Bazı Ceviz (Juglans regia L.) Genotiplerinin Yayladağı (Hatay) Koşullarındaki Fenolojik Özellikleri ve Yan Dal Verimliliği

Yıl 2011, Cilt: 42 Sayı: 2, 95 - 102, 20.02.2013

Safder Bayazit

Öz

Bu araştırma 2008-2009 yıllarında Yayladağı (Hatay) koşullarında yetiştirilen 8 yaşlı ceviz parselinde 12 ceviz
genotipinde yapraklanma, erkek ve dişi çiçeklerin açma zamanları ve yan dallarda meyve tutum oranlarının saptanması amacıyla
yürütülmüştür. Ceviz genotiplerinde dişi çiçekler 2008 yılında 7 Nisanda (Şen 1), 2009 yılında 10 Nisan’da (Tokat 1 ve 65/4)
açmıştır. Dişi çiçeklerin çiçek tozu kabul etme süreleri genotiplere ve yıllara göre farklılık göstermiştir. Çiçek tozu kabul etme
süresi 2008 yılında Yalova 1 ceviz çeşidinde en fazla 10 gün, 2009 yılında ise Tokat 1 çeşidinde 11 gün olarak saptanmıştır. Ceviz
genotiplerinde polen yayılımı en erken 2008 yılında 6 Nisan’da (Yalova 4 ve Şebin), 2009 yılında ise 10 Nisan’da (Yalova 4,
Şebin ve Yalova 1) başlamıştır. Polen yayılım süreleri genotiplere ve yıllara göre değişiklik göstermiştir. En uzun polen yayma
süresi 2008 yılında 8 gün (KR2), 2009 yılında ise 10 gün (Malatya 1) olarak saptanmıştır. Denemede yer alan ceviz genotiplerinde
yan dallarda meyve tutum oranları da genotiplere ve yıllara göre değişiklik göstermiştir. Malatya 1 ve Tokat 1 genotiplerinin
Yayladağı (Hatay) koşullarında yan dallarda meyve tutum oranlarının diğer genotiplere göre yüksek olduğu tespit edilmiştir.
Bununla birlikte, KR2 çeşidi her iki yılda da yan dallarda meyve tutum oranı en düşük gerçekleşen genotip olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hatay, ceviz, çiçeklenme, yan dal verimliliği

Kaynakça

• Akça, Y., 1993. Gürün cevizlerinin (Juglans regia L.) seleksiyon yolu ile ıslahı üzerinde araştırmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Doktora Tezi, Basılmamış) 148s. Van.
• Akça, Y., 1999. Tokat ekolojik koşullarında bazı standart ceviz çeşitlerinin performanslarının saptanması üzerine bir araştırma (1997-1998 Dilimi), Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kong. 2:41-46.
• Akça, 2001. Ceviz Yetiştiriciliği. Arı Ofset Matbaası. Tokat. 356 s.
• Akça, Y., 2005. İskilip ceviz populasyonu içerisinde üstün özellikli ceviz tiplerinin seleksiyon yolu ile ıslahı. BAHÇE, Ceviz. 34 (1): 41-48.
• Akça, Y., Aydın, M., 2005. Tokat/Niksar ekolojik koşullarında bazı ceviz çeşitlerinin performanslarının değerlendirilmesi. BAHÇE, Ceviz. 34 (1): 49-55.
• Akkuzu, H.E., Çelik, M., 2001. Bazı ceviz çeşitlerinin (J. regia L.) Ankara koşullarında fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye I. Ulusal Ceviz Sempozyumu, 69-75.
• Anonim, 2009. http://faostat.fao.org. İstatistikleri, (Erişim: 25 Kasım 2011).
• Asadian, G., Pieberi, K., 2005. Morphological variations in walnut varieties of the Mediterranean Regions. Int. J. Agri. Biol., Vol. 7, No. 1 71-73.
• Aslantaş, R., 2006. Identification of superior walnut (Juglans regia) genotypes in north-eastern Anatolia, Turkey. New Zealand J. of Crop and Hort. Sci, Vol. 34: 231-237.
• Asma, B.M., Öztürk, K., Zengin, Y., 1999. Malatya bölgesine uygun ceviz çeşitlerinin belirlenmesi. Türkiye III. Ulusal Bahçe Bit. Kong. 27-30.
• Atefi, J., 1993. Evaluation of walnut genotypes in İran. Int. Walnut Meeting. Terragona, Spain, 21st-25th October, P 7.
• Balta, F., Muradoğlu, F., Yıldız, K., 2005. Cevizlerde terminal ve lateral sürgünler üzerinde oluşan meyvelerin pomolojik olarak karşılaştırılması. BAHÇE Ceviz. 34 (1): 91-99.
• Çelebioğlu, G., Ferhatoğlu, Y., Burak, M., 1988. Population, Selection and Plantations of Walnuts in Turkey. Proc. International Conference on Walnut. September 19-23, Yalova-Turkey, 83-87.
• Forde HI 1979. Walnut. In: Janick J, Moore JN ed.Advances in fruit breeding. West Lafeyette,Indiana, Purdeu University Press. Pp. 439-455.
• Germain, E., 1997. Genetic improvement of the Persian Walnut (Juglans regia L.) III. Int. Walnut Cong. Acta Hort. 442: 21- 23.
• Hendricks, L. C, Coates, W.W, Elkins, R.B., McGranahan, G.H., Phillips, H.A., Ramos, D.E., Reil, W.O., Snyder, R.G., 1998. Selection of varieties (Chapter 10). In: Ramos, DE ed Walnut production manual. CA, Division of Agriculture and Natural R p. 84-89
• Korac, M., Cerovic, S., Golosin, B., Miletic, R., 1990. Population variability of domestic walnut and selection results. Jugosl. Vocar., 24 (93): 3-10.
• Koyuncu, M.A., Koyuncu, F., Yıldırım Akıncı, F., Dilmaçünal, T., Vural, E., 2005. Gelincik (Isparta) doğal ceviz genotiplerinin yan dal verimliliği ve meyve özelliklerinin belirlenmesi. BAHÇE Ceviz. 34 (1): 73-82.
• Manning, W.E., 1978. The classification with in Juglandaceae. Annals of Missouri Botanical Garden., 65: 1058-1087.
• McGranahan ,G., Leslie, C., 1991. Walnuts. (Ed: James N. Moore and James R. Ballington Jr, Genetic resources of temperate fruit and nut crops. Acta Hort. 290:905-953.
• McGranahan, G., D. Voyiatzis, P. Catlin, V. Polito.1994. High pollen loads can cause pistillate flower abscission in walnut. J. Amer. Soc. Hort. Sci. 119: 505- 509.
• Ölez, H., 1971. Marmara bölgesi cevizlerinin (Juglans regia L.) seleksiyon yolu ile ıslahı üzerine araştırmalar Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi (Doktora Tezi), Ankara.
• Polito, V., K. Pinney, and J. Labavitch. 1998. Fruit growth and development. p. 139-143. In Ramos, D. (ed.).Walnut production manual. Univ. Calif. Div. Agr. Natural Resources. Publ 3373. University of California, Oakland, California, USA
• SAS Institute, 2005. SAS Online Doc.Version 9.1. SAS Inst., Cary, N.C
• Sütyemez, M., Kaşka, N., 2002. Bazı yerli ve yabancı ceviz (Juglans regia L. ) çeşitlerinin Kahramanmaraş ekolojisine adaptasyonu. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 5(1): 148- 158.
• Şen, S.M., 1986. Ceviz Yetiştiriciliği. Eser Matbaası. Samsun. 229 s.
• Tosun, İ., Akçay, M.E., 2005. Yerli ve yabancı ceviz çeşitlerinin Yalova ekolojisindeki fenolojik ve pomolojik özellikleri. BAHÇE Ceviz. 34 (1): 35-40.