Toprak sıcaklığı topraktaki fiziksel, kimyasal ve biyolojik süreçleri etkilediğinden, farklı derinliklerdeki toprak sıcaklığı dinamikleri bilgisi tarım endüstrisi için çok önemlidir. Bu çalışmada siltli tın tekstür sınıfına ait toprakların farklı derinliklerinde meteorolojik parametreler ile sıcaklık arasındaki ilişkiler, fiziksel tabanlı HYDRUS-1D modeli ve bir doğrusal regresyon modeli (LRM) kullanılarak değerlendirilmiştir. Çalışma alanında 5, 10, 20, 30 ve 50 cm derinliğindeki toprak katmanlarının sıcaklık değerleri ile meteoroloji istasyonundan alınan en düşük ve en yüksek hava sıcaklığı, basınç, çiğ oluşum noktası, yağış, güneşlenme süresi, rüzgar hızı verileri kullanılmıştır. Girdi kombinasyonları için korelasyon hassasiyeti araştırılmıştır. Çalışma sonucunda ortalama mutlak yüzde hatası (OMYH) ve R2’ye dayalı kantitatif değerlendirmelerin hem LRM hem de HYDRUS-1D modellerinden elde edilen tahminlerin tatmin edici olduğunu göstermiştir. LRM modelinde 5, 10 ve 20 cm derinlik katmanlarındaki R2 değerlerinin sırasıyla 0,96, 0,94 ve 0,88 olduğu, HYDRUS-1D modelinde ise 0,85, 0,86 ve 0,78 olduğu tespit edilmiştir. Benzer şekilde OMYH değerleri 5, 10 ve 20 cm derinlik kademelerinde LRM için %0,81, %0,87 ve %1,05 iken, HYDRUS-1D modeli için %3,44, %2,87 ve %3,73 olarak hesaplanmıştır. Genel olarak modellerin doğruluğu toprak derinliğinin artmasıyla azalmış ve 30cm’den daha derin katmanlarda her iki modelin de toprak sıcaklığını doğru bir şekilde tahmin edemediği belirlenmiştir. Toprak derinliğinin 50 cm olduğu katmanlarda R2 ve OMYH değerleri LRM modeli için 0,55 ve %1,25, HYDRUS-1D modeli için ise 0,51 ve %4,13 olmuştur. Çalışma sonucunda ayrıca LRM modelinin HYDRUS-1D modelinden daha iyi performans gösterdiği, beş bağımsız değişkenin (ortalama hava sıcaklığı, maksimum nem, yağış, rüzgar hızı ve buharlaşma) yaz mevsimindeki toprak sıcaklığını önemli ölçüde etkilediği, her iki yönteminde 0-20 cm’lik toprak derinliğinde toprak sıcaklığını tahmin etmek için tatmin edici bir şekilde kullanılabileceği belirlenmiştir.
Buharlaşma nem HYDRUS-1D lineer regresyon modeli rüzgar hızı
The knowledge of soil temperature dynamics at different depths is paramount for the agricultural industry because soil temperature impacts the physical, chemical, and biological processes in soil. A relationship between meteorological parameters and temperature at different depths in silt loam soil was assessed by using a physically based HYDRUS-1D model and a linear regression model. Soil temperature at 5, 10, 20, 30, and 50 cm soil layers, minimum and maximum air temperature, air pressure, relative humidity, dew point, rainfall, sunshine duration, wind speed, and evaporation data collected at a weather station were used. The correlation sensitivity for the input combinations was investigated. The quantitative evaluation based on mean absolute percentage error and R2 showed that the predictions of both linear regression model and HYDRUS-1D models were satisfactory. The R2 values at 5, 10, and 20 cm depths were 0.96, 0.94, and 0.88 for linear regression model, and 0.85, 0.86, and 0.78, for HYDRUS-1D model, respectively. Similarly, the mean absolute percentage error values for linear regression model were 0.81%, 0.87%, and 1.05%, whereas 3.44%, 2.87%, and 3.73% at 5, 10, and 20 cm depths for HYDRUS-1D model, respectively. Generally, the accuracy of the models diminished with increasing the soil depth. At >30 cm soil depth, both models failed to estimate soil temperature accurately. The R2 and mean absolute percentage error values at 50 cm depth for linear regression model were 0.55% and 1.25% and 0.51% and 4.13% for HYDRUS-1D, respectively. The linear regression model performed better than the HYDRUS-1D model. Five independent variables (mean air temperature, maximum humidity, rainfall, wind speed, and evaporation) were found to significantly affect the summer-time soil temperature. Either of the methods can be used satisfactorily to predict soil temperature at 0–20 cm soil depth.
Evaporation humidity HYDRUS-1D linear regression model wind speed
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Bölüm | ARAŞTIRMALAR |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 23 Mayıs 2023 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 54 Sayı: 2 |
Bu dergide yayınlanan makaleler Creative Commons Uluslararası Lisansı (https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) kapsamında yayınlanmaktadır. Bu, orijinal makaleye uygun şekilde atıf yapılması şartıyla, eserin herhangi bir ortam veya formatta kopyalanmasını ve dağıtılmasını sağlar. Ancak, eserler ticari amaçlar için kullanılamaz.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/