Fiqh elminin metodologiyası və hədisşünaslıqla olan əlaqəsi (Şiə məzhəbi kontekstində)

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 3, 1786 - 1801, 30.09.2019

İbrahim Quliyev

Öz

Fiqh üsulu İslam ilahiyyatında xüsusi və əhəmiyyətli
bir yerə sahibdir. Bu elm vasitəsi ilə şəriətin (İslam hüququnun) metodoloji əsasları,
dəlilləri, onların əhəmiyyəti, növləri və digər xüsusiyyətləri öyrənilir. Fiqh
üsulu alimlərinə görə, dəlil dedikdə, düzgün hökm verməyə səbəb olan və ya bir
hökmün əsaslı olduğunu təmin edən vasitə nəzərdə tutulur. Deməli, fiqhdə dəlil dedidkdə,
ümumiyyətlə, fiqhi bir hökmün dini-hüquqi dayağı başa düşülür. Buradan belə aydın
olur ki, fiqh elminin əsasları (üsuli-fiqh) elmi vasitəsi ilə dəlillərdən hökm əldə
edilməsinin yolları öyrənilir.Şiə məzhəbində dəlil və digər üsuli istilahları tədqiq
edərkən sözgedən məzhəbin daxilində meydana gələn üsul qollarının - Əxbarilər və
Üsulilərin – bu mövzudakı qeyd etdikləri diqqətdən kənarda qalmamalıdır. Çünki Əxbarilərə
görə, şəri hökmlərin dəlilləri yalnız Qurani-Kərim və hədisi-şəriflərdən (sünnədən)
ibarətdir. Hədisi-şərif həzrət Peyğəmbər (s) və məsum on iki İmamın (ə) söz, fel
və təqrirləri olaraq qəbul edilmişdir. Bu mövzuda məşhur Əxbari alimi Məhəmməd
Əmin əl-Astrabadinin (öl. 1626) fikri qeyd edilə bilər. Ona görə, Uca Allah  qiyamətə qədər ümmətin ehtiyac duyduğu hər
şeyi bildirmiş, Quran və Peyğəmbərin (s) sünnəsi də yalnız itrət-məsum
İmamların (ə) da daxil olduğu Əhli-beyt (ə)-tərəfindən bilinə və izah edilə bilər. 

Anahtar Kelimeler

Fiqh (İslam hüququ), Hədis, Tarix

The methodology of the science of Islamic law (fiqh) and its relationship with hadith studies. (in the context of Shiite worship)

Öz

Usul al-fiqh has a special and important place in Islamic theology.
Thanks to this science, the methodological foundations, evidence, their
meaning, types and other features of Sharia (Islamic law) are studied.
According to scholars in the field of usul al-fiqh, evidence is a means by
which a correct or reasonable judgment can be made. Thus, when speaking of evidence
in Islamic law (fiqh), the religious legal justification of the fiqh command is
usually generally understood. From this it becomes clear that the foundations
of the science of fiqh (usul al-fiqh) are being studied by means of obtaining
evidence from decrees.Such methods in this religion as Akhbarites and Usulites
should not be ignored. According to Akhbarits, the evidence of Sharia decrees
is serious from the Koran and Hadiths. The hadiths were affirmed as words,
verbs and speech of the Prophet (phub) and the twelve Imams. In this regard,
the thought of the famous scholar Akhbarit Mohammed Amin al-Astrabadi (d. 1626)
can be noted. Therefore, everything should be known and explained only by Ahl
al-Bayt (as), which includes the Imams. This information can only be known
thanks to the imam. All that is required of Muslims is all that is needed, and
there is no need for discussion, publicity or comparative evidence.

Anahtar Kelimeler

Fiqh (Islamic law), Hadith, History

Методология науки об исламском праве (фикх) и её связь с хадисоведением. (в контексте шиитского вероисповедания)

Öz

Усуль аль-фикх занимает особое и важное место в исламском
богословии.
Благодаря этой науке изучаются методологические
основы, доказательства, их значение, типы и другие особенности шариата
(исламского права).
По мнению ученых в области усуль аль-фикх,
доказательства являются средством, с помощью которого можно сделать правильное
или обоснованное суждение.
Таким образом, говоря о доказательствах в исламском
праве (фикхе) в
основном обычно понимается религиозно-правовое обоснование
веления фикха.
Из этого становится ясно, что основы науки о фикх
(усуль аль-фикх) изучаются способами получения доказательств из велений.При
изучении доказательств и других методов в шиитском вероисповедании, не стоит
оставить без внимания и таких ветвей в методологии этого вероисповедания, как
Ахбариты и Усулиты. Потому что, по словам Ахбаритов, доказательства шариатских
постановлений исключительно из Корана и хадисов. Хадисы
были приняты как слова, глаголы и речь Пророка (с) и двенадцати Имамов. В этом
отношении может быть отмечена мысль знаменитого ученого Ахбарита Мухаммед Амин
аль-Астрабади (ум. 1626 г.).
Следовательно, Всемогущий Аллах открыто заявил обо
всем, что нужно Умме до Судного Дня, а Корана и Сунна Пророка может быть
познана и объяснена только Ахл аль-Байтом (ас), который включает в себя Имамов. По этой причине вся информация, связанная с оригиналом или любым
другим доказательством, может быть известна только посредством имамов.
Поскольку вся информация и объяснения, которые нужны мусульманам при жизни,
содержатся в этих источниках - Коране и Сунне, нет необходимости в
рассуждениях, публичности или сравнительных доказательствах.

Anahtar Kelimeler

фикх (исламское право), хадис, история

Kaynakça

• TƏBATƏBAI, H. M., Müqəddimeyi bər fiqhe Şiə, Məşhəd, 1368. QURANI-KƏRIM, Tərc: Z.Bünyadov, V.Məmmədəliyev, Bakı: Azərnəşr, 1991. ƏL-XOYI, Ə., Möcəmu ricalil-hədis. 23 cilddə, XIX c. Beyrut: 1413/1993. ZEYDAN, Ə., Üsulul-fiq, Beyrut-Lübnan: Müəssisəti-Risalə, 1998.