An Attempt To Send Ibrahim Pasha, The Commander of 41st Hamidiye Regiment and The Head of Milli Tribe

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 3, 1175 - 1196, 30.09.2019

Cengiz Çakaloğlu

Öz

One of the  mostimportant
policies of Abdulhamid II was to establish a special military unit called
Hamidiye Light Cavalry Regiments from nomadic tribes in Eastern and Southern
Anatolia. Beginning first in 1891, the number of those regiments rose up to 65  until the end of Abdulhamid’s reign. One of
the tribes that contributed to those regiments was Milli tribe. 41st, 42nd,
43rd and 44th Hamidiye Regiments were derived from Milli tribe. Its leader
İbrahim Pasha was appointed also as the commander of the 41st Regiment. At the end
of 1904, an uprising led by İmam Yahya in Yemen broke out. Since it spread out quickly
and became a bigger issue, the government decided to send aid to the 7th Army
in Yemen. Infact, Military Head quarters had discussed sending some military corps,
especially three regiments to Yemen earlier in April 1905. But since it was thought
that the commander of the 4th Army would weaken military position in this region,
no military corps was sent. In June, this was discussed again and as a result,
the Sultan Abdulhamid issued a decree. According to the decree, two Hamidiye
regiments would be sent to Yemen. Decree was rather interesting since it
explained the name of only one regiment, while leaving the decision on the second
regimentto Zeki Pasha, the commander of the 4th Army. One regiment Sultan
Abdulhamid assigned to Yemen was İbrahim Pasha’s regiment.  However, İbrahim Pasha was never notified about  the decree and he never went to Yemen.  

Anahtar Kelimeler

Hamidiye Regiment, İbrahim Pasha

Milli Aşireti Reisi 41. Hamidiye Alayı Komutanı İbrahim Paşa’n ın Yemen’e Gönderilme Teşebbüsü

Öz

II. Abdülhamid devrinde Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da
gerçekleştirilen en önemli uygulamalardan biri de konar-göçer aşiretlerden
Hamidiye Hafif Süvari Alayları adıyla yeni bir teşkilat kurulmasıdır. 1891
yılında fiilen kurulmasına başlanan bu alayların sayısı Abdülhamid devrinin
sonunda 65’e çıkmıştır. Alay çıkaran aşiretlerden biri de Milli Aşireti
olmuştur. 41, 42, 43 ve 44. Hamidiye Alayları Milli Aşiretinden müteşekkil
olup, aşiret reisi İbrahim Paşa 41. Alayın komutanıydı. 1904 yılı sonlarında
Yemen’de İmam Yahya liderliğinde bir isyan çıkar. İsyanın günden güne büyümesi
ve vilayet merkezi San’a şehrinin kuşatma altına girmesi üzerine Yemen’deki 7.
Orduya dışarıdan takviye kuvvet gönderilmesine karar verilir. Yemen’e Hamidiye
Alayı gönderilmesi fikri ilk olarak 1905 yılının Nisan ayında gündeme gelmiş ve
üç Hamidiye Alayının gönderilmesi Seraskerlikte tartışılmıştır. Ancak 4. Ordu komutanının
bunun bölgede zafiyet oluşturacağı düşüncesiyle karşı görüş bildirmesiyle
bundan vazgeçildi. Konunun tekrar gündeme gelmesi aynı yılın Haziran ayında
oldu ve bu doğrultuda bir padişah iradesi çıktı. Yalnız bu sefer üç değil iki
Hamidiye Alayı Yemen’e gönderilecekti. İrade oldukça entrasandır. Çünkü Yemen’e
gönderilecek iki alaydan birinin adı açık olarak belirtilmiş, diğerinin tespiti
4. Ordu komutanı Zeki Paşa’nın inisiyatifine bırakılmıştır. İradede açık olarak
belirtilen alay, Milli Aşireti reisi İbrahim Paşa’nın başında bulunduğu
alaydır. Fakat bu karar İbrahim Paşa’ya tebliğ edilememiş ve İbrahim Paşa
hiçbir zaman Yemen’e gitmemiştir. 

Anahtar Kelimeler

Hamidiye Alayı, İbrahim Paşa

Инициатива отправки командующего 41-м полком Хамидие вождя племени Милли Ибрагима-паши в Йемен

Öz

Одним из важных мероприятий
во времена Абдул-Хамида II
была организация кавалерийских полков Хамидие из кочевых племен в Восточной и
Юго-восточной Анатолии. Начавшаяся в 1891 году организация к концу правления
Абдул-Хамида насчитывала уже 65 полков. Одним из племен, собравших свое войско,
было племя Милли. 41, 42, 43 и 44 полки Хамадие состояли из представителей
племени Милли, где командующим 41-го полка был сам глава племени Ибрагим-паша.
К концу 1904 года в Йемене произошло восстание под предводительством Имама
Яхьи. С ростом данного восстания и осадой центра провинции города Саны было
принято решение отправить вооруженную помощь 7-ой армии, дислоцированной в Йемене.
Впервые идея отправить туда полк Хамидие возникла в апреле 1905 года, когда
обсуждался вопрос об отправки в зону восстания трех полков. Однако от нее
отказались, когда командующий 4-ой армией выразил мысль о возможном ослаблении
в регионе. Вопрос повторно встал на повестку в июне того же года, и указ
исходил от самого султана. На этот раз было решено отправить всего два полка.
Указ вызывает особый интерес, так как имя одного из двух полков, отправлявшихся
в Йемен, было четко определено, а назначение второго было отдано на выбор
командующему 4-ым полком Зеки-паше. Названным в указе полком был полк под
командованием главы племени Милли Ибрагима-пашы. Однако, данный приказ не был
передан Ибрагиму-паше, и он никогда не был в Йемене.              

Anahtar Kelimeler

полк Хамидие, Ибрагим-паша, племя Милли

Kaynakça

• AHMED MUHTAR PAŞA, Anılar Sergüzeşt-i Hayatımın Cild-i Evveli, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1996. ALTAY, F., 10 Yıl Savaş ve Sonrası, İstanbul: İnsel Yayınları, 1970. ATIF PAŞA, Yemen Tarihi, II, İstanbul: Şirket Matbaası, 1326. AVERYANOF, P., Ondokuzuncu Asırda Rusya, Türkiye, İran Muharebeleri, Ankara: Hâkimiyet-i Milliye Matbaası, 1926. AYTAR, O., Hamidiye Alaylarından Köy Koruculuğuna, İstanbul: Peri Yayınları, 1992. BEYSANOĞLU, Ş., Ziya Gökalp’in İlk Yazı Hayatı (1894-1909), İstanbul: Diyarbakırı Tanıtma Derneği Yayını, 1956. BİREN, T., II. Abdülhamid, Meşrutiyet ve Mütareke Hatıraları, İstanbul: Pınar Yayıncılık, 2006. BOZAN, O.,”20. Yüzyılın Başında Harran Kazası ve Çevresindeki Eşkıyalık Hareketleri: Milli Aşireti Örneği”, TİDSAD, sy.10, (Mart 2017): 183-194. ÇAKALOĞLU, C., MüşîrMehmed Zeki Paşa (1835-1929), Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, 1999. ÇAKALOĞLU, C., Yemen’den Dönemeyen Bir Karapapak: 40. Hamidiye Alayı Komutanı Mihrali Bey, İstanbul: Kitabevi Yayını, 2011. ELHAC AHMED RAŞİD PAŞA, Tarih-i Yemen ve San’a, İstanbul: Ceride-i Havadis Matbaası, II, 1291. GÜNAY, S. S., Hamidiye Hafif Süvari Alayları (1890-1918), Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, 1983. _______________; “II. Abdülhamid Devrinin Son Yıllarında Güneydoğu Anadolu ile Kuzey Irakta Aşiret Mücadeleleri ve Milli Aşireti Reisi İbrahim Paşa”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, sy.2 (1995): 103-132. KARACA, A., "Hamidiye Hafif Süvari Alayları Hakkında Bazı Tesbîtler", Hakkı Dursun Yıldız Armağanı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayını, 1995, 309-318. KARS, H.Z., Belgelerle 1908 Devrimi Öncesinde Anadolu, Ankara: Kaynak Yayınları, 1984. KODAMAN, B., Sultan II. Abdülhamid Devri Doğu Anadolu Politikası, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayını, 1987. __________________; “Hamidiye Hafif Süvari Alayları”, İÜ, Edebiyat Fakültesi Dergisi, sy.32, (1979): 427-480.