Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Some Observations on the Word (GIŠ)zau-: "An Object of Cult" in Hittite Cuneiform Documents

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 704 - 719, 05.07.2019

Öz

Hittite texts convey detailed information about
celebrations and rituals performed by the Hittite society. (GIŠ)zau- is among the objects used in these
rituals.
(GIŠ)zau-,
as a cult object made of silver, gold and wood, occurs together with the verbs úda-: "to bring"; da-:
"to take"; dai-:
"to put"; har(a)k-:
hold, peda-: "carry" and
with breads of NINDA.GUR4.RA, NINDAmuriyala, NINDAhali,
NINDAharši. (GIŠ)zau-, used/carried by GAL (LÚ.MEŠ)MEŠEDI, SANGA, UGULA LÚMEŠ
GIŠBANŠUR and hamina-
was put on/near bread as a holy object in the feast rituals  and accepted “holy” like bread. This paper
examines the mentioned word attested in Hittite cuneiform documents and focuses
on some comments and observations about (GIŠ)zau-. It is evaluated that the root of this word can be found in
the Hattic language, since the feast rituals related to (GIŠ)zau- belonged to Hattic-Hittite cult and
religious traditions.




Kaynakça

  • GÜTERBOCK, H.G., HOFFNER, H.A. ve van den HOUT, T.P.J. The Hittite Dictionary of the Oriental Institute of the University of Chicago, Volume Š, Fascicle 1, Chicago: The Oriental Institute, 2002.
  • GÜTERBOCK, H.G., HOFFNER, H.A. ve van den HOUT, T.P.J. The Hittite Dictionary of the Oriental Institute of the University of Chicago, Volume Š, Fascicle 3, Chicago: The Oriental Institute, 2013.
  • HAAS, V., Geschichte der hethitischen Religion, Handbuch der Orientalistik, Leiden: Brill, 1994.
  • HOFFNER, H.A. ve MELCHERT, H.C., A Grammar of the Hittite Language. Part 1: Reference Grammar; Part 2: Tutorial, Indiana: Eisenbrauns, 2008.
  • KLOEKHORST, A., Etymological Dictionary of the Hittite Inherited Lexicon, Leiden: Brill, 2008.
  • LAROCHE, E., Dictionnaire de la langue louvite, Paris: Librairie Adrien Maisonneuve, 1959.
  • MELCHERT, H.C., Cuneiform Luvian Lexicon, Chapel Hill: NC, 1993.
  • NAKAMURA, M., Das hethitische nuntarriyašha-Fest, Uitgaven van het Nederlands Historisch-archaeologisch Instituut te Istanbul/Publications de l'Institut Historique-Archéologique Néederlandais de Stamboul, Leiden: Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten, 2002.
  • NEU, E. Interpretation der hethitischen mediopassiven Verbalformen, Studien zu den Boğazköy-Texten 5, Wiesbaden: Harrassowitz, 1968.
  • POPKO, M., Review: Jakob-Rost L., Keilschrifturkunden aus Boghazköi 59 Hethitische Rituale und Festbeschreibungen, KUB 59, Berlin, 1989, Orientalia. Commentarii periodici Pontificii Instituti Biblici. Nova Series 60, (1991): 124-127.
  • POPKO, M., Zippalanda. Ein Kultzentrum im hethitischen Kleinasien, Texte der Hethiter 21, Heidelberg: Universitätsverlag C.Winter, 1994.
  • POPKO, M., Arinna. Eine heilige Stadt der Hethiter, Studien zu den Boğazköy-Texten 50, Wiesbaden: Harrassowitz, 2009.

Hititçe Çiviyazılı Belgelerde Geçen (GIŠ)zau-: “Bir Kült Nesnesi” Kelimesi Üzerine Bazı Gözlemler

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 704 - 719, 05.07.2019

Öz

Hitit metinleri, kutlanan bayramlar ve gerçekleştirilen ritüeller hakkında ayrıntılı bilgiler aktarmaktadır. Bu bayram ritüellerinde kullanılan nesnelerin arasında (GIŠ)zau- da yer almaktadır. (GIŠ)zau-, gümüş, altın ve ağaçtan yapılmış bir kült nesnesi olarak úda-: "getirmek"; da- "almak"; dai-: "koymak"; har(a)k-: "tutmak"; peda-: "taşımak, alıp götürmek" fiilleri ve NINDA.GUR4.RA, NINDAmuriyala, NINDAhali, NINDAharši ekmekleri ile birlikte geçmektedir. GAL (LÚ.MEŠ)MEŠEDI, LÚSANGA, UGULA LÚMEŠ GIŠBANŠUR ve LÚhamina-görevlileri tarafından kullanılan/taşınan (GIŠ)zau-, bayram töreni ritüellerinde "kutsal bir nesne" olarak "ekmeğin üzerine/yanına konulmakta" ve ekmek gibi "kutsal" kabul edildiği anlaşılmaktadır. Araştırmamızda söz konusu kelimenin geçtiği Hitit çiviyazılı belgeler incelenerek (GIŠ)zau- hakkında bazı yorum ve tespitlere yer verilmiştir. Geçtiği bayram ritüellerinin Hatti-Hitit kültü ve dinsel gelenekleri içerisinde olduğu dikkate alındığında kelimenin Hattice kökenli olabileceği değerlendirilmektedir.


Kaynakça

  • GÜTERBOCK, H.G., HOFFNER, H.A. ve van den HOUT, T.P.J. The Hittite Dictionary of the Oriental Institute of the University of Chicago, Volume Š, Fascicle 1, Chicago: The Oriental Institute, 2002.
  • GÜTERBOCK, H.G., HOFFNER, H.A. ve van den HOUT, T.P.J. The Hittite Dictionary of the Oriental Institute of the University of Chicago, Volume Š, Fascicle 3, Chicago: The Oriental Institute, 2013.
  • HAAS, V., Geschichte der hethitischen Religion, Handbuch der Orientalistik, Leiden: Brill, 1994.
  • HOFFNER, H.A. ve MELCHERT, H.C., A Grammar of the Hittite Language. Part 1: Reference Grammar; Part 2: Tutorial, Indiana: Eisenbrauns, 2008.
  • KLOEKHORST, A., Etymological Dictionary of the Hittite Inherited Lexicon, Leiden: Brill, 2008.
  • LAROCHE, E., Dictionnaire de la langue louvite, Paris: Librairie Adrien Maisonneuve, 1959.
  • MELCHERT, H.C., Cuneiform Luvian Lexicon, Chapel Hill: NC, 1993.
  • NAKAMURA, M., Das hethitische nuntarriyašha-Fest, Uitgaven van het Nederlands Historisch-archaeologisch Instituut te Istanbul/Publications de l'Institut Historique-Archéologique Néederlandais de Stamboul, Leiden: Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten, 2002.
  • NEU, E. Interpretation der hethitischen mediopassiven Verbalformen, Studien zu den Boğazköy-Texten 5, Wiesbaden: Harrassowitz, 1968.
  • POPKO, M., Review: Jakob-Rost L., Keilschrifturkunden aus Boghazköi 59 Hethitische Rituale und Festbeschreibungen, KUB 59, Berlin, 1989, Orientalia. Commentarii periodici Pontificii Instituti Biblici. Nova Series 60, (1991): 124-127.
  • POPKO, M., Zippalanda. Ein Kultzentrum im hethitischen Kleinasien, Texte der Hethiter 21, Heidelberg: Universitätsverlag C.Winter, 1994.
  • POPKO, M., Arinna. Eine heilige Stadt der Hethiter, Studien zu den Boğazköy-Texten 50, Wiesbaden: Harrassowitz, 2009.

Слово (GIŠ)zau- «объект поклонения (культ)» в хеттских клинописях

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 704 - 719, 05.07.2019

Öz

Немалая часть хеттских текстов детально повествует о
проводимых праздниках и ритуалах. Среди объектов, используемых в этих
праздничных ритуалах присутствует и
(GIŠ)zau-. (GIŠ)zau- является предметом культа,
изготовленный из серебра, золота или дерева, в тексте он употребляется с
глаголами úda-: "приносить";
da- "брать"; dai-: "класть"; har(a)k-: "держать"; peda-: "носить, переносить" и
упоминается с хлебами NINDA.GUR4.RA,
NINDAmuriyala, NINDAhali, NINDAharši. (GIŠ)zau- используется\носится служащими GAL (LÚ.MEŠ)MEŠEDI, SANGA, UGULA LÚMEŠ
GIŠBANŠUR и hamina-,
используется как «объект поклонения (культ)»
во время праздничных ритуалов, «располагается рядом\на хлебе» и также «свят», как хлеб.
Данная статья дает определение и исследует слово
(GIŠ)zau- в хеттских клинописных текстах. Если принимать во
внимание факт, что упомянутые праздники являются частью культа и религиозных
традиций хатти и хеттов, то рождается предположение, что исследуемое слово
имеет хаттийские корни.       
 




Kaynakça

  • GÜTERBOCK, H.G., HOFFNER, H.A. ve van den HOUT, T.P.J. The Hittite Dictionary of the Oriental Institute of the University of Chicago, Volume Š, Fascicle 1, Chicago: The Oriental Institute, 2002.
  • GÜTERBOCK, H.G., HOFFNER, H.A. ve van den HOUT, T.P.J. The Hittite Dictionary of the Oriental Institute of the University of Chicago, Volume Š, Fascicle 3, Chicago: The Oriental Institute, 2013.
  • HAAS, V., Geschichte der hethitischen Religion, Handbuch der Orientalistik, Leiden: Brill, 1994.
  • HOFFNER, H.A. ve MELCHERT, H.C., A Grammar of the Hittite Language. Part 1: Reference Grammar; Part 2: Tutorial, Indiana: Eisenbrauns, 2008.
  • KLOEKHORST, A., Etymological Dictionary of the Hittite Inherited Lexicon, Leiden: Brill, 2008.
  • LAROCHE, E., Dictionnaire de la langue louvite, Paris: Librairie Adrien Maisonneuve, 1959.
  • MELCHERT, H.C., Cuneiform Luvian Lexicon, Chapel Hill: NC, 1993.
  • NAKAMURA, M., Das hethitische nuntarriyašha-Fest, Uitgaven van het Nederlands Historisch-archaeologisch Instituut te Istanbul/Publications de l'Institut Historique-Archéologique Néederlandais de Stamboul, Leiden: Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten, 2002.
  • NEU, E. Interpretation der hethitischen mediopassiven Verbalformen, Studien zu den Boğazköy-Texten 5, Wiesbaden: Harrassowitz, 1968.
  • POPKO, M., Review: Jakob-Rost L., Keilschrifturkunden aus Boghazköi 59 Hethitische Rituale und Festbeschreibungen, KUB 59, Berlin, 1989, Orientalia. Commentarii periodici Pontificii Instituti Biblici. Nova Series 60, (1991): 124-127.
  • POPKO, M., Zippalanda. Ein Kultzentrum im hethitischen Kleinasien, Texte der Hethiter 21, Heidelberg: Universitätsverlag C.Winter, 1994.
  • POPKO, M., Arinna. Eine heilige Stadt der Hethiter, Studien zu den Boğazköy-Texten 50, Wiesbaden: Harrassowitz, 2009.
Toplam 12 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Şafak Bozgun 0000-0001-8406-2601

Yayımlanma Tarihi 5 Temmuz 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019 Cilt: 6 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Bozgun, Ş. (2019). Hititçe Çiviyazılı Belgelerde Geçen (GIŠ)zau-: “Bir Kült Nesnesi” Kelimesi Üzerine Bazı Gözlemler. Akademik Tarih Ve Düşünce Dergisi, 6(2), 704-719.

По всем вопросам приема статей и выпуска очередных номеров обращаться в редакцию соответствующего журнала


 

                                                                                                                                                   

                                                           Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi   Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

  ©  ATDD Tüm Hakları Saklıdır