ERKEN GELİŞME DÖNEMLERİNDEKİ BİÇME UYGULAMALARININ KIŞLIK BUĞDAY GENOTİPLERİNDE VERİM VE VERİM UNSURLARINA ETKİSİ

Yıl 1999, Cilt: 30 Sayı: 2, - , 05.04.2013

Ali Öztürk Özcan Çağlar

Öz

ÖZET: Başlıca tane üretimi amacıyla yetiştirilen kışlık buğday, erken gelişme dönemlerinde otlatma veya biçme şeklinde yem kaynağı olarak da değerlendirilebilmektedir. Bu araştırma, kardeşlenme ve erken sapa kalkma dönemlerindeki biçme uygulamalarının, 5 kışlık buğday genotipinin (Bezostaja-1, Doğu-88, Yayla-305, Kırik, Turkey-13) verim ve verim unsurlarına etkisini belirlemek amacıyla, 1996-97 ve 1997-98 ürün yıllarında Erzurum koşullarında yürütülmüştür.    

İncelenen bütün karakterler yönünden genotipler arasındaki farklar önemli bulunmuştur. En yüksek tane verimi (256.8 kg/da) ve başakta tane sayısına (23.3) Turkey-13 hattı sahip olmuştur. Kontrole (biçme yapılmamış) göre; m²'deki başak sayısı, başaktaki tane sayısı, 1000 tane ağırlığı ve tane verimini kardeşlenme dönemindeki biçme uygulaması  sırasıyla % 20.4, 4.9 adet, 2.4 g ve % 29.0; erken sapa kalkma dönemindeki biçme uygulaması ise sırasıyla % 67.7, 9.1 adet, 7.5 g ve % 64.3 azaltmıştır. Tane verimi yönünden ''genotip x biçme zamanı'' interaksiyonu önemli çıkmış, biçmenin neden olduğu tane verimi kayıpları; verim potansiyeli düşük, uzun boylu ve yatmaya duyarlı genotiplerde (Yayla-305, Kırik) daha az olmuştur. Sonuçlar, Erzurum koşullarında, kışlık buğdayın erken gelişme dönemlerinde otlatılması veya biçilmesinin uygun olmayacağını göstermiştir.     

 

Anahtar kelimeler: Biçme, verim ve verim unsurları, kışlık buğday

 

THE EFFECT OF CLIPPING  TREATMENTS AT  EARLY GROWTH STAGES ON YIELD AND YIELD COMPONENTS OF WINTER WHEAT GENOTYPES

 

ABSTRACT: Wheat crop is mainly grown for its grains, however, it can be used as a forage source by clipping or grazing at early stages of plant development. The effect of clipping at tillering and early jointing stages on  yield and yield components of 5 winter wheat genotypes (Bezostaja-1, Doğu-88, Yayla-305, Kırik, Turkey-13) was studied under Erzurum conditions in the cropping seasons of 1996-97 and 1997-98.

The results showed that differences among the genotypes in term of all characteristics were significant. Of the genotypes tested, Turkey-13 had the highest grain yield (256.8 kg/da) and kernel number (23.3) per spike. Clipping treatments at tillering and early jointing stages decreased spike number  per m² by 20.4 and 67.7 %, kernel number per spike by 4.9 and 9.1, 1000-kernel weight by 2.4 and 7.5 g, grain yield by 29.0 and 64.3 % compared with unclipped control treatment respectively. ''Genotype x clipping stage'' interaction was significant for grain yield. Grain yield losses due to clipping treatments were low in tall and lodging susceptible genotypes with poor yield potential (Yayla-305, Kırik). The results showed that clipping or grazing at early growth stages of winter wheat may not be suitable under Erzurum conditions.

 

Anahtar Kelimeler:  Clipping, yield and yield components, winter wheat

Anahtar Kelimeler

-