Master of Literary History Ord. Prof. Mehmed Fuad Köprülü and Modernization Era of Turkish Literature I

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 3, 91 - 123, 01.10.2016

Fuad Köprülü Kâzım Yetiş Abdülhak Hamit

Öz

Mehmet Fuat Köprülü who is the founder of the history of literature in Turkey. Köprülü was born in 1890. In this regard, he recognized so many figure of Modernization Era of Turkish Literature. He wrote writing and made assessments about as time out of reach Şinasi, Ziya Pasha and Namık Kemal as a literary event. In this writing, is seen attention and method of the history of literature. But, he has pointed to an important point about renowned, even made friendship with Recâîzâde Mahmut Ekrem, Abdülhak Hamit. As for today, his articles and assessments are important both as a literary historian as critics. But this articles are not considered enough because of remain on the pages of periodicals. We wanted to consider this kind of writing. In this first article, we will mention about figures in writing of Köprülü’s Modernization Era of Turkish Literature until Servet-i Fünun. Writing about the first period emphasizes Köprülü, both as a literary historian as critics

Anahtar Kelimeler

Literary history, critics, M. F. Köprülü

Edebiyat Tarihçiliğinin Üstadı Ord.Prof. Mehmet Fuad Köprülü ve Yenileşme Devri Türk Edebiyatı I

Öz

Mehmet Fuad Köprülü, Türkiye’de edebiyat tarihinin kurucusudur. Köprülü 1890’da doğmuştur. Bu bakımdan Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı’nın pek çok şahsını tanımıştır. Yetişemediği Şinasi, Ziya Paşa ve Namık Kemal hakkında Türk edebiyatı tarihinin vakıası olarak yazılar yazmış, değerlendirmeler yapmıştır. Onun bu yazılarında, edebiyat tarihi dikkati ve metodu görülür. Fakat tanıdığı hatta dostluk kurduğu Recâîzâde Mahmut Ekrem, Abdülhak Hamit hakkında da önemli noktalara işaret etmiştir. Onun bu yazıları ve değerlendirmeleri bugün için hem edebiyat tarihçisi olarak hem de münekkit olarak önemlidir. Fakat bu yazılar süreli yayınların sayfalarında kaldığı için yeterince değerlendirilememiştir. Biz onun bu tür yazılarını değerlendirmek istedik. Bu ilk yazıda Köprülü’nün Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatının Servet-i Fünun’a kadarki kişileri hakkındaki yazılarını söz konusu edeceğiz. Bu ilk dönem ile ilgili yazıları Köprülü’yü hem edebiyat tarihçisi, hem münekkit olarak öne çıkarmaktadır

Anahtar Kelimeler

Edebiyat tarihi, münekkit, M. F. Köprülü

Kaynakça

• Akün, Ömer Faruk (2003). “Mehmed Fuad Köprülü” Mad., TDV İslâm Ansiklopedisi, c. 28, Ankara, Türkiye Diyanet Vakfı Yayını, s. 473 vd.
• Akyüz, Kenan (1958). Batı Tesirinde Türk Şiiri Antolojisi, Ankara, Doğuş Ltd.Şirketi Mat., s. 1-10, 65-73, 103-112, 153-158
• (Dilmen), İbrahim Necmi (1338). Tarh-i Edebiyat Dersleri, c. 2, İstanbul, Matbaa-i Âmire, s. 39 vd.
• Köprülü, Mehmet Fuad (1914). “Şinasi’nin Şiirleri”, İkdam, nr. 6246, 2 Temmuz; Zühal Yediyıldız, Fuad Köprülü’nün (1913- 1916) İkdam, Tanin, Tasvîr-i Efkâr Gazetelerindeki Makaleler, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Mezuniyet Tezi, İstanbul, 1980, Türkiyat Enstitüsü, Tez. nr. 2149, s. 84-88
• Köprülü, Mehmet Fuad (1326). “Muallim Naci”, Servet-i Fünun, 12 Ağustos, c. 39, nr. 1003; a. g. dergi, 25 Kasım; Aynur İzler,
• Akün, Ömer Faruk (2003). “Mehmed Fuad Köprülü” Mad., TDV İslâm Ansiklopedisi, c. 28, Ankara, Türkiye Diyanet Vakfı Yayını, s. 473 vd.
• Akyüz, Kenan (1958). Batı Tesirinde Türk Şiiri Antolojisi, Ankara, Doğuş Ltd.Şirketi Mat., s. 1-10, 65-73, 103-112, 153-158
• (Dilmen), İbrahim Necmi (1338). Tarh-i Edebiyat Dersleri, c. 2, İstanbul, Matbaa-i Âmire, s. 39 vd.
• Köprülü, Mehmet Fuad (1914). “Şinasi’nin Şiirleri”, İkdam, nr. 6246, 2 Temmuz; Zühal Yediyıldız, Fuad Köprülü’nün (1913- 1916) İkdam, Tanin, Tasvîr-i Efkâr Gazetelerindeki Makaleler, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Mezuniyet Tezi, İstanbul, 1980, Türkiyat Enstitüsü, Tez. nr. 2149, s. 84-88
• Köprülü, Mehmet Fuad (1326). “Muallim Naci”, Servet-i Fünun, 12 Ağustos, c. 39, nr. 1003; a. g. dergi, 25 Kasım; Aynur İzler, Fuad Köprülü’nün İlk Makaleleri, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Mezuniyet Tezi, 1966, Türkiyat Enstitüsü, Tez. nr. 715, s. 84-88, 121-127
• Köprülü, Mehmet Fuad (1327). “Abdülhak Hamit’in Şiirleri”, Servet-i Fünun,7 Nisan, c. 40, nr. 1037; Aynur İzler, Fuad Köprülü’nün İlk Makaleleri, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Mezuniyet Tezi, 1966, Türkiyat Enstitüsü, Tez. nr. 715, s. 185-193
• Köprülü, Mehmet Fuad (1915). “Türk Edebiyatında Âşık Tarzının Menşei ve Tekâmülü Hakkında Bir Tecrübe”, Millî Tetebbular Mecmuası, c. 1, nr. 1, Mart –Nisan; Edebiyat Araştırmaları, Ankara, 1966, Türk Tarih Kurumu Yayınları, s. 195-238
• Köprülü, Mehmet Fuad (1928). Millî Edebiyat Cereyanının İlk Mübeşşirler ve Divan-ı Türkî-i Basit, İstanbul, Devlet Matbaası, s. 9-48; Edebiyat Araştırmaları, Ankara, 1966, Türk Tarih Kurumu Yayınları, s. 271-315
• Köprülü, Mehmet Fuad (1922). “Üstat Ekrem I, II”, Tevhid-i Efkâr, 4, 11 Şubat; Orhan F. Köprülü, Köprülü’den Seçmeler, İstanbul, 1972, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, s. 51-62
• Köprülü, Mehmet Fuad (1914). “Üstat Ekrem”; Köprülüzade Mehmet Fuad, Bugünkü Edebiyat, İstanbul, 1924, Cihan Biraderler Matbaası, s. 289-296
• Köprülü, Mehmet Fuad (1940). “Türk Dili Hakkında Namık Kemal’in Bazı Düşünceleri”, Ülkü, Ağustos, nr. 90; Köprülü, Orhan F.(İ972). Köprülü’den Seçmeler, İstanbul, Millî Eğitim Bakanlığı Kültür Yayınları, s.139-141
• Levend, Agâh Sırrı (1972). Türk Dilinin Gelişme ve Sadeleşme Evreleri(3. bas., Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları); “Türkçülük ve Millî Edebiyat”, Türk Dili ve Araştırmaları Yıllığı Belleten, Ankara, 1971, s. 147-206
• (Sevük), İsmail Habip (1340). Türk Teceddüt Edebiyatı, İstanbul, Matbaa-i Âmire, s. 107 vd.
• Şahabettin Süleyman (1328). Tarih-i Edebiyat-ı Osmaniyye, [İstanbul], Sancakciyan Mat., s. 305 vd.