Azərbaycanın Avropa İttifaqı ilə münasibətləri

Yıl 2024, , 695 - 706, 02.04.2024

Leyli Hamidova

https://doi.org/10.46868/atdd.2024.681

Öz

Azərbaycan 1991-ci ildə öz müstəqilliyini əldə etdikdən sonra Qərb ölkələri ilə faydalı əməkdaşlıq , mehriban qonşuluq və dinc yaşamaq prinsiplərini prioritet qəbul edərək beynəlxalq müstəvidə geniş fəaliyyətə başladı. Bu kontektsdə Avropa İttifaqı ilə münasibətlərin qurulması və inkişaf etdirilməsi Azərbaycanın iqtisadi maraqlarının təmin olunması və həmçinin siyasi müstəvidə faydalı əməkdaşlığı ehtiva edirdi. Azərbaycanın Aİ ilə əməkdaşlıqda qarşıya qoyduğu əsas məqsəd milli iqtisadiyyatın Avropanın iqtisadi məkanlarına tam inteqrasiyanı həyata keçirməkdən ibarət idi. İkitərəfli münasibətlərin inkişafında əhəmiyyətli sazişlərin bağlanması, enerji və nəqliyyat əməkdaşlığının dərinləşdirilməsi və həmçinin regional əməkdaşlığın inkişafında əhəmiyyətli addımlar atılsa da, Aİ-nin ikili standartlar mövqeyi və demokratikləşmə, insan haqları, azadlıqların etibarlı təminat mexanizmin formalaşdılrılması və s. kimi məsələlərdə Aİ-nin Azərbaycanın suveren hüquqlarına müdaxiləsi münasibətlərin istənilən səviyyədə inkişafını ləngitdi. Məqalədə Azərbaycan – Avropa İttifaqı münasibətlərinin təkamülü, ziddiyyətli məqamları, mövcud vəziyyəti və perspektivləri ələ alınmışdır.

Anahtar Kelimeler

Şərq tərəfdaşlığı, Bakı təşşəbüsü, Yeni İpək yolu, Avropa Qonşuluq siyasəti, Cənubi Qaz Dəhlizi

Azerbaijan's relations with the European Union

Öz

After gaining independence in 1991, Azerbaijan began to work intensively at the international level, prioritizing the principles of beneficial cooperation with Western countries, friendly neighborhood and peaceful coexistence. In this context, the establishment and development of relations with the European Union involved ensuring Azerbaijan's economic interests, as well as beneficial cooperation at the political level. The main goal of Azerbaijan's cooperation with the EU was to realize the full integration of the national economy into the European economic space. Although important steps have been taken in the development of bilateral relations, the signing of important agreements, deepening energy and transport cooperation, as well as the development of regional cooperation, the EU's double standards and the creation of a reliable guarantee mechanism in this regard have not been addressed. The EU's interference in Azerbaijan's sovereign rights on such issues as democratization, human rights, freedoms, etc. has slowed down the development of relations at all levels. The article discusses the development of relations between Azerbaijan and the European Union, their conflicting points, current situation and prospects.

Anahtar Kelimeler

Eastern Partnership, Baku initiative, New Silk Road, European Neighborhood Policy, Southern Gas Corridor

Kaynakça

• Altıncı çağırış azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin ilk iclası keçirilib, 10 mart 2020, https://president.az/az/articles/view/36124
• Avropa Parlamentinin 2023 19 yanvar tarixi qətnaməsi ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikası Milli məclisinin Beynəlxalq münasibətlər və parlamentlərarası əlaqələr komitəsinin bəyanatı 19 yanvar 2023, https://www.meclis.gov.az/news.php?id=4547&lang=az
• Avropa Parlamenti Azərbaycan qarşısında şərt qoydu 2018, https://arqument.az/az/avropa-parlamenti-azerbaycann-qarssna-sert-qoydu/
• Avropa İttifaqının INOGATE proqramı 2020, https://minenergy.gov.az/az/beynelxalq-teskilatlarla-elaqeler/avropa-ittifaqinin-inogate-proqrami
• Azərbaycan–Avropa İttifaqı münasibətləri 18 iyul 2022 https://brussels.mfa.gov.az/az/content/38/azerbaycan-avropa-ittifaqi
• Azərbaycan-Avropa İttifaqı əməkdaşlığı yeni mərhələyə qədəm qoyur, http://anl.az/down/meqale/azerbaycan/azerbaycan_may2009/77395.htm
• Azərbaycan- Avropa İttifaqı, https://azerbaijan.az/related-information/193
• Cənubi Qafqaz: İnkişaf və əməkdaşlıq ADA univeristetində keçirilən beynəlxalq konfrans, 29 aprel 2022, https://president.az/az/articles/view/55909
• Həmidov, H. (2012). İpək yolu və Azərbaycanın strateji maraqları: tarix və müasirlik [Dis. Avtoreferatı, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası]. aak.gov.az.
• Məmmədov, F., Vəliyev, C., & Məmmədov, A. (2017). Azərbaycan Respublikasının xarici siyasətinin əsas istiqamətləri (1991-2016). Məqalələr toplusu. Poliart MMC.
• Süleymanov, E. (2011). Avropa İttifaqı və Azərbaycan: strateji tərəfdaşlığa doğru. (elmi red. R. Sevdimalıyev). B.: [s.n.],.- 112 s., [2] v.
• Zeynalova, Ş. (2022). Avropa İttifaqında inteqrasiya proseslərinin xüsusiyyətləri: problemlər və perspektivlər [Dissertasiya, Xəzər Universiteti]. aak.gov.az.
• Usula von der Leyen Bakıda: Avropa Azərbaycanı etibarlı tərəfdaş hesab edir, 18 iyul 2022, https://www.bbc.com/azeri/azerbaijan-61979520