Master of Literature Historiography Ord. Professor Mehmet Fuad Köprülü and Renovation Period Turkish Literature III

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 51 - 84, 01.10.2017

Kâzım Yetiş Mehmet Fuad Köprülü

Öz

Mehmet Fuad Köprülü did not accepted some aspects of “Yeni Lisan” (New Language) movement; specially its name. He has been attracted to “Millî Edebiyat” (National Literature) as a result of some political factors such as awakening of Turkish history, culture, literature, pan-Turkism. Thus, he became a theoretician of National Literature. From this point, several verse/prose works has been evaluated for instance Firak-ı Irak. These writings have not only made him interested to literature of the era but also became influential in his future as a literary historian. While studying the literal works, he focused on structure, fiction, animation and language. In a sense, he observed the dynamics of the era through his writings

Anahtar Kelimeler

Köprülü, Yeni Lisan, Millî Edebiyat, Literature

Edebiyat Tarihçiliğinin Üstadı Ord. Prof. Mehmet Fuad Köprülü ve Yenileşme Devri Türk Edebiyatı III

Öz

Mehmet Fuad Köprülü, Yeni Lisan hareketine başlangıçta, adı başta olmak üzere, bazı noktalarda karşı çıkmıştır. Sonra gelinen siyasî şartlar özellikle Türk tarihi, kültürü, edebiyatı alanındaki uyanışlar ve Türkçülük akımı, onu Millî Edebiyat anlayışı içine çekmiştir. Bu noktadan sonraki yazılarında artık Millî Edebiyat’ın teorisyeni gibidir. Bu anlayışa göre Firak-ı Irak başta olmak üzere pek çok manzum/mensur eserleri değerlendirmiştir. Bu tür yazılar onun sadece dönemin edebiyatı ile ilgili olmasını sağlamamıştır. Aynı zamanda bu yazılar onun geleceğin edebiyat tarihçisi olmasında etkili olmuştur. Değerlendirdiği eserleri yapı, kurgu, canlandırma ve dil bakımından incelemiştir. Bir bakıma bu yazıları ile dönemin nabzını tutmuştur

Anahtar Kelimeler

Köprülü, Yeni Lisan, Millî Edebiyat, edebiyat ve toplum, Süleyman Nazif, Halide Edip, kadın ve erkek kahramanlar

Kaynakça

• Akün, Ö.F. (2003). “Mehmet Fuad Köprülü” Mad., Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 28, s. 671-686, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Ercilasun, B. (1995, 2013). İkinci Meşrutiyet Devrinde Tenkit, Ankara: Türk Kültürü Araştırmaları Enstitüsü Yay., İstanbul: Dergâh Yayınları. Biz çalışmamızda son baskıyı kullandık.
• Gülşen, H. (2005), Millî Mücadele Dönemi Edebiyatında Edebî Tenkit, İstanbul: Azim Yayıncılık.
• Karaburgu, Oğuzhan(2011), “M. Fuad Köprülü’nün Gözü ile Millî Edebiyat”, 100. Yılında Yeni Lisan Hareketi ve Millî Edebiyat Çalıştayı Bildirileri”, Yay. Haz. Hülya Argunşah- Oğuzhan Karaburgu, s. 142-149, İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
• Kolcu, H. (1993). Türk Edebiyatında Hece Aruz Tartışmaları, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Köprülüzade Mehmet Fuad (1324(=1908), “Fani Teselliler”, Servet-i Fünun, C. 36, s. 154-156; Aynur İzler, Fuad Köprülü’nün İlk Makaleleri, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Mezuniyet Tezi, 1966, s. 1-5.
• Köprülüzade Mehmet Fuad (1911), “Edebiyat-ı Milliye”, Servet-i Fünun, C. 41, nr 1041, s. 3-7, 5 Mayıs 1327/1911.
• Köprülüzade Mehmet Fuad (1911), “Yeni Lisan”, Servet-i Fünun, C. 42, nr. 1082, s. 365-370, 29 Şubat 1327/1912.
• Köprülüzade Mehmet Fuad (1912), “Türklük ve Yeni Lisan”, Servet-i Fünun, c. 42, nr. 1091, s. 579-582, 19 Nisan 1328/1912.
• Köprülüzade Mehmet Fuad (1913), “Tarih-i Edebiyat-ı Osmaniyye”, Tasvîr-i Efkâr, 9 Kanunıevvel 1913; Zühal Yediyıldız, Fuad Köprülü’nün (1913-1916) İkdam, Tanin, Tasvir-i Efkâr Gazetelerindeki Makaleleri, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Mezuniyet Tezi, İstanbul, 1980, s. 165-167.
• Köprülüzade Mehmet Fuad (1913), “Bursalı Tahir Bey”, Türk Yurdu, Yıl:2, nr. 22, 8 Ağustos 1329, s. 748-749.
• Köprülüzade Mehmet Fuad(1914), “Mehmet Emin Bey”, Turan, 18 Kânunıevvel; Orhan F. Körülü, Köprülü’nün Edebî ve Fikrî Makalelerinden Seçmeler, İstanbul 1972, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, s. 7-11.
• Köprülüzade Mehmet Fuad(1914), “Mehmet Emin Bey”, Nevsal-ı Millî, c. 1, 1914; Yaşar Mataracı, M. Fuad Köprülü’nün Makaleleri(1914), İ. Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Mezuniyet Tezi, İstanbul, 1977, s. 196-198.
• Köprülüzade Mehmet Fuad(1919), Mev’ûd Hüküm Münasebetiyle, İnci, 1 Şubat 1919.
• Köprülüzade Mehmet Fuad(1919), Mev’ûd Hüküm, Zaman, nr. 304, 7 Şubat 1335/1919; Bugünkü Edebiyat, İstanbul 1924, s. 157-168, (Yazının altında 15 Şubat 1919 tarihi vardır.
• Köprülüzade Mehmet Fuad(1919), “Aydemir”, Bugünkü Edebiyat, İstanbul, 1924, s. 172-180.
• Köprülüzade Mehmet Fuad(1919), “Fırtına ve Kar”, Bugünkü Edebiyat, İstanbul, 1924, s. 188-191.
• Köprülüzade Mehmet Fuad(1919), “Binnaz”, Bugünkü Edebiyat, İstanbul, 1924, s. 181-187.
• Köprülüzade Mehmet Fuad (1917) “Millî Edebiyat”, Yeni Mecmua, C. 1, nr. 1., 12 Temmuz 1917, s. 4-7; Bugünkü Edebiyat, İstanbul, 1924, s. 7-16 (Yazının altında da aynı tarih vardır).
• Köprülüzade Mehmet Fuad (1917), “Bir İstimzac Münasebetiyle”, (27 K.evvel 1917), Bugünkü Edebiyat, İstanbul, 1924, s. 89- 90.
• Köprülüzade Mehmet Fuad (1926), “Piyale”, Hayat, 9 Kanunıevvel, C.I, nr 2; Halil Açıkgöz, Fuad Köprülü’nün Hayat ve Ülkü mecmualarındaki Fikî-İçtimî Yazıları, İ. Ü., Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Mezuniyet Tezi, İstanbul, 1977, s. 1-5.
• Köprülü, Orhan F.(1972), Köprülü’den Seçmeler[“Ölümünün 25. Yıldönümünde Ziya Gökalp’a Ait Bazı Hatıralar, Vatan, 25 Ekim 1949], s. 145-149. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Kültür Yayınları.
• Levend, A. S.(1972), Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri, 3. Baskı, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları
• Ömer Seyfettin] (1327), “Yeni Lisan”, Genç Kalemler, C. 2, nr. 1, 29 Mart 1327(=11 Nisan 1911).
• Ünaydın R. E. (2002), Diyorlar ki (Yay. Haz. Necat Birinci-Nuri Sağlam), Ankara 2002, Türk Dil Kurumu Yay.
• Yetiş, Kâzim. (1987). Türkçenin Aktüel Meseleleri Karşısında M. Fuad Köprülü, Türk Dili, nr. 422, Şubat, s. 98-109.
• Yılmaz, Kadriye. (2008). “Mehmed Fuad Köprülü’nün Bugünkü Edebiyat Adlı Eserinden Hareketle Edebiyata Dair Görüşleri”, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, İzmir, S. 14, s. 171-192.