ORGANİK TOPRAKLARIN KİMYASAL ÖZELLİKLERİ VE ANALİZ YÖNTEMLERİ

Yıl 1999, Cilt: 30 Sayı: 1, - , 04.04.2013

Nesrin Yıldız

Öz

ÖZET : Dünyanın birçok yerinde, organik toprakların tarımsal gelişmesine yönelik büyük bir ilgi vardır. Nitekim, peat ya da organik topraklarda çeşitli ürünler yetiştirilebildiği konusunda araştırmalar yapılmıştır (Van Lierop ve ark. 1980, Parent ve ark. 1985). Bunun için, organik toprakların kimyasal özellikleri ile ilgili bilgiler, bitkisel üretimde pratik öneme sahiptirler (MacLean ve ark. 1964).

  Organik topraklar, taze veya kısmen ayrışmış organik maddece zengindirler (White, 1987). Bu topraklar, muck (mak) ve peat (pit) toprakları veya histosolları (Canada ve U.S.A), tundraları, Irlanda peat bataklık topraklarını, bataklık peatleri (Avustralya), hidromorfik organik toprakları (Fransa) kapsamaktadır. Yaygın organik toprak ana materyalleri, yosunları (Sfagnum gibi), humusları, volkanik külleri, çayır ve yabancı otları çeşitli bitki artıklarını, çalı ağaçlarını içermektedir (Dawson ve 1956, Donahue ve ark. 1983). Organik topraklar silikat kil minerali tabakaları da içermektedirler (Fox ve Kamprath, 1971) Çoğu peat depozitlerinin karakteristik özellikleri, düşük pH'ya sahip olmaları, koyu renkli olmaları ve çay rengind esuya sahip olmalarıdır (Orem, 1989).

  Toprak analiz yöntemleri, temelde mineral topraklar için geliştirilmiş olmasına rağmen, söz konusu yöntemler organik topraklarda kullanım için de geniş ölçüde adapte edilmiştir (Anderson ve Beverly 1985). Bu nedenle, sadece organik topraklara özgü kimyasal ekstraktant mevcut değildir. Çoğu laboratuvar yöntemleri, mineral ve organik topraklar için aynı ölçüde kullanılabilir özelliktedir. Sadece, mineral topraklar için kullanılan yöntemler birazcık modifiye edilmiş şekildedir. Bu modifikasyon işlemi ise çoğunlukla toprak: çözelti (ekstraktant) oranına yöneliktir.

  Organik toprakların örneklenmesi ve analize hazırlanması kritik bir konudur. Kimyasal analizler, taze toprak örneklerinde (tarla nem kapasitesinde) veya hava kurusu örneklerde yürütülebilmektedir. Kuruyan organik toprakların kuru hacım ağırlığının arttığı ve P ve K gibi belli besin elementlerinin toprak analiz seviyelerine etki edebildiğine dikkat edilmesi gerekir (Anderson ve Beverly 1985).

 

Anahtar Kelimeler: Organik toprak, peat toprak, Histosol, kimyasal analizler

 

 

CHEMICAL PROPERTIES AND ANALYZE METHODS

OF ORGANIC SOILS

 

ABSTRACT: There is a considerable interest in the agricultural development of organic soils in many parts of the world. A wide variety of crops can be grown on peat or organic soils (Van Lierop et al. 1980, Parent et al. 1985). Thus, information on the chemical properties of organic soils is of practical significance in crop production (MacLean et al. 1964).

  Organic soils are rich in fresh or partly decomposed organic matter (White 1987). They include muck and peat soils or histosols (Canada and U.S.), the tundras, the Irish peat begs, the moor peats (Australia) and les sols hydromorphes organiques (France). Common organic soil parent materials may include mosses (Such as sphagnum), gyttja, dy, marl, volcanic ash, cattails, reeds, sedges, pondweed, grasses, and various "Water-loving" deciduous and coniferous shrubs and trees (Dawson 1956, Donahue et al. 1983). Organic soils can contain layer silicate minerals from trace to appreciable amounts (Fox and Kamprath 1971). Characteristic features of many peat deposits are low pH and dark, tea-colored water (Orem, 1989).

  Although soil test procedures were developed originally for mineral soils, they have been widely adapted for use on organic soils (Anderson and Beverely 1985). Thus, there is no chemical extractant that is unique to organic soils. Most laboratory methods apply equally to mineral and organic soils. Authors have used procedures with slight modification for organic soil. The most frequently modified procedure is the soil: Solution ratio. However, many of these methods have not been calibrated to obtain a measure of theire usefulness for organic soils.

  Handling and preparation of organic soil analysis are critical. Chemical analyses may be conducted on fresh samples (Field moisture content) or on air-dried samples. It should be noted that drying organic soils increases dry bulk density and may lead to higher soil test levels of certain nutrients, such as P and K (Anderson and Beverely 1985).

 

Keywords : Organic soil, Peat soil, Histosol, Chemical analyses

Anahtar Kelimeler

-