Nureddin Mahmud b. Zengi ve Selâhaddin Eyyûbî İlişkileri

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 3, 1645 - 1672, 30.09.2019

Fatma İnce

Öz

Eyyûbîler, Orta Doğu,
Mısır, Hicaz ve Kuzey Afrika’da hüküm sürmüş olan bir Türk devletidir.
Eyyûbîlerin ilk atası olan Şadi, 1126 tarihine kadar Şeddadilerin hakimiyeti
altında kalmış, Şeddadilerin yıkılması üzerine de Bihrûz el-Hâdim tarafından
Tikrit valiliğine getirilmiştir. Şadi’nin ölümünden sonra ise bu göreve oğlu
Necmeddin Eyyûb geçmiştir. Eyyûbîler ve Zengiler arasındaki ilk ilişkiler 1131
tarihinde gerçekleşmiş, bu tarihte tarihinde Irak Selçuklu Sultanı Mahmud
ölmüş, Mesud ve Selçukşah arasında bir taht mücadelesi başlamıştır. Bu
mücadelede Mesud’un yanında yer alan İmadeddinZengiSelçukşah kuvvetleri
karşısında yenilgiye uğramış ve Tikrit’e sığınmış, Necmeddin Eyyûb da
İmadeddin’e elinden gelen her türlü yardımı yapmış ve onun Dicle’yi geçmesine yardımcı
olmuştur. iki taraf arasında meydana gelen bu dostluk daha sonraki süreçte
Necmeddin Eyyûb ev Şirkuh’unİmadeddin’in hizmetine girmesi ile neticelenmiştir.
Bu çalışmada BehaeddinİbnŞeddad, EbûŞâme, 
GregoryAbû’l-Farac,  İbn el-Âdim,
İbnHaldûn, İbnKesîr, KıvâmüddinBündârî, Şihabeddin b. Fazlullah el-Ömerî, gibi
yazarların eserlerinden de istifade edilerek Zengiler ve Eyyûbiler açısından
iki önemli isim olan Nureddin Mahmud b. Zengi ve Selâhaddin Eyyûbî arasındaki
ilişkiler incelenecek. 

Anahtar Kelimeler

Nureddin Mahmud b. Zengi, İmadeddinZengi, Şirkuh, Şaver

Affair of Nureddin Mahmud b. Zengi and Selâhaddin Eyyûbî

Öz

The
Eyyubids are a Turkish state that reigned in the Middle East, Egypt, the Hejaz
and North Africa. Sadi, the first ancestor of the Eyyubids, remained under the
domination of the Sheddadis until 1126, and upon the destruction of the
Seddadis, he was appointed Governor of Tikrit by Bihrûz al-Hâdim. After his
death, his son Necmeddin Eyyûb took over this post. The first relations between
the Ayyubids and the Zengi took place in 1131, when Mahmud of Iraqi Seljuk
Sultan died, and a throne struggle began between Mesud and Selcuksah. Imadeddin
Zengi, who was with Mesud in this struggle, was defeated by the Seljuks forces
and took refuge in Tikrit, Necmeddin Eyyûb made every kind of help to Imadeddin
and helped him to cross the Tikrit. This friendship between the two sides
resulted in the subsequent process of Necmeddin Eyyûb house Şirkuh's service to
Imadeddin. In this study, Behaeddin Ibn Seddad, Ebu Şâme, Gregory Abul-Farac,
Ibn al-Adim, Ibn Haldun, Ibn Kesir, Kivamuddin Bundari, Şihabeddin b. Fazlullah
al-Omari, as well as the works of writers such as the Zengi and Eyyubids in
terms of two important names Nureddin Mahmud b. Zengi and Salahaddin Eyyûbî relations
between will be examined.

Anahtar Kelimeler

Nureddin Mahmud b. Zengi, İmadeddin Zengi

ВЗАИМООТНОШЕНИЯ НУР ад-ДИНА МАХМУДА ЗАНГИ И САЛАХ ад-ДИНА АЙЮБА

Öz

Айюбиды – это
тюркское государство, правившее на Ближнем Востоке, в Египте, Хиджазе и
Северной Африке. Основатель династии Аюбидов Шади до 1126 года был вассалом
Шаддадидов и после их развала был перевезен Бихруз аль-Хадимом в Тикрит. После
его смерти эту должность занял его сын Наджм ад-Дин Айюб. Первые отношения
между Айюбидами и Зангидами зародились в 1131 году, когда умер Сельджукский
правитель Ирака султан Махмуд, и в борьбу за трон вступили Месут и Сельджукшах.
В этой борьбе принявший сторону Месута Имад ад-Дин Занги потерпел поражение от
Сельджукшаха и укрылся в Тикрите, где Наджм ад-Дин Айюб оказал ему
гостеприимство и помог переправиться через Диджле. Зародившаяся в данных
условиях дружба в последствии выразилась в переходе брата Наджм ад-Дина Айюба
Ширкуха на службу к Имад ад-Дину Занги. В данной статье на основе произведений
Баха ад-Дина Шеддада, Грегори Абу-ль-Фараджа, Эбу Шаме, Ибн эль-Адим, Ибн
Хальдун, Ибн Кесир, Кывам уд-Дин Бундари, Шихабеддин Фазлуллах эль-Омери и т.п.
исследуются взаимоотношения Зангидов и Айюбидов в лице двух значимых
представителей данных династий Нур ад-Дина Махмуда Занги и Салах ад-Дина Айюби.
          

Anahtar Kelimeler

Нур ад-Дин Махмуд Занги, Имад ад-Дин Занги

Kaynakça

• ŞEŞEN, R.,Selâhaddin Devrinde Eyyûbîler Devleti, İstanbul: İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1983. ŞİHABEDDİN B. FAZLULLAH el-ÖMERÎ, Mesâliku’lEbsâr, çev. D. Ahsen Batur, Türkler Hakkında Gördüklerim ve Duyduklarım, İstanbul: Selenge Yayınları, 2014. USTA, A., Çıkarların Gölgesinde Haçlı Seferleri ,İstanbul: Yeditepe Yayınları, 2008.