Bosnia and Herzegovina Highlands Forenamed in Evliya Çelebi’s Book of Travels

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 3, 1 - 22, 01.10.2016

Hasan Eren

Öz

Evliya Çelebi who is the greatest known traveler of 17th century and whole Turkish history also visited Bosnia and Herzegovina, and he gave wide coverage to this area in his “Seyâhat-nâme” and registered some information which is valued even today. In this article, Bosnian highlands which are mentioned and praised in “Seyâhat-nâme”, transhumance in Bosnia, the thoughts of Evliya Çelebi about highlands, the role of highlands to identify national border of Bosnia and Herzegovina, and the value of this book as a document are told. Highlands are specifically and repetitively mentioned in “Seyâhat-nâme”. It is discoursed on the reason of this saving and informed about Bosnia and Herzegovina’s (old)
national boundaries. Place names stir up trouble for almost every
publication of travel book. The solution for this problem is explained (with
reference to Travnik example), and some proposals have been made.

Anahtar Kelimeler

Bosnia and Herzegovina, Evliyâ Çelebi, “Seyâhatnâme”, highland, Ravna, Köprez, Çemerne, Jobça, Travnik.

Evliyâ Çelebi Seyâhat-Nâmesi’nde Adı Geçen Bosna ve Hersek Yaylaları

Öz

XVII. yüzyılın ve bütün Türk tarihinin bilinen en büyük seyyahı Evliyâ Çelebi Bosna ve Hersek’i de ziyaret etmiş, Seyâhatnâmesi’nde bu bölgeye geniş yer ayırmış ve günümüz için de değerli bilgileri kayda geçirmiştir. Bu makalede Seyâhat-nâme’de anılan ve övülen Bosna yaylaları, Bosna’da yaylacılık, Evliyâ Çelebi’nin yaylalar hakkındaki düşünceleri, yaylaların Bosna Hersek millî sınırlarını belirtmedeki rolü ve belgesel değeri anlatılmıştır. Yaylalar, Seyâhatnâme’de özel olarak ve tekrarlanarak zikredilir. Bu tasarrufun sebebi üzerinde durulup Bosna ve Hersek’in (eski) millî sınırları hakkında bilgi verilmiştir. Yer adları, aşağı yukarı her Seyâhat-nâme neşrinde problem çıkarmaktadır. Bu problemin çözümü -Travnik örneğinden hareketleaçıklanmış, öneriler sunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Bosna ve Hersek, Evliyâ Çelebi, Seyâhatnâme, yayla, Ravna, Köprez, Çemerne, Jobça, Travnik.

Kaynakça

• Akalın, H. vd. (2011). Türkçe Sözlük, 11. Baskı, Ankara: TDK Yayınları:
• Akar, M. (2008). “Evliyâ Çelebi’nin Gözüyle Travnik Şehri”, Bugingi
• Kazakstandagı Tildik Etnokommunikasiya Zerttevdiñ İnnovasiyalık Tehnologiyaları, Professor D. Baytanayeva-Moldaliyevanıñ 70 Jıldıgına Arnalgan Halıkaralık Gılmi Konferansiya Materialdarı, I. Bölim, Şımkent, 165-171. Akar, M. (2013). “Giresun’da Obalar ve Yaylalar”, Giresun’da Dünden
• Bugüne Otçu Göçü Geleneği Üzerine Bir Araştırma, Giresun Üniversitesi BAP Projesi, Proje No: SOS-BAP-140411-13, Giresun.
• Barmanbay, G. (2014). Evliyâ Çelebi’nin Doğu Karadeniz’de Gördüğü
• Yerleşim Yerleri ve Bu Yerlerin Günümüzdeki Hâli, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Giresun, Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Evliyâ ÇELEBİ, Seyâhat-nâme (1988), C.I, neşre hzr.: Yücel Dağlı –
• Orhan Şaik Gökyay, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Evliyâ ÇELEBİ, Seyâhat-nâme (1999-a), C.II, neşre hzr.: Yücel Dağlı –
• Zekeriya Kurşun, Seyit Ali Kahraman, İstanbul:Yapı Kredi Yayınları. Evliyâ ÇELEBİ, Seyâhat-nâme (1999-b), C.III, neşre haz.:Yücel Dağlı,
• Seyit Ali Kahraman, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Evliyâ ÇELEBİ, Seyâhat-nâme (2001), C.V, neşre hzr.: Yücel Dağlı - Seyit
• Akar, M. (2008). “Evliyâ Çelebi’nin Gözüyle Travnik Şehri”, Bugingi
• Kazakstandagı Tildik Etnokommunikasiya Zerttevdiñ İnnovasiyalık Tehnologiyaları, Professor D. Baytanayeva-Moldaliyevanıñ 70 Jıldıgına Arnalgan Halıkaralık Gılmi Konferansiya Materialdarı, I. Bölim, Şımkent, 165-171. Akar, M. (2013). “Giresun’da Obalar ve Yaylalar”, Giresun’da Dünden
• Bugüne Otçu Göçü Geleneği Üzerine Bir Araştırma, Giresun Üniversitesi BAP Projesi, Proje No: SOS-BAP-140411-13, Giresun.
• Barmanbay, G. (2014). Evliyâ Çelebi’nin Doğu Karadeniz’de Gördüğü
• Yerleşim Yerleri ve Bu Yerlerin Günümüzdeki Hâli, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Giresun, Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Evliyâ ÇELEBİ, Seyâhat-nâme (1988), C.I, neşre hzr.: Yücel Dağlı –
• Orhan Şaik Gökyay, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Evliyâ ÇELEBİ, Seyâhat-nâme (1999-a), C.II, neşre hzr.: Yücel Dağlı –
• Zekeriya Kurşun, Seyit Ali Kahraman, İstanbul:Yapı Kredi Yayınları. Evliyâ ÇELEBİ, Seyâhat-nâme (1999-b), C.III, neşre haz.:Yücel Dağlı,
• Seyit Ali Kahraman, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Evliyâ ÇELEBİ, Seyâhat-nâme (2001), C.V, neşre hzr.: Yücel Dağlı - Seyit