Demir Özlü’ nün “Stockholm Öyküleri” Adlı Eserinde Yalnızlığın ve Yabancılığın Sembolü Mekânlar

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 3, 1532 - 1550, 30.09.2019

Sezen Başer

Öz

Türk
edebiyatında 1950 kuşağı olarak adlandırılan dönemin önemli yazarlarından olan Demir
Özlü, ilk eserlerini varoluşsal felsefe ışığında gelişen kavramlarla oluşturmuş;
bu akım ve beraberinde ortaya çıkan hiçlik, bunalım, yabancılaşma ve yalnızlık
gibi olgular da yazarın eserlerinin temini oluşturan ana kaynaklar haline
gelmiştir. İlerleyen zamanlar, yazarın hayatında birtakım değişimleri beraberinde
getirmiş; özellikle memleketinden ayrı kaldığı yıllarda öykülerini besleyen en
önemli kaynak, memleket özlemiyle beraber yabancı bir yerde yaşamış olmanın
verdiği hüzün, ait olamama hissi ve yalnızlık duygusu olmuştur. Bu duygu ve
düşüncelerle kaleme aldığı Stockholm
Öyküleri, her unsuruyla bunu çokça hissettirmektedir. Eserin en dikkate
değer özelliği ise içindeki hemen her öykü başlığının açık veya kapalı bir
mekânın adı olmasıdır. Özlü’ nün
psikolojik yönü ağır basan hikâyelerinde yarattığı insan tipi ile insan
davranışına etki eden her türlü canlı ve cansız varlık arasında önemli bir
ilişki vardır. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı, Stockholm Öyküleri adlı esere, insan-mekân ilişkisi bağlamında
bakarak mekân unsurunun hikâyelerdeki önemini ve insan psikolojisine etkisini metin
tahlili metoduyla tespit etmek, mekân ve insan arasındaki psikolojik bağı
ortaya çıkarmaktır.

Anahtar Kelimeler

Demir Özlü, Stockholm Öyküleri, Mekân, Yalnızlık

The Venues Symbolising Solitude and Alienation in Demir Özlü’s Novel “Stockholm Stories”

Öz

In Turkish literature, Demir Özlü is among the
prominent authors of the era known as the “1950’s generation” and his first
works were based on the concepts developed in light of the existential
philosophy, concepts such as nihility, depression and solitude that arise with
this trend became the main sources shaping the works of the author. The
following developments resulted in severe changes in the life of the author;
especially the sadness, lack of his sense of belonging and feeling of solitude
along with the homesickness due to living in a foreign country became the
sources feeding his stories especially in the years he spent away from his
country. The Stockholm Stories written
with the aforementioned feelings and thoughts severely evoke such concepts in
the reader. One of the most striking characteristics of the work is that almost
all stories are named after an either outdoor or indoor venue. The human types
created by Özlü in his rather psychological works have a critical relation with
all types of living creatures or non-living things that effect the human behavior.
Therefore, this study aims to identify the importance of the venues/locations
within the Stockholm Stories and
their influences over human psychology by examining the stories within the
context of human-location relations through the analysis method and in this way
to reveal the psychological connection between the venues/ locations and human
beings. 

Anahtar Kelimeler

Demir Özlü, Stockholm Stories, Venue, Solitude

Символ одиночества и чуждости в «Стокгольмских историях» Демира Озлю

Öz

Демир Озлю, один из самых важных авторов периода турецкой
литературы 1950-х годов, создавший свои первые работы с концепциями,
разработанными в свете экзистенциальной философии; эта тенденция и возникающее
в результате небытие, депрессия, отчуждение и одиночество стали основными
источниками работ автора. Более поздние времена привели к некоторым изменениям
в жизни автора; особенно в годы, когда он был далеко от своей страны что было
самым важным источником, питающие рассказы писателя, а именно грусть в чужом
месте с тоской по стране, чувство непричастности и чувство одиночества. В
частности, эти концепции, которые автор упоминает в своей книге, опубликованной
под названием «Десять лет в изгнании», и его мемуары, стали причиной
исследования и анализа работы статьи «Стокгольмские истории». Большинство
рассказов этой работы, которые мы изучаем, - это тексты, написанные автором, когда
он был за границей. Тем не менее, самая основная особенность этих историй
состоит в том, что название почти каждой истории - это название открытого или
закрытого местоположения героя. Существует значительная связь между типом
человека, созданным Озлу в его рассказах и всеми видами живых и неживых
существ, которые влияют на поведение человека. Поэтому целью данного
исследования путем анализа текста является изучение «Стокгольмских историй»
Демира Озлю с точки зрения взаимоотношений человека и его местопребывания, а
также важности местопребывания в рассказах и его влияния на психологию
человека, в частности, степень, в которой герой отражает чувство чужеземца и чувство
одиночества, для выявления психологической связи между человеком и его местопребыванием.

Anahtar Kelimeler

Демир Озлю, Стокгольмские истории

Kaynakça

• AKTAŞ, Ş., Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş, Ankara: Akçağ Yayınları, 1984. DİRLİKYAPAN ÖZATA, J., Kabuğunu Kıran Hikaye (Türk Öykücülüğünde 1950 Kuşağı), İstanbul: Metis Yayınları, 2013. KOLCU, A. İ., Öykü Sanatı, Konya: Salkım Söğüt Yayınevi, 2006. ÖZLÜ, D., Sürgünde On Yıl, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Kayınları, 2001. ÖZLÜ, D., Sürgün Küçük Bulutlar (Bütün Öyküler), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2012. TEKİN, M., Roman Sanatı 1, İstanbul: Ötüken Yayınları, 2016.