Şeyhî’nin Bir Beyti Üzerine Tâhir Olgun ile Ali Nihat Tarlan’ın Yazışmaları

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 15 - 36, 30.04.2019

Metin Akar

Öz

1949 yılında Giresun’da, bugün bile ticaret faaliyetinde bulunan ve aynı adla bir gazeteyi yıllardır basan Yeşil Giresun Matbaası’nda, Tâhir Olgun’un, meşhur adıyla Tâhirü’l-Mevlevî’nin Germiyanlı Şeyhî ve Harnâme’si adlı kitabı neşredilir. Bu eserde Şeyhî’nin hayatı, edebî şahsiyeti, Dîvân’ının İstanbul kütüphanelerinde bulunan elyazması nüshaları, TDK tarafından basılan Şeyhî Dîvânı hakkındaki bazı tespitleri, Har-nâme’nin metni ve açıklamaları ve bu makalede söz konusu edilen “Neticesiz kalmış bir muhavere” başlıklı bölümler vardır. Makalede, Şeyhî’nin Dîvân’ında ve Hüsrev ü Şîrîn mesnevîsinde yer alan bir naՙtında geçen “heft”/yedi kelimesinin nasıl anlaşılması gerektiği konusunda, hemen hemen aynı kültür çevresinde yetişen, birbirine yakın zamanlarda yaşayan iki bilim ve sanat adamının, Ali Nihat Tarlan ile Tâhir Olgun’un yazışmaları, iddiaları, tezleri ve savunmaları ele alınmış, metin şerhi yöntemi açısından değerlendirilmiş ve “haleflere” bırakılan karar ve hüküm tarafsız gözle verilmeye çalışılmış, bilimde metodun önemi vurgulanmıştır. Ayrıca tartışma ve yazışma adabı bakımından son derecede dikkatli olan dil ve zarafete dikkat çekilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ali Nihat Tarlan, Tâhir Olgun, Şeyhî, naՙt, miՙrâc, metin şerhi

Kaynakça

• Akar, Metin. (1987). Türk Edebiyatında Manzum Miՙrâc-nâmeler. 804, 1000 Temel Eser Dizisi: 131, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. Akay, Hasan. (1991). “Te’vîl”, İslâmî Terimler Sözlüğü. Genişletilmiş 2. baskı, İstanbul: İşaret Yayınları. Akün, Ömer Faruk. (1995). “Fâik Reşad”, DİA. C. 9, s. 103-109, İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları. Altıkulaç, Tayyar. (2002). “Kurtubî, Muhammed b. Ahmed”, DİA. C. 26, s. 455, İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları. Altuntaş, Halil; Şahin, Muzaffer. (2006). Kur’ân-ı Kerîm Meâli. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları. Ateş, Süleyman. (1995). Kur’ân-ı Kerîm Tefsîri. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat 1988, Milliyet 1995. Bolay, Süleyman Hayri. (1996). Felsefî Doktrinler ve Terimler Sözlüğü. Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 6. baskı, Ankara: Akçağ Yayınları. Çantay, Hasan Basri. (1980). Kur’ân-ı Hakîm ve Meâl-i Kerîm, C. 1, İstanbul. Demirel, Şener. (2005). Tâhirü’l-Mevlevî (Olgun)’den Metin Şerhi Örnekleri, Ankara: Araştırma Yayınları. Erşahin, Seyfettin. (2005). “Osmanlı Toplumunun Hazret-i Muhammed Hakkındaki Bilgi Kaynakları Üzerine Bir Bibliyorafya Denemesi”, İslâmî Araştırmalar Dergisi, C. XVIII, S. 3, s. 367, Ankara. Gümüş, Sadreddin. (1993). “Cürcânî, Seyyid Şerîf”, DİA. C. 8, s. 134-136, İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları. İsen, Mustafa; Kurnaz, Cemal. (1990). Şeyhî Divanı. Ankara: Akçağ Yayınları. Kahraman, Âlim. (2010). “Tâhirülmevlevi”, DİA. C. 39, s. 407-409, İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları. Kürkçüoğlu, Kemal Edîb. (haz.). (1973). “Ön Söz”, Tâhir’ül-Mevlevî, Edebiyat Lügatı. İstanbul: Enderun Kitabevi. Olgun, Tâhir. (1949). Germiyanlı Şeyhî ve Harnâme’si. Gireson. Özek, Ali. (2002). “El Keşşâf”, DİA. C. 25, s. 329-330, İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları. Şentürk, A. Atillâ. (1991). Tâhirü’l-Mevlevî Hayatı ve Eserleri, Nehir Yayınları, İstanbul. Tarlan, Ali Nihat. (1964). Şeyhî Divanı’nı Tetkik, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları. Yeniterzi, Emine. (1993). Türk Edebiyatında Naՙtlar (Antoloji). Ankara: TDV Yayınları. Biltekin, Halit. (2018). Şeyhî Dîvânı. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr (Erişim: 10.12.2018).