Türkiye Kamuoyunda Azerbaycan’ın Bağımsızlığı (1991 Senesinde Yayınlanan Cumhuriyet, Hürriyet ve Tercüman Gazeteleri Örneğinde)

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 12, 54 - 72, 25.08.2017

Vurgun Hasanlı

Öz

Toplumun bir olaya tepkisini ortaya
koyabilecek kaynaklardan bir tanesi de dönemin gazeteleridir. Bu sebeple
çalışmada Cumhuriyet, Hürriyet ve Tercüman gazeteleri esas alınarak, “Türkiye
kamuoyunda Azerbaycan’ın Bağımsızlığı” incelenmiştir. Çünkü bilinenin aksine
Türkiye’nin Azerbaycan’ın bağımsızlığını tanıması hemen olmuş bir olay
değildir. Çalışmanın ana hedeflerinden biri, Azerbaycan’ın bağımsızlık
hareketlerinin yoğunlaştığı 1991 yılının Ocak ayından Aralık sonuna kadar olan
tarih aralığında Türkiye Basınının olayı algılama şeklini araştırmaktır. Çalışmada Türkiye Basınının 1991 yılının
yazına kadar olan zaman zarfında Azerbaycan’la ilgili haber sayısı çok az göze
çarpığının şahidi olmaktayız. 1991 yılının ortasında haber sayısında artış
olmakla beraber, Karabağ bölgesinde ki 
çatışmalarla ilgili haberlerin ağırlık kazandığını görmekteyiz. Yıl
sonuna doğru genel olarak Sovyetler Birliğinin çöküş süreci ile ilgili
haberler, akabinde eski Sovyetler Birliği ülkelerinin peş peşe
bağımsızlıklarını ilan ettiği haberler yer almaktadır. Burada Azerbaycan’ın
bağımsızlığı ile ilgili haberlere de sık sık rastlanmaktadır. Bu çalışmada, Azerbaycan bağımsızlık
sürecini kapsamlı olarak ele alınmış, dönemin bölgesel durumu da Türk Basınının
gözüyle değerlendirilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Azerbaycan, Dağlık Karabağ, Türkiye basını

Independence of Azerbaijan In Public Opinion of Turkey (On the Example of the Cumhuriyet, Hurriyet ve Tercuman Newspapers, Published in 1991)

Öz

We
can see the reaction of society to any issue in the periodical newspapers. That
is why, a theme of “Independence of Azerbaijan in society of Turkey” has been studied

in our research by preferring Jumhuriyyat, Hurriyyet and
Terjuman newspapers. Because, the recognition of Azerbaijan by Turkey has not
been a short process as everybodu thinks. One of the core goals of this work is
to study how Turkish press saw thiat process, covering the  historcal span from January of 1991 to the
end of December when Azerbaijan’s independence movement intensified. In this study we see that there was little news in the
Turkish Press about    Azerbaijan until
the historical period of Spring of the 1991st year. As to mid-September, we see
that the amount of news on Azerbaijan went up and most  of that was about terror acts committed by
the armenian armed groups in the region of Nagorno Karabakh. We see that, until
the end of the above mentioned year , the news regarding the collapse of the
Soviet Union prevailed. Furthermore, the news on gaining independence of the
states including in the USSR is often encountered. The news on the independence
of Azerbaijan is also often cast light on. In
this study, the process of  gaining
independence by Azerbaijan, has comprehensively been followed and the regional
situation of that period has also been investigated by the Turkish Press.

Anahtar Kelimeler

Azerbaijan, Nagorno Karabakh, Turkish Press, Cultural relations, USSR, Independence, Turkic states, Education, War

Kaynakça

• LÜTEM, Ömer Engin, 2001, Türkiye ve Azerbaycan’ın Ermenistan ile Sorunları, Karabağ Sorunu, İksaren Yay., Ankara.
• TAŞKIRAN, Cemalettin, 1995, Geçmişten Günümüze Karabağ Meselesi, Genelkurmay Basımevi, Ankara.
• SALMANLI Zeynep, 2007, 1991 Sonrası Tükriye-Azerbaycan İlişkileri, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• NESİBLİ Nesib, “Azerbaycan’ın Milli Kimlik Sorunu”, Avrasya Dosyası, Azerbaycan Özel, İlkbahar 2001, Cilt:7, Sayı:1.
• Gazeteler
• Cumhuriyet gazetesi, 10 Ocak 1991
• Cumhuriyet gazetesi, 30 Ocak 1991
• Cumhuriyet gazetesi, 7 Şubat 1991
• Cumhuriyet gazetesi, 8 Mart 1991
• Cumhuriyet gazetesi, 9 Mart 1991
• Hürriyet gazetesi, 6 Mayıs 1991
• Hürriyet gazetesi, 7 Mayıs 1991
• Hürriyet gazetesi, 8 Mayıs 1991
• Hürriyet gazetesi, 11 Mayıs 1991
• Hürriyet gazetesi, 13 Mayıs 1991 Cumhuriyet gazetesi, 14 Haziran 1991
• Tercüman gazetesi, 23 Temmuz 1991
• Cumhuriyet gazetesi, 31 Ağustos 1991
• Tercüman gazetesi, 31 Ağustos 1991
• Cumhuriyet gazetesi, 1 Eylül 1991
• Tercüman gazetesi, 4 Eylül 1991
• Hürriyet gazetesi, 3 Eylül 1991 Hürriyet gazetesi, 66 Eylül 1991
• Cumhuriyet gazetesi, 8 Eylül 1991
• Hürriyet gazetesi, 7 Eylül 1991
• Tercüman gazetesi, 16 Eylül 1991
• Cumhuriyet gazetesi, 18 Eylül 1991
• Hürriyet gazetesi, 14 Ekim 1991
• Tercüman gazetesi, 20 Ekim 1991
• Hürriyet gazetesi, 30 Ekim 1991
• Cumhuriyet gazetesi, 30 Ekim 1991
• Cumhuriyet gazetesi, 3 Kasım 1991
• Tercüman gazetesi, 6 Kasım 1991
• Cumhuriyet gazetesi, 8 Kasım 1991 Tercüman gazetesi, Cumhuriyet gazetesi, Hürriyet gazetesi, 10 Kasım 1991
• Hürriyet gazetesi, 24 Kasım 1991
• Hürriyet gazetesi, 27 Kasım 1991
• Tercüman gazetesi, 28 Kasım 1991
• Hürriyet gazetesi, 29 Kasım 1991
• Hürriyet gazetesi, 1 Aralık 1991
• Hürriyet gazetesi, 7 Aralık 1991
• Hürriyet gazetesi, 19 Aralık 1991
• Hürriyet gazetesi, 23 Aralık 1991
• Milliyet gazetesi, 17 Nisan 1993