Cavlakların Devlet Ana Romanındaki Yansımaları Üzerine

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 6, 1 - 10, 27.04.2018

Mehmet Aça

Öz

Bazı tarihî romanlar, konu edindikleri dönemlerin olaylarıyla kişilerinin yanı sıra sosyal grupları, kültürleri, gelenekleri ve değer yargılarını da ele alırlar. Türkiye’de bu tür romanlar söz konusu olduğunda ilk akla gelen isimlerden birisi de Kemal Tahir’dir. Türk tarihî, toplum yapısı, kültürü ve ekonomisi üzerine yaptığı okuma ve yorumlarıyla da tanınan Kemal Tahir, diğer pek çok romanında olduğu gibi, Devlet Ana romanında da Türk tarihinin belli bir dönemini siyasal ve sosyo-kültürel yapısıyla irdeler. Osmanlı Devleti’nin kuruluş döneminin anlatıldığı romanda o dönemin sosyal grupları ile önde gelen tipleri de canlandırılmıştır. Kemal Tahir’in anılan romanında yer verilen sosyal gruplardan birisi de genelde Rum Abdalları, özelde ise Cavlaklardır. Çalışmada, Kemal Tahir’in Devlet Ana romanındaki Cavlak imajı ile tarihî kaynaklarla sonraki dönemlerde yapılan akademik çalışmaların ortaya koyduğu Cavlak imajı karşılaştırılmıştır. Tespit ve karşılaştırmalar, Kemal Tahir’in Cavlaklarla ilgili anlatımlarının, Selçuklu ve Osmanlı dönemi kaynakları ile Batılı gezginlerin anlattıklarıyla büyük oranda örtüştüğünü göstermiştir. 

Anahtar Kelimeler

Kemal Tahir, Devlet Ana, Cavlaklar

Kaynakça

• Âşıkpaşazâde, (2013). Tevârih-i Âl-i Osman Âşıkpaşazâde Tarihi. (Haz. Ayşenur Kala), İstanbul: Kamer Yayınları.
• İNALCIK, H. (2009). Devlet-i ‘Aliyye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmaları-I Klasik Dönem (1302-1606) Siyasal, Kurumsal ve Ekonomik Gelişim. 29. b., İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• KARAMUSTAFA, A. T. (2007). Tanrının Kuraltanımaz Kulları İslâm Dünyasında Derviş Toplulukları (1200-1550). (Çev.:Ruşen Sezen), 2. b., İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• KÖPRÜLÜ, M. F. (2003). Osmanlı İmparatorluğunun Kuruluşu. (Haz.: Orhan F. Köprülü), 3. b., Ankara: Akçağ Yayınları.
• OCAK, A. Y. (1999). Osmanlı İmparatorluğu’nda Marjinal Sûfîlik Kalenderîler (XIV-XVII. Yüzyıllar). 2. b., Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• OCAK, A. Y. (2011). Babailer İsyanı Aleviliğin Tarihsel Altyapısı Yahut Anadolu’da İslam-Türk Heterodoksisinin Teşekkülü. 5. b., İstanbul: Dergâh Yayınları.
• TAHİR, K. (2007). Devlet Ana. 4. b., İstanbul: İthaki Yayınları.