var. radiata) and Soybean (Glycine max (L.) Merr.) to increasing plant density. J. American Soc. Hort. Sci., 100 (5): 579- 583.
• Meshram, L.D. 1977. Genotypic variability and correlation coefficient related to yield and other quantitative characters and the use of path coefficient in Mung (Phaseolus vulgaris Roxb.) in 3rd Int. Cong. Sabrao Grain Legumes Breeding, 17-20.
• Önder, M. 1994. Bodur kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) tane verimi ve bazı verim komponentlerinin korelasyon ve path analizi. Türkiye I. Tarla Bitkileri Kongresi (25-29 Nisan 1994), Cilt 1 Agronomi Bildirileri, İzmir, 122-126.
• Önder, M. ve Özkaynak, İ. 1994. Bakteri aşılaması ve azot uygulamasının bodur kuru fasulye çeşitlerinin tane verimi ve bazı özellikleri üzerine etkileri. Tr. J. of Agricultural and Forestry, 18: 463-471.
• Pekşen, E. ve Gülümser, A. 2005. Bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve verim unsurları arasındaki ilişkiler ve path analizi. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 20 (3): 82-87.
• Poaran-Chand, 1991. Character association and path analysis in rajmash. Madras Agricultural J., 85: 188-190.
• Smith, K. J. and Huyser, W. 1987. World distribution and significance of soybean. In. Ellis. R. H. (Ed.). Soybeans improvement production and Uses; Sec. Ed. Ed. J. R. Wilcox. Amer. Soc. of Agron. Madison. Wisconsin, 1-22.
• Sobral, C.A.M. ve Sobral, E.S. G. 1983. Evaluation of yield of cultivars and lines of beans in Rhondoia. Pesquisa em Andemento. Unidade de Execucao de Pesguisa de Abitca Estedual de Porto Velho, 32-40.
• Şehirali, S. 1980. Bodur fasulyede ekim sıklığının verimle ilgili bazı karakterler üzerine etkisi. A.Ü. Ziraat Fakültesi yayınları, 738: 429 s.
• Şehirali, S. 1988. Yemeklik Tane Baklagiller Ders Kitabı. Ankara Üni. Zir. Fak. Yay. 1089, Ders Kitabı, 314, Ankara, 435.
• Yorgancılar, Ö., Kenar, D. ve Şehirali, S. 2003. Farklı azot dozu uygulamasının bodur fasulye çeşitlerinin verim ve verim öğeleri üzerine etkisi. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi (13-17 Ekim 2003), Diyarbakır, 555- 559.
• Yürürdurmaz, C. 2000. Kahramanmaraş Koşullarına Uygun Yazlık ve Kışlık Nohut (Cicer arietinum L.) Çeşitlerinin Tespit Edilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarla Bitkileri A.B.D. Kahramanmaraş.
• Westermann, D.T. ve Crothers, S.E. 1977. Plant population effects on the seed yield component of beans. Crop. Sci., 17:493-496.