DAPHAN OVASI TOPRAKLARININ BİTKİYE YARAYIŞLI POTASYUM DURUMUNUN BELİRLENMESİNDE DEĞİŞİK KİMYASAL EKSTRAKSİYON YÖNTEMLERİNİN KULLANILABİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI

Yıl 1999, Cilt: 30 Sayı: 1, - , 04.04.2013

İşıltan Akman Nesrin Yıldız

Öz

ÖZET: Bu araştırmanın amacı, Erzurum-Daphan ovası topraklarının potasyum durumunu Neubauer fide yöntemine göre saptamak ve bu topraklarda bitkiye yarayışlı potasyumun belirlenmesinde 11 farklı kimyasal ekstraksiyon yönteminin (0.5 N Amonyum asetat, Morgan, 1 N Amonyum asetat, 1 M Amonyum karbonat, Amonyum bikarbonat + 0.005 M DTPA, 0.5 N Magnezyum asetat, 0.01 M Kalsiyum klorür, 0.3 N Hidroklorik asit, 0.5 N Hidroklorik asit, 1 N Nitrik asit ve saf su yöntemi) kullanılabilir olup olmadığını araştırmaktır. Bu amaçla 11 farklı seriden kompoze yüzey toprak örneği alınmıştır.

Sera denemesi, Neubauer fide yöntemine göre şans blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuş ve yürütülmüştür. Denemede, test bitkisi olarak arpa hordeum vulgare  kullanılmıştır.

Deneme topraklarının yarayışlı potasyum kapsamlarını belirlemede kullanılan kimyasal yöntemlerden uygun olanının seçilmesi amacıyla biyolojik ölçüt olarak, bitki K içeriği, total potasyum alımı ve kuru madde verimi temel alınmıştır.

Yapılan istatistiksel değerlendirmeler sonucunda, denemeye alınan toprakların tümü için, kullanılan kimyasal yöntemlerin biyolojik ölçütlerle ilişki vermediği belirlenmiştir. Neubauer fide yöntemine göre, söz konusu topraklarda potasyum noksanlığı olmadığı, fazlasıyla yeterli düzeyde olduğu anlaşılmıştır.

 

Anahtar Kelimeler : K-Yarayışlılığı, K-Toprak Testleri, K-Yarayışlılık İndeksleri, K-Ekstraksiyon Yöntemleri

 

EVALUATION OF POTASSIUM STATUS OF DAPHAN PLAIN SOILS AND SUITABILITY OF DIFFERENT CHEMICAL METHODS USED TO DETERMINE PLANT AVAILABLE SOIL POTASSIUM OF THIS SOILS

 

SUMMARY: Potassium status of Daphan plaın soils was to determine and also to find out suitability of different extraction methods (0.5 N NH4OAC, 1 N NH4 OAC, Morgan, IM NH4CO3, IMNH4HCO3 + 0.005 M DTPA, 0.5 N Mg (OAc)2, 0.01 M CaCl2, 0.3 N HCl, 0.5 N HCl, 1M HNO3, and distilled water) in determining of the plant available potassium in Daphan plain soils. Representative 11 soils samples were collected from different soil series. A greenhouse experiment was conducted using randomised block design each treatment replicated three times. Barley (hordeum vulgare)  was used as the test plant according to Neubauer seedling method. Plants were harvested after 17 days and yield of dry matter, potassium content and total potassium uptake of the barley plant were determined.

In order to select the most suitable chemical method as related to dry matter, potassium content and total potassium uptake of test plant was taken as the standart (biological) indexes.

The results of the statistical analyses indicated that, all chemical extraction methods were not interrelated with biological indexes for the plant available potassium investigated in Daphan plain soils. However, the potassium was found to be adequate for all soil samples according to Neubauer method.

 

Keywords : K-Availability, Soil-K tests, K-Availability indexes, K-Extraction methods

Anahtar Kelimeler

-